İletişim

İletişim
İletişim
Çeviren: İlker Gülfidan
ISBN 978-605-5090-54-8
© 2013 Harvard Business School Publishing Corporation
Orijinal adı ve yayıncısı: On Communication, Harvard Business Review Press
Optimist Yay›m Dağ›t›m San. ve Tic. Ltd. Şti.
Sertifika no.
:11970
Telefon
:0216 481 29 17-18
Faks
:0216 521 10 64
e-posta: optimist@optimistkitap.com
www.optimistkitap.com—www.iskitaplari.com
facebook.com/optimistkitap
twitter.com/optimistkitap
www.youtube.com/OptimistKitap
www.optimistkitapblog.com
Optimist yay›n no.
Konu
Yay›na haz›rlayan
:365
:‹ş ve Yönetim
:Cemal Engin
Bas›m :Mart 2014, ‹stanbul
Dü­zel­ti
:Yaşar Trakyalı
Düzenleme
:Selim Talay
Bas­k› ve cilt
:Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti.
Sertifika no.
:13137
Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah.
4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2
Esenyurt-‹STANBUL
Tel: 0212 886 34 74
İçindekiler
İkna Etme Tarzınızı Değiştirin................................................7
Gary A. Williams ve Robert B. Miller
İkna Etme Biliminde Ustalaşmak........................................... 37
Robert B. Cialdini
Konuşmanın Gücü.................................................................. 61
Kim İşitilir ve Neden?
Deborah Tannen
İkna Etme Sanatı...................................................................... 93
Jay A. Conger
Sessizlik Şirketinizi Öldürüyor mu?......................................125
Leslie Perlow ve Stephanie Williams
Sahici Bir Konuşmacı Nasıl Olunur?.....................................143
Nick Morgan
Öykü Anlatmak......................................................................157
Stephen Denning
Parlak Bir Fikir Nasıl Sunulur?..............................................177
Kimberly D. Elsbach
Liderlerin Yönetmesi Gereken Beş Mesaj...........................197
John Hamm
Stres Dolu Karşılıklı Konuşmaların Stresini Almak.............221
Holly Weeks
İkna Etme Tarzınızı
Değiştirin
Gary A. Williams ve Robert B. Miller
D
Şirketinizin önemli bir atılım
yapmaya ihtiyacı olduğuna—örneğin, riskli fakat gelecek
vaat eden bir atılım—patronunuzu ve eş düzeylerini ikna etmeye çalışmak için bir toplantı çağrısı yaparsınız. Savunmanız coşkulu, mantığınız çürütülemez, verileriniz sağlamdır.
Ancak, iki hafta sonra, parlak önerinizin rafa kaldırıldığını
öğrenirsiniz. Ters giden neydi?
Çoğu kez, insanlar mesajı nasıl verdiklerine yeterince
odaklanmayıp daha çok tezlerinin içeriğine odaklanma yanlışına düşerler. Aslında, enformasyonun etkisiz bir şekilde sunulması nedeniyle çok fazla karar yanlış yönde alınır. Bizim
deneyimimize göre, insanlar yöneticiler arasında asıl karar
vericinin kim olduğunu tespit ederek ve sonra da tezlerini o
iş liderinin karar alma tarzına uygun hale getirerek, önerilerinin başarıya ulaşma şansını artırabilirler.
Yöneticilerin, genel olarak, beş karar alma kategorisinden
birine girdiklerini tespit ettik: Karizmatikler yeni bir fikir ya
da bir öneri konusunda başlangıçta coşkulu olabilirler, fakat
DAHA ÖNCE BAŞINIZA GELMİŞTİR.
7
Williams ve Miller
son kararlarını dengeli bir dizi enformasyona dayandırarak
vereceklerdir. Düşünürler tek bir toplantı süresince çelişen
bakış açıları sergileyebilir ve bir karara varmadan önce tüm
seçenekleri dikkatlice araştırmak isterler. Kuşkucular kendi
dünya görüşlerine uymayan veriler konusunda şüphelerini
sürdürür ve algılarına dayanarak karar verirler. Takipçiler
diğer güvenilir yöneticilerin veya kendilerinin geçmişte aldıkları benzer kararlara dayanarak karar verirler. Kontrolcüler kendi korkuları ve tereddütleri nedeniyle bir kararın salt
olgularına ve mantıksal analizlerine odaklanırlar.
Bu beş tarz, geniş bir davranış ve nitelik yelpazesini kapsar. Örneğin, kontrolcüler riskten şiddetle kaçınırlar; karizmatikler onu arayıp bulma eğilimindedir. Bu tür farklılıklara
rağmen, insanlar patronlarını, eş düzeylerini ve çalışanları
ikna etmeye çalışırken sıklıkla ‘her bedene uygun’ yaklaşımını kullanırlar. Tezlerini bir düşünür karşısında, aynen bir
kuşkucu karşısında savunacakları şekilde savunurlar. Aslında böyle yapmak yerine, yöneticiler sunumlarını, uygun enformasyonu en etkin sıralama ve formatta iletmek için doğru moda sözcükleri kullanarak, ikna etmeye çalıştıkları üst
düzey yöneticilere uygun hale getirmelidirler. Sonuçta, Bill
Gates kararlarını Larry Ellison’un aldığı şekilde almaz. Bunu
bilmek de muazzam bir fark yaratabilir.
Beş Yaklaşım
Yöneticilerin üst düzeye gelme nedeni etkin karar alıcılar
olmalarıdır. Çoğunlukla deneyimden öğrenerek, kendilerine
rehberlik eden bir dizi kıstas yaratırlar. Her karar, hem akıldan hem de duygudan etkilenir, fakat karar alma sürecinde
8
İkna Etme Tarzınızı Değİştİrİn
Özet Fikir
Patronunuzu şirketinizin
önemli bir atılım yapmaya
ihtiyacı olduğuna ikna etmeye
çalışmak için bir toplantı
çağrısı yaparsınız. Savunmanız
coşkulu, mantığınız çürütülemez,
verileriniz sağlamdır. Ancak, iki
hafta sonra, parlak önerinizin
rafa kaldırıldığını öğrenirsiniz.
Ters giden neydi?
Danışmanlar Gary Williams
ve Robert Miller, önerinizin
büyük olasılıkla patronunuzun
karar alma tarzına uygun
hazırlanmadığını söylüyorlar.
Yazarlar birkaç yıllık
araştırmadan sonra, yöneticilerin
kariyerlerinin ilk yıllarında
oluştuğu varsayılan bir karar
alma tarzına sahip olduklarını
keşfetmişler. O tarz, yinelenen
başarılar aracılığıyla pekiştirilir ya
da birkaç başarısızlıktan sonra
değiştirilir.
Yazarlar, yöneticilerin genel
olarak, beş karar alma tarzı
kategorisinden birine girdiklerini
belirtiyor: Karizmatikler, yeni
fikirlere merak duyarlar, fakat
deneyim, onlara kararlarını
sadece duygulara değil dengeli
enformasyona dayanarak almayı
öğretmiştir. Düşünürler, riskten
kaçınır ve bir karara varmadan
önce mümkün olduğunca fazla
veriye gereksinim duyarlar.
Kuşkucular, kendi dünya
görüşlerine uymayan verilerden
şüphe duyarlar ve böylece
içsel algılarına dayanarak
karar alırlar. Takipçiler, diğer
güvenilir yöneticilerin veya
kendilerinin, geçmişte aldıkları
benzer kararlara dayanarak
karar verirler. Kontrolcüler,
kendi korkuları ve tereddütleri
nedeniyle kararların olgularına
ve mantıksal analizlerine
odaklanırlar.
Ancak iş sunumlarının çoğu
—kendi zararlarına olarak—bu
farklı tarzlar dikkate alınarak
tasarlanmaz. Bu makalede,
yazarlar, bu beş karar alma
tarzının çeşitli inceliklerini ve her
gruptan yöneticinin en iyi nasıl
ikna edileceğini açıklıyorlar.
Yazarlar, yöneticilerin karar alma
süreçlerinin belirli aşamalarında
duymayı ve görmeyi seçtikleri
belirli türde enformasyon
tercihlerini bilmenin, sonucu
kendi lehinize çevirme
yeteneğinizi büyük ölçüde
geliştirebileceği sonucuna
varıyorlar.
bu unsurların her birine verilen ağırlık kişiye bağlı olarak
büyük çapta değişiklik gösterebilir.
9
Williams ve Miller
Pratik Fikir
Beş Karar Alma Tarzı
Şöyle bir senaryo kuralım:
Satış ve Pazarlama başkan
yardımcısı Mary Flood, şirketinin
daha müşteri odaklı olması
gerektiğini biliyor. Faaliyetleri
DÜŞÜNÜR
Michael Dell, Bill Gates
KARİZMATİK
Lee Iacocca, Herb Kelleher
Tarz
Karar Alıcının
Karakteristiği
İknacının
Stratejisi
Kolay etkilenir
ama son
kararları
enformasyona
dayalı ve
dengelidir
Sonuçlara
odaklanın.
Sonuçların
altını çizer
bölgesel ekiplere devrederek
merkezi yapıyı dağıtmayı teklif
ediyor ama bunun için CEO’nun
desteğine ihtiyacı var. CEO’nun
karar alma tarzına bağlı olarak
fikrini nasıl savunabileceğine
bakalım.
Sağlam
argümanlar
geliştirin.
Görsel materyalle
zenginleştirilmiş
faydalar çizelgesi
hazırlayın.
Moda sözcükler
kullanın:
kanıtlanmış,
eylemler, kolay,
net.
İkna edilmesi
zordur
Akıllı, mantıklı
Riskten kaçınır
Ayrıntıyı sever
Pazar
araştırmalarını,
müşteri
anketlerini, vaka
incelemelerini,
maliyet/fayda
analizlerini
sunun.
Moda sözcükler:
kalite, rakamlar,
uzman, kanıt.
Örnekler
Mevcut örgütlenmeyi ve
sorunları gösterir, yeniden
yapılanmayı ve faydaları,
özellikle de gelişmiş
rekabetçiliği öne sürer.
Potansiyel zorlukları
(personelin yer değişimine
direnmesi) ve hareketsiz
kalmanın riskini (en geniş
müşteri grubunu kaybetmek)
açıklar.
Sunum sonrası yeniden
gözden geçirme için CEO’ya
ayrıntılı raporlar sağlar.
İlk toplantıda üç farklı
seçeneği ayrıntılarıyla
sunar.
Benzer yeniden yapılanmaların
vaka incelemelerini sunar.
İkinci toplantıyı boşlukları
doldurmak ve en uygun planı
teklif etmek için kullanır.
CEO’nun kararı için haftalarca
hatta aylarca bekler.
İki yıllık bir proje süresince, geniş bir sektör yelpazesinde,
1600’den fazla yöneticinin karar verme tarzını inceledik. Çalışmamız, bu insanların satın alma kararlarını nasıl verdikleri
üzerinde yoğunlaştı, fakat sonuçların genel anlamda karar
10
KONTROLCÜ
Ross Perot, Martha Stewart
TAKİPÇİ
Peter Coors, Carly Fiorina
KUŞKUCU
Larry Ellison, Tom Siebel
İkna Etme Tarzınızı Değİştİrİn
Her veriye itiraz
eder
Önsezilerine
güvenerek
karar verir
CEO’nun
güvendiği
birilerinden
destek alarak
güvenilirliğini
artırır.
Moda sözcükler:
kavramak, güç,
şüphe, güven.
Seçim
yapmak için
ya geçmişteki
kendi
kararlarına ya
da başkalarının
kararlarına
dayanır
Geç benimser
Düşük riski
kanıtlamak
için referanslar
kullanın.
İnovatif ama
kanıtlanmış
çözümler sunun.
Moda sözcükler:
uzmanlık,
benzer, buluşçu,
önceki.
COO’yla birlikte sunulur.
Enformasyon kaynaklarının
güvenilirliğinin altını çizer.
CEO’nun egosuna oynar
(“Siz muhtemelen bu
vaka incelemelerini
görmüşsünüzdür…”)
Argümanları gerçekçidir.
Diğer sektörlerden vaka
incelemelerinin altını çizer ama
“Bu sektörde bunu yapacak
ilk şirket biz olabiliriz” de
diyebilir.
Başarısız olmuş yeniden
yapılanmaları da ihmal etmez
(böylece CEO istediğinde
gerekli enformasyonu
sağlayabilir).
Üç yeniden yapılanma
seçeneği sunar.
CEO’yu seçeneğe
yönlendirmek için çoklu
referanslar kullanır; seçeneğin
karşılanabilirliğini vurgular.
Kolay heyecanlanmaz,
analitiktir
Sağlam argümanlar sunun.
Belirsizlikten
nefret eder
Dinleyicinin fikri
“sahiplenmesini”
sağlayın.
Sadece kendi
fikirlerini
uygular
Agresif
savunmalardan
kaçının.
Moda sözcükler:
olgular, akıl
yürütmek, güç,
sadece yapmak.
Birkaç ay boyunca CEO’ya
müşteri raporları, pazarlama
çalışmaları, finansal
projeksiyonlar yollar.
Şirketin sorunlarının altını
çizen verileri vurgular.
Veri çatışmalarını belirler,
CEO’nun analiz etmesini
sağlar.
CEO’nun büyük müşteri
sorunları hakkında toplantı
yapmasını bekler.
vermeye daha geniş bir katkı sağladığını iddia ediyoruz. Karar alma yöntemlerinin çeşitli yönleri hakkında katılımcılarla
söyleşiler yaptık. Örneğin, başkalarının onları belirli bir kararı ilgilendiren meseleler hakkında eğitmesine dair istekleri
11
Tarif
Anket yaptığımız
yöneticilerin yüzde
25’ini karizmatikler
oluşturuyor. Bu
insanlar yeni fikirlere
kolayca merak duyar
ve bağlanırlar, ancak
deneyim onlara son
kararlarını sadece
duygulara değil,
dengeli enformasyona
dayanarak almalarını
öğretmiştir.
Karizmatikler
Düşünürler
anket yaptığımız
yöneticilerin yüzde
11’ini oluşturuyorlar
ve ikna edilmesi
en zor yöneticiler
olabilirler. Verilerle
desteklenen tezlerden
etkilenirler. Riskten
şiddetle kaçınma
eğilimi gösterirler ve
karar almakta yavaş
davranabilirler.
Düşünürler
Kuşkucular anket
yaptığımız yöneticilerin
yüzde 19’unu
oluşturuyorlar. Sunulan
her veriden, özellikle de
kendi dünya görüşlerine
meydan okuyan herhangi
bir enformasyondan
büyük kuşku duyma
eğilimindedirler. Sıklıkla
saldırgan, neredeyse
savaşır bir tarzları vardır
ve genellikle sorumluluk
alan insanlar olarak tarif
edilirler.
Kuşkucular
Takipçiler incelediğimiz
tüm yöneticilerin yüzde
36’sını oluşturuyorlar.
Kararlarını geçmişte
benzeri tercihleri nasıl
yaptıkları veya diğer
güvenilir yöneticilerin
nasıl yapmış oldukları
temelinde alırlar.
Riskten şiddetle
kaçınma eğilimleri
vardır.
Takipçiler
Kontrolcüler
görüştüğümüz
yöneticilerin yüzde
9’unu oluşturuyorlar.
Kuşku ve belirsizlikten
nefret ederler,
fikirlerinizin salt
olgularına ve
mantıksal analizlerine
odaklanacaklardır.
Kontrolcüler
Bu verilerin kümeleme analizini yaptık ve yöneticilerin davranışlarının bu iki sayfada açıklanan beş kümede yer aldığını bulduk. Bu
makalede verilen araştırma sonuçlarının kesinliği—örneğin, görüşülen yöneticilerin yüzde 25’inin karizmatiklerden oluştuğu—artı veya
eksi yüzde 2,9’dur. Sözü edilen ünlü CEO örneklerinin birçoğu için, gruplandırmalar ilk elden gözlemlerimize ve bu yöneticilerle olan
deneyimlerimize dayanıyor; diğer gruplandırmalar ise, medya haberleri dahil, ikincil kaynaklara dayanıyor.
Ocak 1999’dan Haziran 2001’e kadar biz ve Miller-Williams’daki meslektaşlarımız, karar alma yöntemlerini anlamak üzere, 1684
yöneticiyi inceledik. Katılımcılar çeşitli sektörlerdendi (otomotiv, perakende ve ileri teknoloji dahil) ve kendileriyle e-postayla, şahsen
veya telefonda görüşüldü. Katılımcılar, karar alma eğilimlerini araştırmacılarımız için tarif ettiler—örneğin, bir kararı almalarının ne
kadar sürdüğü; olumsuz sonuçlar doğurabilecek bir seçim yapmaya ne kadar istekli oldukları; konuyla ilgili meselelerde başkalarının
onları eğitmesi konusundaki arzuları ve benzerleri.
Araştırmamızda yöneticilerin, genel olarak onları beş belirgin gruptan birine koyan karar alma tarzları olduğunu keşfettik:
karizmatikler, düşünürler, kuşkucular, takipçiler ve kontrolcüler.
Karar almanın beş tarzı—ve her birini etkilemenin yolları
heyecanlı, büyüleyici,
konuşkan, başat
Richard Branson, Lee
Iacocca, Herb Kelleher
sonuçlar, kanıtlanmış,
eylemler, göster, izle,
kolay, net, odak
Bir karizmatiği ikna
etmeye çalışırken
onun heyecanına
katılma isteğinize karşı
koyun. Tartışmayı
sonuçlara odaklandırın.
Savunmalarınız basit
ve anlaşılır olsun,
önerinizin özelliklerini
ve yararlarını
vurgulamak için görsel
yardım kullanın.
Tipik nitelikler
Ünlü örnekler
Kullanılacak
moda
sözcükler
Sonuç
Bol miktarda
veri bulundurun.
Düşünürler, ilgili pazar
araştırmaları, müşteri
yoklamaları, örnek
olay incelemeleri,
fayda-maliyet
analizleri ve benzerleri
dahil olmak üzere,
mümkün olduğunca
çok enformasyona
gereksinim duyarlar.
Belirli bir durumun
tüm yönlerini anlamak
isterler.
kalite, akademik,
düşünmek, rakamlar,
zeki, plan, uzman, kanıt
Michael Dell, Bill Gates,
Katharine Graham
akıllı, zeki, mantıklı,
akademik
Kazanabildiğiniz kadar
çok inanılırlığa ihtiyacınız
vardır. Bir kuşkucunun
nezdinde yeterince
prestijiniz yoksa bunu
toplantıdan önce veya
toplantı esnasında
sağlamanın bir yolunu
bulmanız gerekir—
örneğin, kuşkucunun
güvendiği birinin onayını
kazanarak.
hissetmek, kavramak,
güç, eylem, şüphe, güven,
talep, bozmak
Steve Case, Larry Ellison,
Tom Siebel
titiz, yıkıcı, huysuz,
isyankâr
Takipçiler kanıtlanmış
yöntemlere odaklanmak
eğilimindedir;
referanslar ve belgeler
ikna edici unsurlardır.
Kendilerini doğru kararı
alıyor olduklarından
emin hissetmeye
ihtiyaçları vardır—
özellikle de diğerlerinin
benzer girişimlerde
başarılı olmuş
olduklarından.
buluşçu, hızlandırmak,
uzmanlık, benzer,
önceki
Peter Coors, Douglas
Daft, Carly Fiorina
sorumlu, dikkatli, marka
güdümlü, pazarlıkçı
Tezinizin yapılandırılmış
ve inanılır olması
gerekir. Kontrolcüler
ancak bir uzman
tarafından sunulması
şartıyla ayrıntı isterler.
Önerinizde fazla ısrarcı
olmayın. Genellikle en
iyisi ona ihtiyacı olan
bilgiyi vermek ve ikna
olmasını dilemektir.
ayrıntılar, olgular, akıl
yürütmek, mantık, güç,
ele almak, fiziksel,
yakalamak, sadece
yapmak
Jacques Nasser, Ross
Perot, Martha Stewart
mantıklı,
heyecanlanmayan,
duyarlı, ayrıntıya
yönelik, hatasız,
çözümsel
Williams ve Miller
ne kadar güçlüydü? Statükoyu aşmaya ne kadar istekliydiler?
Bir karar alırken hangi miktardaki risk onları rahatsız etmezdi? Bu nitelikler ve tercihler genellikle bir iş insanının kariyerinin başında belirlenir ve deneyime bağlı olarak dönüşüm
geçirir. Diğer bir ifadeyle, insanların başarıyla pekişen—ya
da yinelenen başarısızlıklardan sonra değişen—belirli bir tür
karar alma tarzına doğal bir yatkınlıkları olur.
Araştırmamız Myers-Briggs gibi standart kişilik testleri ve
göstergelerle karıştırılmamalıdır. Bizim çerçevemiz sadece insanların karar almaya nasıl yöneldiklerinin bir sınıflandırılmasıdır. Elbette ki insanlar hep aynı şekilde karar almazlar; çoğu
şey, içinde bulundukları duruma bağlıdır. Fakat bizim araştırmamız, karmaşık değerlendirmeler ve ciddi sonuçlar içeren
zorlu, yüksek riskli tercihler söz konusu olduğunda, insanların
tek bir başat tarza başvurma eğiliminde olduğunu göstermiştir.
Bu makalede beş karar alma tarzının her birini açıklıyoruz. Bu enformasyonun ne kapsamlı ne de kesin olması
tasarlanmıştır ve yöneticilerin çoğu sıraladığımız özelliklerin
sadece bazılarını sergileyeceklerdir. Gene de, farklı tarzların
genel karakteristiklerini bilmek, sunumlarınızı ve tezlerinizi
dinleyicilerinize daha iyi uyarlamanıza yardımcı olabilir. Ne
yazık ki çok sayıda insan bu anlamda başarısız oluyor. Deneyimimize göre, satış sunumlarının yarısından fazlası karar
vericinin tarzıyla uyumlu değildir. Tüm satış sunumlarının
yüzde 80’ine yakını, kesinlikle kuşkucular ve kontrolcülere
odaklanır, fakat bu iki grup araştırdığımız yöneticilerin sadece yüzde 28’ini oluşturuyordu.
Beş karar alma tarzının çeşitli inceliklerini incelemek amacıyla aşağıdaki kuramsal durumu sunuyoruz. Biz bu öyküyü,
kategorileri açıklamaya adanmış olan izleyen bölümlerin her
birinde, hayali kahramanımızın tezini CEO’suna en iyi şekilde nasıl savunması gerektiğini göstermek için kullanacağız.
14
İkna Etme Tarzınızı Değİştİrİn
MaxPro, yazıcılar, fotokopi makineleri ve faks
makineleri dahil olmak üzere, önde gelen bir ofis
donanımları üreticisidir. Şirketin, pazarlama ve satış
faaliyetlerinin büyük bölümünün kuruluşun genel
merkezinde konumlandığı, merkezi bir yapısı vardır.
Satış ve pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı
Mary Flood, daha çok müşteri odaklı hale gelmek
için faaliyetlerini yeniden yapılandırması gerektiğini
biliyor. Mary’nin özellikle kurumsal düzeyde değil de
bölgesel düzeyde önemli müşteri ekipleri oluşturmaya
gereksinimi var. Tüm ulusal müşteriler ve hedeflenen
pazarlama, her biri farklı bir başkan yardımcısı
tarafından yönetilen beş bölgeden birinde (Kuzeydoğu,
Güneydoğu, Ortabatı, Güneybatı ve Batı) yerleşik
olacaktı. Flood’un planında MaxPro’nun önemli
müşterilerinin (50 milyon doların üzerinde geliri olan
müşteriler) müşteri yöneticileri, bu şirketlerin genel
müdürlüklerine yakın yerlere taşınacak ve doğrudan
ilgili bölge başkan yardımcısına bağlı çalışacaklardı.
Her bölge kendi pazarlama ekibine ve dağıtım
kanallarına sahip olurken, yalnızca marka geliştirme
kurumsal pazarlamanın sorumluluğuna bırakılacaktı.
Bu değişiklikleri onaylaması için Flood’un, MaxPro’nun
CEO’su George Nolan’ı ikna etmesi gerekiyor.
1. Karizmatikler
Karizmatikler (görüştüğümüz tüm yöneticilerin yüzde
25’i) yeni fikirlerden kolayca etkilenirler. Büyük miktarlardaki enformasyonu hızla kavrayabilirler ve dünyayı
görsel olarak işlemden geçirebilirler.
15
Williams ve Miller
Büyük fikirlerden çabucak ayrıntılara geçmek isterler—bilhassa da uygulamaya dair ayrıntılara. Karizmatikler genellikle
heyecanlı, büyüleyici, konuşkan, başat ve ısrarcı olarak tasvir
edilirler. Zekâ ve olgular onları etkiler, bencilliğe ve zorlayıcılığa merakları yoktur. Karizmatiklerin ünlü örnekleri olarak
Richard Branson, Lee Iacocca, Herb Kelleher ve Oprah Winfrey sayılabilir. (Bu makalede anlattığımız yönetici sınıflandırmalarının çoğunun ilk elden gözlemlerimize ve onlarla olan
deneyimlerimize dayandığını dikkate alın. Medya haberleri
dahil, bazıları ise ikincil kaynaklara dayanır.)
Karizmatikler yeni fikirleri büyük coşkuyla karşılasalar
bile onlardan nihai taahhüdü almak zor olabilir. İlk heyecanlarını yüksek dozda hakikatle hafifletmeyi deneyimlerinden—özellikle aldıkları kötü kararlardan—öğrenmişlerdir.
Duygularını destekleyecek olguları ararlar ve eğer böyle bir
veri bulunamazsa bir fikre duydukları heyecanı çabucak kaybederler. Dahası, karizmatikler doğrudan sonuca giden tezleri tercih ederler ve şirketlerini daha rekabetçi yapacak öneriler konusunda özellikle heveslidirler. Sonuca doğru güçlü
bir yönelimi olmayan tek taraflı tezlerle nadiren ikna olurlar.
Günün sonunda karizmatikler kesin kararlarını çok metodik
bir şekilde verirler ve kararlar dengeli enformasyona dayanır.
Bir karizmatiği ikna etmeye çalışırken onun heyecanına
katılma isteğinize karşı koymanız gerekir. Bir yaklaşım da,
önerinizin onun merakını uyandıran bölümlerini hafifçe değerinin altında göstermektir. Diğer bir ifadeyle, heyecanla
karşıladığı maddeleri sadece onaylamaya ve bu şeylerin her
birinin riskini tartışmaya hazırlıklı olmanız gerekir. Bu yaklaşım, önerinizin gerçekliğini sağlam bir zemine oturtacak
ve size olan güvenini ve inancını kuvvetlendirecektir. Bir
de, tartışmayı sonuçlar üzerine odaklandırmanız gerekir. Savunmalarınız basit ve anlaşılır olmalı ve önerinizin özellik
16
İkna Etme Tarzınızı Değİştİrİn
ve yararlarını vurgulamak için görsel yardım kullanmalısınız.
Eğer bu sonuca yönelik enformasyonu onlara sağlamazsanız (sizden istenmese bile), daha sonra ihtiyacı olduğunda
bu enformasyonun karizmatiğin elinde bulunmaması riskini
almış olursunuz. Ayrıca, önerinizin kabul edilmesinin getireceği riskler konusunda çok dürüst ve samimi olurken, bu
risklerin en aza indirilmesine yardımcı olabilen önlemleri de
tarif etmelisiniz. Herhangi olası bir dezavantajı saklamaya
çalışırsanız, karizmatiğin bunu daha sonra—olabilecek bazı
endişelerini yöneltmesi için orada bulunmadığınız bir zamanda—keşfedeceğinden hiç şüpheniz olmasın.
Tüm yöneticiler meşgul insanlardır, fakat bir karizmatiğin
ilgi süresi özellikle kısa olabilir. Toplantıya, en kritik enformasyonla başlamalısınız. En önemli noktaya ulaşmak için
acele etmezseniz, ilgisini kaybetmesi riskini alırsınız. İki saatlik bir toplantı planlamış bile olsanız, sunumunuzun hepsini tamamlayamayabilirsiniz. Karizmatikler bir yenilik getirmeyen tezleri küçük görürler ve sonuca varmak için sıklıkla
araya gireceklerdir. Aslında karizmatikler yüksek etkileşimli
toplantıları tercih ederler; ara sıra odada dolaşmak ve tartışmanın kontrolünü ele almak isteyeceklerdir.
Karizmatikler bağımsız düşünürler gibi görünseler de genellikle önemli kararlar alırken şirketteki diğer değerli yöneticilere güvenirler. Bu eğilime hitap etmek başarı şansınızın
artmasına yardımcı olacaktır. Sessiz azminiz de çok önemli
olacaktır: her ne kadar başlangıçtaki heyecanları farklı bir
inanca kapılmanıza yol açsa da, karizmatikler biraz zaman
alabilecek olan bir karar vermeleri için sizin sabırla beklemenizi isterler. Karizmatiğin ilgisini korumaya yardımcı
moda sözcükler şunlardır: sonuçlar, kanıtlanmış, eylemler,
göster, izle, bak, parlak, kolay, net ve odak.
17
Williams ve Miller
Uygulamada İkna: Karizmatik Bay Nolan
Flood, yeniden yapılanma önerisini tartışmak üzere
Nolan ve diğer üst icra komitesi üyeleriyle bir saatlik bir
toplantı programlamıştı. O güne kadar Flood, Nolan’ın
en güvendiği kurmayı olan COO Jack Warniers ile
önerilerinin ön izlemesini yapardı. Warniers’in yeniden
yapılanmayla ilgili, Flood’un ilgilendiği ve izleme notları
ve e-postalarla giderdiği bazı endişeleri vardı. Flood
toplantı için birkaç çizelge hazırlar, ama bunlar sadece
kendisinin arada göz atması içindir. Nolan’ın tartışmayı
istediği yöne çekebileceğini hissetmesini istediğinden,
Flood çizelgeleri kafasında gerektiği gibi değiştirecek ve
enformasyonu beyaz tahtaya yeniden çizecektir. Flood,
Nolan’ın bir ara uygulamanın tüm ayrıntılarına ihtiyacı
olacağını da bilir—bu enformasyonun çoğu toplantıda
tartışılmayacaktır—o nedenle de, Nolan’a daha sonra
vereceği kapsamlı bir rapor hazırlar.
Flood sunumuna mevcut örgütü ve sorunlarını
gösteren bir şema çizerek başlar. Sonra aniden, yeni
yapılanmayı ve bu yapılanmanın bu sorunları nasıl
çözeceğini ana hatlarıyla gösteren bir çizelgeyle kendi
önerilerine geçer. Yeniden yapılanmanın MaxPro’nun
toplam rekabetçiliğini nasıl yükselteceğine vurgu yapar.
“Yeniden yapılanma” der, “müşterilerimize daha iyi
odaklanmamıza yardımcı olacak ve sonuç olarak da
özellikle önemli müşterilerimiz arasından bizi bırakanlar
azalacaktır.” Yeniden yapılanmanın MaxPro’nun rekabetin
ilerisine taşınmasını nasıl hızlandıracağını açıklar.
Flood’un fikirleri başlangıçta cesur ve sıra dışı
çözümleri seven Nolan’a cazip gelir ve sanki daha
şimdiden başarıyla tamamlanmış gibi bu yeni yapılanma
18