Sigurni znaci smrti

Predavač: Dragoslava Plavšić, diplomirana med.sestra
e-mail: dragoslava.plavsic@sec.ba
Sigurni znaci smrti
Postupak sa umrlom osobom
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
1
• Smrt je kraj života; neizbježna činjenica, a
vjerovatno i stanje
• Naučna i akademska disciplina koja proučava
smrt ljudskih bića naziva se Tanatologija.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
2
Podjela smrti
Prema uzroku i porijeklu dijeli se na:
• Prirodna smrt
• Nasilna smrt
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
3
Prirodna smrt
• Prirodna smrt nastupa nakon otkazivanja
vitalnih organa najčešće usljed bolesti koja
može biti akutna ili hronična ili prouzrokovana
istrošenošću vitalnih organa usljed starosti.
• Prirodna smrt može biti nagla ili naprasna te
kao takva postaje predmet forenzičke istrage.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
4
Nasilna smrt
Nasilna smrt je produkt djelovanja različitih
vanjskih faktora. Po porijeklu nasilna smrt
može biti:
• zadesna
• ubilačka
• samoubilačka
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
5
Faze smrti
Postoji nekoliko faza smrti:
• Klinička smrt
• Cerebralna smrt
• Biološka smrt
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
6
• Klinička smrt je praćena prestankom disanja i
rada srca i moždanih aktivnosti.
Pravovremenom ljekarskom intervencijom
osoba se može vratiti u život.
• Ukoliko ne dođe do intervencije u vremenu od
4 minute nastupa Cerebralna smrt. Zbog
izuzetne osjetljivosti moždanih ćelija one
počinju da nekrotiraju odnosno propadaju
usljed nedostatka kisika.
• Nakon faze cerebralne smrti nastupa Biološka
smrt. Ona je produkt anoksije i hipoksije svih
ćelija organizma.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
7
Znaci smrti
Znakovi smrti imaju veoma važnu ulogu u
prosuđivanju i utvrđivanju smrti. Znakove
smrti dijelimo na
• Nesigurne ili rane znakove smrti
• Pozitivne ili sigurne znakove smrti
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
8
Nesigurni znaci smrti
•
•
•
•
•
Nesigurni znaci smrti su:
Mlitavost mišića
Prestanak disanja
Prestanak srčane akcije
Isušivanje sluznica
Ne reagovanje zjenica na svjetlost
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
9
Sigurni znaci smrti
•
•
•
•
•
Sigurni znaci smrti dijele se na rane i kasne
znakove. U rane znakove spadaju:
"Mačje oko"
Mrtvačke pjege
Mrtvačka ukočenost
Bljedoća
Hlađenje tijela
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
10
•
•
•
•
Kasni sigurni znaci smrti su:
Truljenje
Mumifikacija
Saponifikacija
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
11
"Mačje oko"
• Ako se očna jabučica mrtvaca postranično
pritisne, zjenica se izdužuje i postaje ovalna.
• Mrtvo tijelo u početku je mlohavo. Dva do
četiri sata nakon smrti započinje kočenje
pojedinih zglobova, a 6 - 8 sati nakon smrti
cijelo je tijelo ukočeno. Ukočenost traje 2 - 3
dana.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
12
Mrtvačke pjege
• Modroljubičaste su boje. Nastaju zbog
slijevanja krvi u najniže djelove tijela. Vide se
na koži one strane tijela na kojoj mrtvac leži. U
početku su pomične, tj. ako mrtvaca
okrenemo i pjege će se preseliti opet u najniže
djelove tijela. Mrtvačke pjege počinju se
javljati 30 - 60 minuta nakon smrti.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
13
• Odmah po nastupanju smrtnog ishoda,
ukoliko ljekar nije pored pacijenta, obavjestiti
ljekara da konstatuje smrt pacijenta
• upisati u listu zdravstvene njege datum i čas
nastupanja smrti
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
14
• Kada ljekar utvrdi da je smrt nastupila uslijed
zarazne bolesti ili kao posljedica nasilja, dužna
je o tome odmah obavijestiti tijelo državne
uprave nadležno za poslove zdravstva,
odnosno ovlaštene službenike nadležnog tijela
Ministarstva
unutarnjih poslova.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
15
• Nakon što liječnik utvrdi da je kod liječene
osobe nastupila smrt, umrlu osobu treba
obavezno prekriti bijelom plahtom, a njen
krevet odijeliti paravanom od ostalih
• Ljekaru pripremiti potrebnu dokumentaciju za
ispisivanje podataka o vremenu i uzroku smrti
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
16
Dokumentacija o umrlom pacijentu
„Izvještaj o uzroku smrti“ 3 primjerka (1 opština–matičar, 1
član porodice, 1 istorija bolesti),
• „Potvrda medicinske ustanove o smrti“ 3 primjerka (1
opština–matičar, 1 član porodice, 1 istorija bolesti),
• ”Sprovodnica leša– zahtjev za obdukciju“ 4 primjerka (3 uz
tijelo umrlog se upućuje na patologiju, 1 istorija bolesti),
• „Posmrtni listić“ 1 primjerak
•
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
17
Zahtjev za obdukciju
•
•
•
•
•
•
•
Kada postoji sumnja ili je očito da je smrt prouzrokovana
krivičnim djelom ili je u vezi s izvršenjem krivičnog djela,
Kada je lice umrlo a nije utvrđen uzrok smrti,
Kad je lice umrlo prije isteka 48 časova od prijema,
Kad zahtijeva doktor koji je liječio umrlo lice,
Kada to zahtjevaju epidemiološki i sanitarni razlozi,
Na zahtjev člana uže porodice umrlog lica,
Na zahtjev nadležnog istražnog organa.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
18
Postupak s umrlim
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
postaviti paravan
izvaditi jastuke
skinuti pokrivače
skinuti umrlog
skinuti nakit pred svjedocima
umrlog oprati
u debelo crijevo staviti smotuljak od vate
zubnu protezu staviti u usta, rane na tijelu pokriti gazom
umrlog položimo na ledja s ispruzenim nogama i rukama, počešljamo
zatvorimo očne kapke, položimo smotuljke vate namočene vodom
donju vilicu podignemo i učvrstimo zavojem da bi usta ostala zatvorena
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
19
• Tijelo umrle osobe prenosi se u mrtvačnicu
bez odjeće, umotano u plahtu, sa
identifikacijskim kartonom (posmrtni listić)
• Prenos tijela umrle osobe radnici moraju
obaviti s dužnim poštovanjem.
• Identifikacijski karton sadrži podatke: ime i
prezime, datum rođenja, odjel na kojem je
osoba umrla i vrijeme smrti (dan, mjesec,
godina i sat).
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
20
• Medicinska sestra/tehničar, stavlja “posmrtni
listić“ na palac noge umrlog i uz tijelo umrlog
pacijenta stavlja „Sprovodnicu leša“.
• Tijelo se zadržava dva sata u OJ nakon
utrđivanja smrti a zatim transportuje u
mrtvačnicu
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
21
Prevoz umrle osobe u mrtvačnicu
• Umrlu osobu prevoze u mrtvačnicu radnici
jedinice djelatnosti u kojoj je osoba boravila
do trenutka smrti ili posebno određene osobe
za prenos (prevoz).
• Prenos tijela umrle osobe u mrtvačnicu
obavlja se transportnim kolicima.
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
22
• Prevoz umrlih pacijenata na gradsko groblje
obavlja organizacija koja je registrovana za
obavljanje pogrebne djelatnosti i sa kojom
ustanova (Dom starih, bolnica) ima sklopljen
ugovor o prevozu
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
23
Postupak sa stvarima umrle osobe
• Nadležna sestra, odnosno nadležna osoba će s umrle osobe,
skinuti sve dragocjenosti (narukvice, ogrlice, lančiće, naušnice,
sat i sl.) i prikupiti novac i druge lične stvari umrle osobe, te ih
pohraniti na sigurno mjesto
• O navedenim dragocjenostima i drugim predmetima umrle
osobe sastavlja se zapisnik (ili unijeti u svesku primopredaje)
koji potpisuje nadležna sestra i osobe koje su sudjelovale kod
prikupljanja i popisa stvari i dragocjenosti umrle osobe.
• Imovina se predaje članu porodice uz potvrdu o predaji
imovine i upis imena, prezimena i JMB osobe koja je preuzela
imovinu
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
24
Obavijest o smrti
• Obavijest o smrti šalje se na adresu osobe čije
podatke posjedujemo
• Obavijest se šalje telegramom ili na drugi
odgovarajući, brz i siguran način.
• Dokaz o predaji telegrama, odnosno dokaz da
je obavijest o smrti poslana na drugi način
prilaže se dokumentaciji umrle osobe,
odnosno upisuje se u dokumentaciju umrle
osobe
Socijalno-edukativni centar
www.sec.ba
25