Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου 2ο Κριτήριο αξιολόγησης Α.1 Κείμενο: Το χρέος του ιστορικού. Ἐν µέν οὖν τῷ λοιπῷ βίῳ τήν τοιαύτην ἐπιείκειαν ἴσως οὐκ ἄν τις ἐκβάλλοι· καί γάρ φιλόφιλον εἶναι δεῖ τόν ἀγαθόν ἄνδρα καί φιλόπατριν καί συµµισεῖν τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπᾶν τούς φίλους· ὅταν δέ τό τῆς Ἱστορίας ἦθος ἀναλαµβάνῃ τις, ἐπιλαθέσθαι χρή πάντων τῶν τοιούτων καί πολλάκις µέν εὐλογεῖν καί κοσµεῖν τοῖς µεγίστοις ἐπαίνοις τούς ἐχθρούς, ὅταν αἱ πράξεις ἀπαιτῶσι τοῦτο, πολλάκις δ’ ἐλέγχειν καί ψέγειν ἐπονειδίστως τούς ἀναγκαιοτάτους, ὅταν αἱ τῶν ἐπιτηδευµάτων ἁµαρτίαι τοῦθ’, ὑποδεικνύωσιν. Ὥσπερ γάρ ζῴου τῶν ὄψεων ἀφαιρεθεισῶν ἀχρειοῦται τό ὅλον, οὓτως ἐξ ἱστορίας ἀναιρεθείσης τῆς ἀληθείας τό καταλειπόµενον αὐτῆς ἀνωφελές γίνεται διήγηµα. Πολύβιος, Ίστορίαι 1.14.4-7 Α.2 Παράλληλο Κείμενο Τοιοῦτος οὖν µοι ὁ συγγραφεὺς ἔστω – ἄφοβος, ἀδέκαστος, ἐλεύθερος, παρρησίας καὶ ἀληθείας φίλος, ὡς ὁ κωµικός φησι, τὰ σῦκα σῦκα, τὴν σκάφην δὲ σκάφην ὀνοµάσων, οὐ µίσει οὐδὲ φιλίᾳ τι νέµων οὐδὲ φειδόµενος ἢ ἐλεῶν ἢ αἰσχυνόµενος ἢ δυσωπούµενος, ἴσος δικαστής, εὔνους ἅπασιν ἄχρι τοῦ µὴ θατέρῳ τι ἀπονεῖµαι πλεῖον τοῦ δέοντος, ξένος ἐν τοῖς βιβλίοις καὶ ἄπολις, αὐτόνοµος, ἀβασίλευτος, οὐ τί τῷδε ἢ τῷδε δόξει λογιζόµενος, ἀλλὰ τί πέπρακται λέγων. Λουκιανός, Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν 41 Β. Ερωτήσεις -Ασκήσεις. Α. 1. Πως πρέπει να αντιµετωπίζει ο ιστορικός τα πρόσωπα για τα οποία κάνει λόγο στο έργο του; (µονάδες 2) 2. Ποιες συνέπειες έχει για την ποιότητα του ιστορικού έργου η µη τήρηση των προϋποθέσεων που εκθέτει ο Πολύβιος ; (µονάδες 2) 3. Ποια κοινά σηµεία παρουσιάζουν οι απόψεις που διατυπώνονται στο Α.2 παράλληλο κείµενο και στο Α.1 κείµενο; (µονάδες 2) Έρη Τσούνη www.etsouni.gr mail@etsouni.gr Σελίδα 1 Β. 1. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε την κατάλληλη λέξη (στο κατάλληλο γένος και πτώση) από αυτές που δίνονται στο πλαίσιο. (Περισσεύουν δύο λέξεις) (µονάδες 2) κοσμοϊστορικός , κοσμοσωτήριος, υπόκοσμος, απόκοσμος, φοιτητόκοσμος, κοσμάκης α) Ο …………………. χαρακτηρίζεται από την ανηθικότητα και την εγκληµατική δράση. β) Η …………………. διδασκαλία του Χριστού άλλαξε τον κόσµο. γ) Η Γαλλική Επανάσταση υπήρξε …………………………γεγονός. δ) Ο ……………………… αποτελεί δύναµη αµφισβήτησης και ανανέωσης του κόσµου. 2. Να σχηµατίσετε σύνθετα αρσενικά ουσιαστικά της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας χρησιµοποιώντας τα συνθετικά που σας δίνονται. (µονάδες 2) ξύλον +κόπτω → ἄρτος +πωλῶ → οἶκος +δεσπότης → λόγος+γράφω → Γ. 1. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης στις περιόδους που ακολουθούν και να δηλώσετε τι συνδέουν κάθε φορά οι σύνδεσµοι: α) Ἐν µέν οὖν τῷ λοιπῷ βίῳ τήν τοιαύτην ἐπιείκειαν ἴσως οὐκ ἄν τις ἐκβάλλοι· καί γάρ φιλόφιλον εἶναι δεῖ τόν ἀγαθόν ἄνδρα καί φιλόπατριν καί συµµισεῖν τοῖς φίλοις τούς ἐχθρούς καί συναγαπᾶν τούς φίλους· β)Ὥσπερ γάρ ζῴου τῶν ὄψεων ἀφαιρεθεισῶν ἀχρειοῦται τό ὅλον, οὓτως ἐξ ἱστορίας ἀναιρεθείσης τῆς ἀληθείας τό καταλειπόµενον αὐτῆς ἀνωφελές γίνεται διήγηµα. (µονάδες 2,5) 2. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου. (µονάδες 2,5) τήν ἐπιείκειαν τό ἦθος αἱ πράξεις τοῦτο διήγηµα 3. Να γραφούν οι ζητούµενοι τύποι: ἀναλαµβάνω (β΄ ενικό υποτακτικής Ενεστώτα) ταράττω (α΄ πληθυντικό υποτακτικής Αορίστου) ἀποκρύπτω (γ΄ πληθυντικό υποτακτικής Αορίστου) ἐλέγχω (γ΄ ενικό υποτακτικής Ενεστώτα) θεραπεύω (β΄ πληθυντικό υποτακτικής Αορίστου) Έρη Τσούνη www.etsouni.gr mail@etsouni.gr (µονάδες 2,5) → → → → → Σελίδα 2 4. Να γραφούν οι πτώσεις που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω τύπους: τον τραχύν ἄνδρα: (δοτική πληθυντικού) τό ἦθος: (γενική ενικού) τῶν ἐπιτηδευµάτων: (δοτική ενικού) (γενική πληθυντικού) ὁ παιάν: ὁ σωτήρ: (κλητική ενικού) (µονάδες 2,5) → → → → → Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. ------------------------------------------------Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης (περ. 200-118 π.Χ.) είναι ο σηµαντικότερος ιστορικός της ελληνιστικής εποχής. Από το σπουδαιότερο έργο του, που επιγράφεται Ἱστορίαι, έχουν σωθεί τα πέντε πρώτα βιβλία και εκτεταµένα αποσπάσµατα ή επιτοµές (περιλήψεις) από τα υπόλοιπα τριάντα πέντε. Είναι ο πρώτος ιστορικός που δηλώνει ρητώς ότι γράφει καθολικήν (δηλ. παγκόσµια) ιστορία. Πρότυπό του από την άποψη της αντικειµενικότητας υπήρξε ο Θουκυδίδης Λουκιανός: Γεννήθηκε στη Σαµόσατα πρωτεύουσα της Κοµµαγηνής, στον άνω Ευφράτη της Συρίας, της Συρίας το 120 µΧ και πέθανε στην Αθήνα µεταξύ 180 και 192 µΧ. Τα κυριότερα έργα του είναι *Αλέξανδρος ή Ψευδόµαντις, *Αληθών διηγηµάτων, *Νεκρικοί διάλογοι, *Μένιππος ή Νεκυοµαντεία *Τίµων ο Αθηναίος *Φιλοψευδής ή Απιστών Έρη Τσούνη www.etsouni.gr mail@etsouni.gr Σελίδα 3