Tε ύ χ ο ς 17 - I ο ύ ν ι ο ς 2 0 1 2 υγεία > ψυχολογία > διατροφή ΥΓΕΙΑ Διακοπές χωρίς... παρατράγουδα ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ Στόχος μας, τα αντικαρκινικά φάρμακα χωρίς παρενέργειες ΕΦΗΒΟΙ Διακοπές μόνοι ή’ με τους γονείς; ΟΔΗΓΟΣ Πώς θα ξεχωρίσετε το καλό εστιατόριο KAΛOKAIPI 2012 Bάλτε στη βαλίτσα σας EΛΛAΔA ΗΣ ΑΚ ΡΙ Υ ΣΚ ΤΗ .gr e itiv ΜΕ s Ν Α po ΡΕ e ΔΩ f Ι Α .li ΕΤ Ν ΤΟ Μ ΝΕ ΔΙΑ w ww ΠΟ ΤΥ H Bristol-Myers Squibb είναι H Bristol-Myers Squibb είναι µια παγκόσµια βιοφαρµακευτική εταιρεία µια παγκόσµια µε αποστολή της ναβιοφαρµακευτική ανακαλύπτει, να εταιρεία αναπτύσσει µε αποστολή της να ανακαλύπτει, να αναπτύσσει και να παρέχει καινοτόµα φάρµακα καισυµβάλλουν να παρέχει καινοτόµα φάρµακα που στην αποτελεσµατική που συµβάλλουνσοβαρών στην αποτελεσµατική αντιµετώπιση ασθενειών. αντιµετώπιση σοβαρών ασθενειών. Together we can prevail. Together we can prevail. Together we can prevail. www.bms-greece.gr Together we can prevail. Bristol-Myers Squibb A.E. Αττικής 49-53 & Προποντίδος 2, Τ.Κ. 152 35 Βριλήσσια, Αττική ΤΘ 63883 - Bριλήσσια, Τ.Κ. 152 03, Αττική Τηλ.: 210 6074 300 & 210 6074 400, Φαξ: 210 6074 333, ΑΡ.Μ.Α.Ε. 62772/01ΑΤ/Β/07/148 www.bms-greece.gr www.lifepositive.gr Περιεχόμενα υγεία > ψυχολογία > διατροφή 16 8 12 16 34 24 28 32 34 28 > Life > Positive < life positive > life positive > life positive > life positive Tε ύ χ ο ς 17 - I ο ύ ν ι ο ς 2 0 1 2 52 9+1 ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τον καφέ Δρ ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ > «Στόχος μας, τα αντικαρκινικά φάρμακα χωρίς παρενέργειες» ΑΦΙΕΡΩΜΑ > Διακοπές χωρίς... παρατράγουδα ΥΓΕΙΑ > Το καλοκαίρι και... τα μάτια σας! ΥΠΕΡΤΑΣΗ > Το αλάτι ανεβάζει την πίεση; ΨΩΡΙΑΣΗ ΤΡΙΧΩΤΟΥ > Οι νιφάδες δεν είναι πάντα πιτυρίδα... ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER > Η φωτεινή πλευρά του αυτισμού IOYNIOΣ 2012 # 17 Ê ÈÑÄ¢ÕÃË ÖÑ ÉÎÛÍÀ. • Û ÛÕË ÕË; ÕË Í¾ ÉÎÛ Î ÍÃ Í ÐÖ ÐÖËÍ Ë; ¾ ÑÛ ÑÛÕ¿ Õ¿Ã Õ¿ à ÃÒ ÒÀ È ÂÎÎ ÎÎà à ST STEV EVIA EV IA • ®ØÔ ØÔ¿Ù ¿Ù ×ÇÔ Ç Ï¿¿ÆÇÇÙ • Ì ÃË ÃËÔÇ ÔÇÖË ÔÇ ÇÖË Ö Í¾ ¾ ÉÇ ÂÕÊ Ê • ÆÃÐ Æ ÆÃÐ ÃÐËÍ ËÍÀ ËÍ À ÉË ÉËà à ÔÑ ÔÑȾ È Ïà Ⱦ ÏÃÖà Öà à ÍÃËË ÉÎÛ ÎÛÍ¢ Í¢ ¢ • à ÃÖ¢ Ö¢ÎÎ Ö¢ ÎÎÊÎ ÎÎ ÊÎÑ ÊÎ Ñ ÉË ÉËà à ÆË ÆËÃÄ ÃÄÊÖ ÃÄ ÊÖËÍ ÊÖ ËÍ ÍÑ ÑÂÙÙ • Ö Öà à ÈÃ È ÔÏ ÔÏÃÍ ÔÏÃÍ ÃÍÇ¿ Ç¿Ã Ç¿ à ÛÕË Û ÕËËÍÀ ÃÐà ÐÃÐÖ ÐÖËÍ ÐÖ ËÍÃÖ ËÍ ÃÖ¢Õ ÃÖ ¢ÕÖà ¢Õ ÖÃÖÑ Öà ÖÑ.. ÖÑ w w. ww w sw swee eete ee te test est s ev e ia ia.g .g gr 38 48 44 48 52 38 56 60 62 64 life positive > life positive > life positive > life positive > life υγεία ΕΦΗΒΟΙ > Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; ΑΣΤΕΓΟΙ > Σπίτι τους... ο δρόμος... ΟΔΗΓΟΣ > Πώς θα επιλέξετε εστιατόριο στις διακοπές ΙΠΠΟΦΑΕΣ > Ο... θησαυρός που έγινε μόδα! ΓΕΥΣΗ > Ανακαλύψτε τη μοριακή κουζίνα ΘΕΑΜΑΤΑ > Προτάσεις για τον ελεύθερο χρόνο σας ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ του Το επόμενο τεύχος > Life > Positive < την θα κυκλοφορήσει υ Κυριακή 29 Iουλίο www.lifepositive.gr >Life>Positive< ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚΔΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Eλπίδα Aυγέρη > Λυδία Παπαευαγγέλου ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι μηνιαίο περιοδικό και διανέμεται δωρεάν, την τρίτη Κυριακή κάθε μήνα, με τον «Τύπο της Κυριακής» > editοrial του Γρηγόρη Λάσκαρη ...Πιάσε έναν βαρύ γλυκό! Ε δώ και πολλά χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μίας διάχυτης τάσης 6 εξιδανίκευσης των στερήσεων, για τα οφέλη που προσφέρουν στην υγεία. Η τάση είναι άρρηκτα δεμένη με την ενοχοποίηση συμπεριφορών που σχετίζονται με τις επίγειες απολαύσεις και τις υλικές ευκολίες. Τα βέλη των νεοπουριτανών εκτοξεύονται αδιακρίτως, προς πάσα κατεύθυνση, εκμεταλλευόμενα στο έπακρο το παραμικρό θολό επιστημονικό στοιχείο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τις προκαταλήψεις τους και αγνοώντας επιδεικτικά κάθε αντίθετο εύρημα. Ο κατάλoγος των στερήσεων ατελείωτος: λιπαρά φαγητά, αλάτι, παθητικό κάπνισμα, κινητά τηλέφωνα, αρώματα, πλαστικά και φυσικά το εμβληματικό ρόφημα των απανταχού ….αργόσχολων: ο καφές. Στην κοινή συνείδηση, ο καφές είναι ένα τονωτικό ρόφημα που πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ, γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να καταλήξουμε στην εντατική με νευρικό κλονισμό, έμφραγμα, εγκεφαλικό, στομάχι και άλλα ευχάριστα. Τον Μάιο που μας πέρασε δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα της μεγαλύτερης επιδημιολογικής έρευνας που έγινε ποτέ πάνω στο θέμα καφές και υγεία. Συμμετείχαν 400.000 άντρες και γυναίκες ηλικίας 50 έως 71 ετών, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν επί 13 χρόνια. Το συμπέρασμα ήταν αναπάντεχο: όσο περισσότερο καφέ πίνει κανείς, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες πρόωρης αποδήμησης στον άλλο κόσμο. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της μελέτης Neal Freedman, από το Τμήμα Επιδημιολογίας Καρκίνου του Εθνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, φάνηκε ότι υφίσταται αντίστροφη δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ κατανάλωσης καφέ και πιθανότητας θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Συγκεκριμένα, όσοι έπιναν πάνω από 5 κούπες καφέ ημερησίως, είχαν 12% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, σε σχέση με όσους δεν έπιναν καθόλου. Τα οφέλη προερχόταν κυρίως από τη μείωση των περιστατικών εμφράγματος, εγκεφαλικών, διαβήτη, παθήσεων του αναπνευστικού και ατυχημάτων. Τα συγκεκριμένα ευρήματα συμπληρώνουν αυτά μίας προηγούμενης μελέτης που δημοσιεύθηκε το Μάιο του 2011 και έδειξε ότι η αυξημένη κατανάλωση καφέ προστατεύει τους άντρες από το μεγάλο τους εφιάλτη, τον καρκίνο του προστάτη. Επιστήμονες από το Τμήμα Επιδημιολογίας του Harvard, χρησιμοποιώντας στοιχεία κατανάλωσης καφέ 50.000 αντρών κατέληξαν ότι όσοι πίνουν 6 ποτήρια την ημέρα έχουν 18% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του προστάτη, σε σχέση με όσους πίνουν ένα ή λιγότερο. Η συγκεκριμένη προφύλαξη φαίνεται να μετατρέπεται σε ισχυρή ασπίδα στην περίπτωση του προχωρημένου μεταστατικού καρκίνου του προστάτη έναντι του οποίου οι θεριακλήδες του καφέ απολαμβάνουν 60% (!) μεγαλύτερη προστασία. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα σε ποια συστατικά οφείλονται οι προστατευτικές δράσεις. Όμως, όσον αφορά στον καρκίνο του προστάτη, η καφεΐνη δε φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο, μια και η ευνοϊκή επίδραση αφορά τόσο τον κανονικό καφέ όσο και το ντεκαφεϊνέ. Σημειώνουμε ότι για το συγκεκριμένο καρκίνο δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι προφύλαξης- τουλάχιστον τόσο εύγευστοι και ευχάριστοι όσο ο καφές! < > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 ή μεριν C r e a t i v e Η καθη ISO-PLUS *προτεινόμενη λιανική τιμή Βασιλική περιποίηση κατά της κυτταρίτιδας γή β ρμ ο ε φα οηθ άε ι ν στη απο κα τ λέμ μοναδική τιμή*: 19,50 € ιδας, τω τταρίτ ης κυ ιών του ν ατελε δέρματ • Μείωση πόντων στις περιοχές των γοφών και των μηρών • Μείωση της ανεπιθύμητης όψης φλοιού πορτοκαλιού • Αντιοξειδωτική δράση ενάντια στις ελεύθερες ρίζες • Φυσικά ενεργά συστατικά: Καφεΐνη και Θαλάσσιος Κρίνος Hydrofiltrat Marine Lotus • ...και εξαιρετικό άρωμα αιθέριων ελαίων από Λεμόνι, Γεράνι, Πατσουλί και Σανταλόξυλο τ ηση Η Κρέμα dr.organic κατά της Κυτταρίτιδας με βιολογικό Βασιλικό Πολτό τονώνει και χαρίζει στην επιδερμίδα πιο νεανική, σφριγηλή και απαλή όψη τ ος και ης όψ ο ης φλ ορτο ιού π η η 1 σειρά περιποίησης με βιο-ενεργά συστατικά καλιο ύ εμπνευσμένη από τη φύση find us on ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • F. 210 95 72 169 • e-mail: info@iso-plus.gr • www.healthyme.gr • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668 • F. 2310 028 668 εσωτ. 2301 > υγεία 91 + Aπορίες για τον καφέ Αποτελεί βασική προϋπόθεση για να ξυπνήσουμε το πρωί και συνοδεύει τη δουλειά, το διάβασμα, την παρέα, κάθε ώρα της μέρας. Φρέντο καπουτσίνο, εσπρέσο, ελληνικός, φραπέ, έχουν χιλιάδες φανατικούς! Πόσο καλό κάνει ο καφές στην υγεία μας; Eίναι φίλος ή εχθρός; Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, κ. Χάρης Δημοσθενόπουλος απαντά στις απορίες μας και μας συμβουλεύει για το ποια πρέπει να είναι η σχέση μας με τον καφέ. 8 1 Πού «γεννήθηκε» ο καφές; Ο καφές πρωτοεμφανίστηκε ως θάμνος στην Αιθιοπία. Από την Αφρική, πέρασε στην Υεμένη, και μετά διαδόθηκε βορειότερα, στις μεγάλες πόλεις της βόρειας Αφρικής. Πέρασε στην Ευρώπη από το λιμάνι της Βενετίας και από εκεί διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ιταλία. Στη συνέχεια, εισήχθη στην Ολλανδία, αφού οι Ολλανδοί κατόρθωσαν να πάρουν σπόρους καφέ και να τους καλλιεργήσουν στις αποικίες τους στην Ινδονησία. Το 1657, ο καφές έφτασε στη Γαλλία. Στην Ελλάδα, ο καφές ήλθε κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής > Life > Positive < Αυτοκρατορίας, όταν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, και μετά αυτοί της Βορείου Ελλάδος, άρχισαν να τον καταναλώνουν. 2 tι είναι η καφεΐνη και πού τη βρίσκουμε; Η καφεΐνη, κατά κάποιον τρόπο η «δραστική ουσία» του καφέ, βρίσκεται στους καρπούς του καφέ και του κακάο, στα φύλλα του τσαγιού, στους καρπούς guarana, στα φύλλα και στους καρπούς διαφόρων άλλων φυτών, όπου δρα ως φυσικό φυτοφάρμακο. Καφεΐνη περιέχουν επίσης, τα ροφήματα τύπου «κόλα», τα τρόφιμα και τα προϊόντα σοκολάτας, αλλά και πολλά φάρμακα. 3 πώς μας επηρεάζει η καφεΐνη; Δρα ως διεγερτική ουσία του κεντρικού νευρικού συστήματος, αυξάνοντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης (ενός βασικού νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ευχαρίστηση). Βελτιώνει τη μνήμη, ενώ χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του πονοκέφαλου. Ανακουφίζει από το αίσθημα της κούρασης και της νύστας. Πολλές μελέτες συσχετίζουν την κατανάλωση της καφεΐνης με αύξηση της αρτηριακής πίεσης και τον κίνδυνο εμφάνισης αρρυθμιών, αλλά έχει φανεί πως αυτό ενδεχομένως συμβαίνει σε περιπτώσεις υπερβολικής λήψης. Οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, υπερβολική διούρηση, ναυτία, νευρικότητα, άγχος, κατάθλιψη, τρέμουλο και αϋπνία. Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που πίνουν καφέ μακροχρόνια, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν πίνουν καφέ. 4 Πόσα φλιτζάνια καφέ μπορούμε να καταναλώνουμε ημερησίως; Μελέτες έδειξαν τα τελευταία χρόνια πως η κατανάλωση 4 ή περισσότερων φλιτζανιών καφέ ημερησίως συνδέεται με 18% μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας εξαιτίας καρδιακών αρρυθμιών, η κατανάλωση τριών φλιτζανιών καφέ την ημέρα μπορεί να μας προστατεύσει από την άνοια, η συνηθέστερη αιτία της οποίας IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και 2 έως 4 φλιτζάνια καφέ την ημέρα μειώνουν κατά 20% τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Άρα είναι φανερό πως δεν υπάρχει συνολικά συνιστώμενη ποσότητα. Τα περισσότερα οφέλη φαίνεται πως προκύπτουν, ωστόσο, από την κατανάλωση άνω των 2 φλιτζανιών την ημέρα και ότι μέχρι τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα θεωρούνται ασφαλή, αρκεί να μην καταναλώνονται από εγκύους και πολύ νεαρά άτομα. 5 Ακούγεται πως ο εσπρέσο είναι ο καλύτερος καφές. Ισχύει αυτό; Είναι ένας φιλτραρισμένος καφές με έντονη γεύση και υψηλή παρουσία αντιοξειδωτικών. Υπερέχει στη γεύση για όσους θέλουν έντονο άρωμα καφέ, αλλά ίσως είναι πιο δυνατός, για όσους έχουν μικρότερη ευαισθησία στην καφεΐνη. 6 Έχει θρεπτικά συστατικά η κατανάλωση καφέ; 10 Ο καφές περιέχει περισσότερα από 2.000 διαφορετικά συστατικά, πολλά από τα οποία έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση κι αυτό ισχύει για όλους τους τύπους καφέ- ακόμη και τους στιγμιαίους και τους ντεκαφεϊνέ. i ΧΑΡΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟΣ MMedSci.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ «Λαϊκό» www.dimosthenopoulos.gr > Life > Positive < Η διαδικασία του καβουρδίσματος οδηγεί στην παραγωγή και άλλων αντιοξειδωτικών ενώσεων οι οποίες υπάρχουν, επομένως, σε καφέδες, όπως π.χ. ο ελληνικός, ο οποίος γι’ αυτό υπερτερεί ίσως από άποψη υγείας. 7 Η καφεΐνη επηρεάζει τον ύπνο; Το πόσο επηρεάζει ο καφές τον ύπνο εξαρτάται από την «ευαισθησία» κάθε ατόμου στη λήψη καφεΐνης. Έτσι, ειδικά σε άτομα που δεν πίνουν συχνά καφέ, ο ύπνος μπορεί να καθυστερήσει και να είναι πιο διαταραγμένος, ειδικά αν καταναλωθεί 30-60 λεπτά πριν την κατάκλιση. Αντίθετα, σε όσους πίνουν συστηματικά καφέ, η λήψη της καφεΐνης μπορεί να μην επηρεάσει καθόλου τη διαδικασία του ύπνου. Μεμονωμένες μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα που καταναλώνουν καφέ τις απογευματινές ώρες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν ανήσυχο βραδινό ύπνο. Κι αυτό, γιατί η καφεΐνη δρα ανασταλτικά στους μηχανισμούς έκκρισης της μελατονίνης από τον εγκέφαλο, τα επίπεδα της οποίας αρχίζουν να αυξάνουν περίπου δύο ώρες πριν τον ύπνο, φτάνοντας στη μέγιστη τιμή τους στις 2-4 το πρωί. δέεται και με την κατανάλωση νικοτίνης, μέσα από το κάπνισμα, είναι κυρίως ο συνδυασμός των δύο που δημιουργεί την ανησυχία για την επίπτωσή τους στην υγεία των νεαρών ατόμων. 9 Ο καφές περιέχει συντηρητικά; Ο καφές ως χαρμάνι, δεν περιέχει συντηρητικά, ενώ όταν συσκευάζεται σε κενό αέρα, παραμένει φρέσκος, χωρίς να χρειάζεται συντηρητικά. Σε περιπτώσεις όμως ειδικών καφέδων, που είναι σε αφυδατωμένη μορφή σε φακελάκια με γεύσεις, είναι πιθανό να περιέχονται συντηρητικά. 10 Τελικά ο καφές είναι φίλος ή' εχθρός; Η απάντηση βρίσκεται στην ποσότητα και συχνότητα της κατανάλωσής του, στην ευαισθησία και την κατάσταση υγείας του κάθε ατόμου και στην ώρα της λήψης της καφεΐνης. Οι περισσότερες μελέτες συμφωνούν πως η μέτρια κατανάλωση καφέ από υγιείς ενήλικες έχει περισσότερες θετικές, παρά αρνητικές επιπτώσεις, καθιστώντας τον μάλλον φίλο, παρά εχθρό για την υγεία μας. < 8 Ακούγονται πολλά για τη συχνή κατανάλωση καφέ από άτομα νεαρής ηλικίας. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Οι επιπτώσεις, θετικές ή αρνητικές, δεν διαφέρουν πολύ σε νέους ή μεγαλύτερους ενήλικες. Δεδομένου όμως ότι σε νέα άτομα η κατανάλωση της καφεΐνης συν- IOYNIOΣ 2012 # 17 Αποτρίχωση και απολέπιση µε το γάντι Το νέο αποτριχωτικό γάντι διπλής δράσης Rapidepi, σε απαλλάσσει άµεσα από την ανεπιθύµητη τριχοφυΐα και την ίδια στιγµή αναζωογονεί την επιδερµίδα, προσφέροντας ένα ανεπανάληπτο και αποτελεσµατικό µασάζ. Χάρη στο µοναδικό σχεδιασµό του, κινείται οµοιόµορφα πάνω στην επιδερµίδα κι έτσι σου εξασφαλίζει την ιδανική αποτρίχωση: σίγουρη, γρήγορη και ανώδυνη. Εύκολο στη χρήση, µε άµεσα αποτελέσµατα που διαρκούν. ΕΘΟ∆ΟΣ ΝΕΑ ΑΠΟΤΡΙΧΩΤΙΚΗ Μ Τώρα σε νέες συσκευασίες. Στα φαρµακεία και καταστήµατα καλλυντικών. Αποκλειστικός αντιπρόσωπος: VICAN - N. ANAΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΑΕ tȝɉɅɈɘȤȾɋȺɅɗɉɍɐɊɀșɋɋɂɃɔɑtȫɀɄȠȾɊɆɕɃɀXXXWJDBOHS markdesign ∆ΕΡΜΑ ΒΕΛΟΥ∆ΙΝΟ ΚΑΙ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΜΕΝΟ ΣΤΗ ΣΤΙΓΜΗ > συνέντευξη Δρ ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ Στόχος μας, τα αντικαρκινικά φάρμακα χωρίς παρενέργειες Το Τμήμα Θεραπευτικής του Καρκίνου, στο οποίο απασχολείται εδώ και 12 χρόνια, έχει αναπτύξει, την τελευταία δεκαετία, 16 καινοτόμα, αντικαρκινικά φάρμακα. Ο διευθυντής του εργαστηρίου για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων στον καρκίνο (Division of Cancer Therapeutics), στο Ινστιτούτο Έρευνας του Καρκίνου, Δρ Σπύρος Λιναρδόπουλος εξηγεί, μιλώντας στο life positive, τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται τα νέα αντικαρκινικά φάρμακα, ποια είναι τα πλεονεκτήματά τους, αλλά και τι φέρνει το μέλλον στις θεραπείες κατά του καρκίνου. T ο τμήμα του βραβεύθηκε φέτος από 12 την Αμερικάνικη Ένωση Έρευνας κατά του Καρκίνου (AACR), στο Σικάγο, με το βραβείο της καλύτερης ομάδας για το έτος 2011-2012, στην έρευνα και την ανακάλυψη νέων αντικαρκινικών φαρμάκων. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε αποκλειστικά με τα αντικαρκινικά φάρμακα; Το πρώτο πτυχίο μου είναι στη Χημεία. Ήθελα όμως να βρω μια χρυσή τομή, που να συνδέει άμεσα αυτή την επιστήμη με τον άνθρωπο, ειδικά στον χώρο της υγείας. Αρχικά λοιπόν η Βιοχημεία, και αργότερα η Μοριακή Βιολογία, με οδήγησαν στον τομέα της ανάπτυξης φαρμάκων. Έτσι η χημεία απέκτησε πνοή, ζωντάνια. Κατά τη διάρκεια του διδακτορικού μου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ήλθα σε επαφή με την έρευνα του καρκίνου, κάτι που συνεχίστηκε και στη Γλασκόβη. > Life > Positive < Αργότερα, έπειτα από πρόταση του τότε διευθυντή του εργαστηρίου στη Γλασκόβη, προσελήφθην στην εταιρία ONYX Pharmaceuticals στην Καλιφόρνια, που ασχολείτο αποκλειστικά με ανάπτυξη αντικαρκινικών φαρμάκων: μικρών χημικών μορίων ή ιών, που στόχευαν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Εκ των υστέρων, μπορώ να πω ότι αυτή η περίοδος της έρευνάς μου υπήρξε πολύτιμη, από την άποψη της εμπειρίας που αποκόμισα στην ανάπτυξη ειδικών φαρμάκων κατά του καρκίνου. Από τότε και μέχρι σήμερα ασχολούμαι αποκλειστικά με την ανάπτυξη καινούριων φαρμάκων, αναζητώντας γονίδια που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου και τρόπους για την καταπολέμησή τους. Πρόσφατα ανακαλύψατε κάποια νέα φάρμακα κατά του καρκίνου. Θέλετε να μας μιλήσετε για αυτά; IOYNIOΣ 2012 # 17 WHO IS WHO > Κατ’ αρχήν, θα ήθελα να τονίσω ότι η έρευνα και η ανάπτυξη φαρμάκων είναι μια υπόθεση ομαδική, δηλαδή πολλές ειδικότητες μαζί συνεργάζονται για την ανακάλυψη καινούριων φαρμάκων. Η δουλειά του εργαστηρίου μου είναι λοιπόν, κομμάτι μιας μεγάλης αλυσίδας. Στο Tμήμα Θεραπευτικής του Καρκίνου (Cancer Therapeutics) του Institute of Cancer Research, στο Λονδίνο, τα τελευταία 10 περίπου χρόνια, έχουν αναπτυχθεί 16 νέα φάρμακα. Το ένα έχει ήδη εγκριθεί και χορηγείται στον καρκίνο του προστάτη (abiraterone acetate). Έξι φάρμακα βρίσκονται στο στάδιο κλινικών δοκιμών σε διάφορα είδη καρκίνων, όπως του πνεύμονα, του μαστού, των ωοθηκών κ.ά., ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται ένα στάδιο πριν τις κλινικές δοκιμές. Δεν είναι τυχαίο, ότι αυτός ο τεράστιος όγκος δουλειάς, επιβραβεύθηκε φέτος από την Αμερικάνικη Ένωση Έρευνας κατά του Καρκίνου (AACR), στο Σικάγο. To Τμήμα μας απέσπασε το βραβείο της καλύτερης ομάδας για το έτος 2011-2012, στην έρευνα και την ανακάλυψη νέων αντικαρκινικών φαρμάκων. Όλα τα φάρμακα που αναπτύσσουμε, είναι χημικά μόρια μικρού μοριακού βάρους, τα οποία προσδένονται και καταστέλλουν γονίδια που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη των διαφόρων ειδών καρκίνου. Η ομάδα μου έχει ήδη φέρει κοντά σε κλινικές δοκιμές ένα φάρμακο που καταστέλλει ταυτόχρονα δύο πρωτεΐνες, που παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας. Δύο φάρμακα που στοχεύουν στον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών, βρίσκονται επίσης σε φάση ανάπτυξης από την ομάδα μου. Πότε υπολογίζεται να βρουν το δρόμο για την αγορά; Ποια θα είναι τα επόμενα βήματά σας; Θα σας δώσω μια εικόνα των στάδιων στην πορεία της ανάπτυξης > Life > Positive < Ο Σπύρος Λιναρδόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960 και τέλειωσε το Μικτό Γυμνάσιο Καλλίπολης στον Πειραιά. Απόφοιτος της Χημικής Σχολής του κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας (Lomonosov), με μεταπτυχιακές σπουδές στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1993, με την απόκτηση διδακτορικού από τη Βιολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια, ολοκλήρωσε 3 χρόνια μεταδιδακτορικής έρευνας στο Beatson Institute of Cancer Research στη Γλασκόβη της Σκοτίας, εξετάζοντας τον ρόλο διαφόρων ογκοκατασταλτικών γονιδίων στα καρκινικά κύτταρα. Το 1997 προσελήφθη στη θέση του ειδικού επιστήμονα από την εταιρία ONYX Pharmaceuticals στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου και ξεκίνησε αποκλειστικά την έρευνα για την ανακάλυψη φαρμάκων κατά του καρκίνου. Το 2000 προσελήφθη στη θέση διευθυντή δύο εργαστηρίων στο Institute of Cancer Research στο Λονδίνο, όπου απασχολείται αποκλειστικά έως και σήμερα στην έρευνα για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων. Το 2007 απέκτησε το δίπλωμα Project Management, από το Πανεπιστήμιο Cambridge της Μ. Βρετανίας. Κατά την περίοδο της ακαδημαϊκής καριέρας του, έχει πραγματοποιήσει σειρές δημοσιεύσεων σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και είναι μέλος διαφόρων επιστημονικών Ενώσεων. 13 IOYNIOΣ 2012 # 17 > συνέντευξη Δρ Σπύρος Λιναρδόπουλος A: Φυσιολογικό κύτταρο κατά τη μίτωση. A 14 ενός φαρμάκου. Αρχικά, μέσω βασικής βιολογικής έρευνας, γίνεται η ανάλυση κάποιου γονιδίου, ούτως ώστε να αποδειχθεί αν εμπλέκεται στην καρκινογένεση. Αν είναι δυνατόν, εξετάζεται ακόμη και σε ποιον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου εμπλέκεται. Αφού αποδειχθεί ότι όντως παίζει ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου, αναπτύσσονται βιοχημικές μέθοδοι με τις οποίες πραγματοποιείται σάρωση βιβλιοθηκών μικρών χημικών μορίων, με στόχο να απομονωθούν εκείνα που προσδένονται και καταστέλλουν τη λειτουργία του γονιδίου-στόχου. Σε αυτό το στάδιο, τα χημικά μόρια δοκιμάζονται σε διάφορα καρκινικά κυτταρικά και ζωικά μοντέλα και υποβάλλονται σε τροποποιήσεις, ώστε να αναγνωρίζουν και να καταστέλλουν τελικά, επιλεκτικά μόνο το γονίδιο-στόχο. Ακολουθούν τροποποιήσεις, ώστε τα μόρια αυτά να μην μεταβολίζονται από τον οργανισμό και να φτάνουν στον όγκο, χωρίς να προκαλούν τοξικότητα στα φυσιολογικά κύτταρα. Το επόμενο στάδιο είναι οι κλινικές δοκιμές. Κατά μέσο όρο, η έρευνα και η ανάπτυξη των σταδίων που προανέφερα, διαρκεί περίπου 5-7 χρόνια, ενώ με τις κλινικές δοκιμές, μεσολαβεί ένα διάστημα 10-12 ετών από την έναρξη της διαδικασίας ανάπτυξης, μέχρι τη στιγμή που ένα φάρμακο φτάνει μετά από έγκριση στην χορήγησή του σε ασθενείς. Η ομάδα μου, όπως προανέφερα, ασχολείται αυτήν τη στιγμή με τρία φάρμακα, που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Όταν ένα φάρμακο εισέλθει στη φάση των κλινικών δοκιμών, έχει πλέον φύγει από τα χέρια μας. Έτσι, ξεκινάμε παρόμοια διαδικασία σε νέα γονίδια-στόχους. Σε τι διαφέρουν τα νέα φάρμακα από τα φάρμακα που ήδη χρησιμοποιούνται σήμερα; Τα νέα φάρμακα διαφέρουν από αυτά που χορηγού- > Life > Positive < B Β: Καρκινικό κύτταρο, με αναστολέα του γονιδίου Aurora2 (Με μικροσκόπιο ανοσοφθορισμού φαίνονται με κίτρινο τα κεντροσωμάτια, με κόκκινο οι μικροσωληνίσκοι, και με μπλε το DNA). νται τα τελευταία χρόνια, σε αρκετά σημεία, κυρίως όμως διαφέρουν στο ότι είναι πολύ επιλεκτικά στο να αναγνωρίζουν και να απενεργοποιούν συγκεκριμένες ογκογενείς πρωτεΐνες ή ογκογονίδια. Έτσι, δεν στοχεύουν και δεν καταστρέφουν τα μη καρκινικά, φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα, οι παρενέργειες, που αποτελούν σύνηθες μειονέκτημα των κυτταροτοξικών φαρμάκων, μειώνονται δραστικά. Το καρκινικό κύτταρο εμφανίζεται όταν έχουν μεταλλαχθεί ένα ή περισσότερα γονίδια σ’ αυτό. Η ύπαρξη και η λειτουργία του καρκινικού κύτταρου βασίζεται ακριβώς στα συγκεκριμένα ογκογονίδια, είναι δηλαδή «εθισμένο» σε αυτά. Έτσι, όταν εμείς, με τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου, καταστείλουμε αυτά τα γονίδια, το «εθισμένο» καρκινικό κύτταρο δεν μπορεί πλέον να επιβιώσει. Το φυσιολογικό κύτταρο, αντίθετα, δεν αντιδρά στο φάρμακο. H μάχη κατά του καρκίνου δίνεται σήμερα σε επίπεδο μικρών μορίων; Κατά μεγάλο βαθμό ναι, άλλα όχι αποκλειστικά. Έκτος των μικρών χημικών μορίων, αναπτύσσονται επίσης αντισώματα, που στοχεύουν κυρίως υποδοχείς πρωτεϊνών στην επιφάνεια των κύτταρων, που έχουν κατά κάποιο τρόπο υπερ-ενεργοποιηθεί, στέλνοντας σήματα πολλαπλασιασμού του κύτταρου. Oι πρωτεΐνες που παίζουν ρόλο στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος αποτελούν επίσης ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι στην ανάπτυξη αντικαρκινικών φαρμάκων. Η γονιδιακή θεραπεία, δηλαδή η αντικατάσταση των ωφέλιμων γονιδίων που έχουν απενεργοποιηθεί στα καρκινικά κύτταρα, αλλά και η παρασκευή και χορήγηση διάφορων ιών ικανών να στοχεύουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα, παρά IOYNIOΣ 2012 # 17 τις πολλές προσδοκίες και παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, δεν έχουν σημειώσει κάποια αξιόλογη επιτυχία. Έχετε δειξει οτι το γονίδιο Aurora2 παιζει σημαντικο ρόλο στην καρκινογένεση. Πώς εξελίχθηκε αυτή η ανακάλυψη; Έχουν περάσει σχεδόν 13 χρόνια από την ανακάλυψη του γονιδιού Aurora 2. Ένας μεγάλος αριθμός ερευνητικών ομάδων τότε, είχαν θέσει ως προτεραιότητά τους να αναπτύξουν χημικά μόρια για την καταστολή αυτού του γονιδίου. Το γονίδιο αυτό, που παίζει ρόλο στην κυτταρική μίτωση (μίτωση είναι η φάση του κυτταρικού κύκλου, κατά την οποία το κύτταρο διαιρείται), βρέθηκε στα καρκινικά κύτταρα να είναι υπερεκφρασμένο (να βρίσκεται δηλαδή σε πλεονασματική ποσότητα). Έτσι, αποδείχθηκε ότι αυτό το γονίδιο, όταν βρίσκεται σε πλεόνασμα, μετασχηματίζει τα φυσιολογικά κύτταρα, σε καρκινικά. Σήμερα, έχει πλέον αναπτυχθεί μεγάλος αριθμός αναστολέων αυτού του γονιδίου. Πρόσφατες έρευνες μάλιστα έδειξαν, ότι καταστολείς αυτής της πρωτεΐνης είναι αρκετά αποτελεσματικοί, ιδίως σε διάφορα είδη λευχαιμιών, όπως π.χ. στην οξεία μυελογενή λευχαιμία. Σε μικρό χρονικό διάστημα, ελπίζουμε ότι οι αναστολείς αυτοί θα εγκριθούν και θα χορηγηθούν σε καρκινοπαθείς. Πώς μπορούν τα νέα θεραπευτικά σχήματα να βελτιώσουν τη ζωή των καρκινοπαθών; Παρά την διάχυτη αισιοδοξία που υπάρχει στον χώρο μας, δεν μπορούμε να μιλήσουμε ακόμη για πλήρη θεραπεία του καρκίνου. Έχουμε μέχρι στιγμής διδαχθεί αρκετά, αλλά έχουμε να μάθουμε απείρως περισσότερα. Οι βασικότεροι στόχοι των νέων φαρμάκων είναι δύο: Παράταση της ζωής των ασθενών και λιγότερες παρενέργειες από τη λήψη των φαρμάκων, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής των καρκινοπαθών. Πώς σχολιάζετε την κατάσταση στην Ελλάδα, όπου οι καρκινοπαθείς έχουν προβλήματα στην πρόσβαση στα φάρμακά τους; Πόσο σημαντική είναι η συνέπεια σε μια αντικαρκινική θεραπεία; Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι, με μια λέξη, εγκληματική. Υπάρχουν ασθενείς που δεν πρέπει να > Life > Positive < Υπάρχουν ασθενείς που δεν πρέπει να καθυστερήσουν τη λήψη της αντικαρκινικής θεραπείας τους, ούτε για μία ήμερα. καθυστερούν τη λήψη των φαρμάκων της θεραπείας τους, ούτε για μία ήμερα. Απ’ όσο έχω ενημερωθεί, κάποιοι ασθενείς έκαναν μέρες ή ακόμη και εβδομάδες να αποκτήσουν πρόσβαση στη θεραπεία τους. Για να σας δώσω να καταλάβετε πόσο σημαντική είναι η συνέπεια σε μια αντικαρκινική θεραπεία, θα σας αναφέρω μόνο τούτο: ότι τα φάρμακα έχουν ένα συγκεκριμένο χρόνο ζωής κατά τoν οποίo βρίσκονται ενεργά στον οργανισμό. Κατ’ αυτόν τον χρόνο, δρουν καταστέλλοντας το καρκινικό κύτταρο. Όταν το φάρμακο βρίσκεται σε μικρή συγκέντρωση ή καθόλου στον οργανισμό, λόγω του ότι δεν έχει χορηγηθεί όταν πρέπει να χορηγηθεί, το καρκινικό κύτταρο αρχίζει να πολλαπλασιάζεται στους αρχικούς του ρυθμούς. Έτσι ο όγκος επανεμφανίζεται ή κάνει μεταστάσεις. Δεν θέλω να μιλήσω για ευθύνες που όλοι πια ξέρουν. Θέλω όμως να σας μεταφέρω την εμπειρία μου από το χώρο όπου εργάζομαι, μήπως κάποιος πολιτικός χώρος στην Ελλάδα δει τα πράγματα πιο προσεκτικά, δει τις ανάγκες των ασθενών και όχι το κέρδος. Το Ινστιτούτο στο οποίο εργάζομαι τα τελευταία 12 χρόνια είναι ένας ακαδημαϊκός οργανισμός ιδιωτικού δικαίου, κάτι ανάλογο δηλαδή με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στην Ελλάδα. Το τμήμα μας αποτελείται από περίπου 10-12 ομάδες, συνολικά 160 επιστημόνων και τεχνικών. Αυτό το Τμήμα, όπως ανέφερα παραπάνω, τα τελευταία 10 περίπου χρόνια, έχει αναπτύξει 16 αντικαρκινικά φάρμακα. Πρέπει λοιπόν να γίνει κατανοητό, πως και στη χώρα μας θα μπορούσαμε να είχαμε τέτοια κέντρα. Μέσα από τη συνεργασία πανεπιστημιακών σχολών, νοσοκομείων και ερευνητικών κέντρων, μπορούν να δημιουργηθούν κέντρα ανάπτυξης φαρμάκου και στην Ελλάδα. Είναι ο μόνος τρόπος για να απαγκιστρωθεί η χώρα από τις μεγάλες διεθνείς εταιρείες φαρμάκου και να επιβιώσει το εθνικό σύστημα υγείας. < 15 IOYNIOΣ 2012 # 17 > αφιέρωμα ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Διακοπές χωρίς... παρατράγουδα Το καλοκαίρι είμαστε, συνήθως, πιο ανέμελοι, πιο απρόσεκτοι, πιο εκτεθειμένοι. Ετσι, κάθε άλλο παρά σπανίζουν οι μικρο-ατυχίες! Συνήθως, είμαστε διατεθειμένοι να τις ξεπεράσουμε εύκολα! Η θάλασσα, ο ήλιος, το ξενύχτι, οι ουζοκατανύξεις και τα το φλερτ υπό το σεληνόφως, αποτελούν τις καλύτερες βοήθειες για την καλοκαιρινή μεγαθυμία. Ωστόσο, μερικές μικροατυχίες εξελίσσονται σε μεγαλύτερες ή μεγάλες. Αντί λοιπόν να θυμόμαστε το διαχρονικό «στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα», ας αφιερώσουμε 5-10 λεπτά για να διαβάσουμε τις γραμμές που ακολουθούν. Είναι βέβαιο ότι όλο και από κάποιον μπελά θα μας απαλλάξουν… > αφιέρωμα διακοπές χωρίς... παρατράγουδα > Ηλιακό έγκαυμα Παρά τις περί του αντιθέτου προειδοποιήσεις από τους ειδικούς, οι Έλληνες εξακολουθούν να «ξεροψήνονται» κάτω από τον ήλιο ή να βγαίνουν στην παραλία χωρίς την κατάλληλη αντηλιακή προστασία. Δεν χρειάζεται να ακούτε όλους αυτούς τους «τρομοκράτες» που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ο ήλιος από κει ψηλά μας …πυροβολεί με καλάσνικοφ! Όχι, μη φοβάστε τον ήλιο αλλά προσπαθήστε να αποφύγετε τα ηλιακά εγκαύματα γιατί αυτά αποδεδειγμένα είναι επικίνδυνα, μακροχρόνια, για την πρόκληση καρκίνου του δέρματος. Το έγκαυμα εμφανίζεται 2- 24 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο, με τη μορφή εκτεταμένης κοκκινίλας, που συνοδεύεται από έντονο αίσθημα καψίματος, κνησμό και την αίσθηση ότι η επιδερμίδα «τραβάει». Αν η έκθεση είναι υπερβολική, θα εμφανιστούν φουσκάλες γεμάτες υγρό. Μην σπάτε τις φουσκάλες, γιατί με τον τρόπο αυτό θα καθυστερήσετε την επούλωση του εγκαύματος και θα αυξήσετε τις πιθανότητες μόλυνσης. Αν σπάσουν, εφαρμόστε τοπικά κάποια αντιβιοτική αλοιφή. Αδιαθεσία και πυρετός, ταχυκαρδία, ναυτία και υπόταση, μπορούν επίσης να συνοδέψουν μεγάλης έκτασης και βαρύτητας εγκαύματα. Μια κρέμα κορτιζόνης για 2-3 ημέρες θα βοηθήσει πολύ, όπως επίσης και η λήψη ασπιρίνης τις πρώτες ημέρες. Θ ερμοπληξία στο αυτοκίνητο. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό ενός παρκαρισμένου στον ήλιο αυτοκινήτου μπορεί να ανέβει επικίνδυνα, ακόμη κι όταν τα παράθυρα είναι ανοικτά. Μην παραμένετε σε σταθμευμένο αυτοκίνητο για πολλή ώρα. Πολύ περισσότερο, μην αφήνετε τα παιδιά μόνα τους σε ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο κάτω από τον καυτό ήλιο. Η θερμοκρασία του σώματος ενός μικρού παιδιού σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μπορεί να αυξηθεί πέντε φορές πιο γρήγορα σε σχέση με εκείνη ενός ενήλικα και να πάθει θερμοπληξία μέσα σε μόλις 15 λεπτά. Τα παιδιά μέχρι 4 ετών, δεν μπορούν να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματος τους το ίδιο αποτελεσματικά με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες. Αφυδάτωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν αφυδατωθεί, παρά μόνο όταν η κατάστασή τους είναι πια σοβαρή. Η αφυδάτωση προκαλεί αίσθημα κόπωσης, μείωση των λειτουργικών ικανοτήτων του οργανισμού, δυσκοιλιότητα, ζαλάδα και πονοκεφάλους. Στην αφυδάτωση βοηθούν και οι πολλές …μπίρες, καθώς προκαλούν αυξημένη διούρηση. Νερό, λοιπόν, πολύ νερό! Ουρολοίμωξη (κυστίτιδα). Οι βουτιές σε βρόμικες πισίνες, η μολυσμένη άμμος, οι βρόμικες τουαλέτες, η αυξημένη εφίδρωση, η αφυδάτωση και η χαλάρωση των κανόνων υγιεινής - όσον αφορά στο σεξ -,δίνουν στα βακτήρια πρόσφορο έδαφος. Η ουρολοίμωξη «προτιμά» της γυναίκες και κάνει αισθητή την παρουσία της με τσούξιμο, δυσκολία κατά την ούρηση και συχνουρία, στην οποία αποβάλλονται κάθε φορά λίγα ούρα. Σπανιότερα, τα παραπάνω συμπτώματα συνοδεύονται από πυρετό, γενική αδιαθεσία, ναυτία, πόνο στην κοιλιά κ.λπ. Στο 90% των περιπτώσεων υπεύθυνο μικρόβιο είναι το IOYNIOΣ 2012 # 17 σας. Συχνά χρειάζεται να γίνει καλλιέργεια κολπικού υγρού για τον εντοπισμό του μικροβίου και στη συνέχεια αντιβιόγραμμα, για να μπορέσει ο γυναικολόγος να δώσει την ακριβή αγωγή για την αντιμετώπιση του προβλήματός σας. Kαρποί crannberry κολοβακτηρίδιο ( Εscherichia coli ). Επικοινωνείστε με τον γιατρό, ώστε να σας συστήσει εμπειρικά ένα αντιβιοτικό. Το cranberry, σε κάψουλες, είναι ένα βότανο που βοηθάει στην πρόληψη της ουρολοίμωξης, αν αυτή αποτελεί τακτικό καλοκαιρινό σας επισκέπτη. Ρωτήστε τον φαρμακοποιό σας. Κολπίτιδες. Το πιο συχνό σύμπτωμα της κολπίτιδας είναι ο κνησμός. Επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση της ποσότητας των κολπικών υγρών, αλλαγή στο χρώμα και στην οσμή τους. Συνήθως υπάρχει ερυθρότητα στην περιοχή του κόλπου και πολλές φορές πόνος κατά την επαφή και την ούρηση (αίσθημα καύσου). Ο γυναικολόγος σας είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να δώσει λύση στο πρόβλημά Διάρροια. Πολύ συχνά, η διάρροια, όπως και ο εμετός, είναι συμπτώματα κάποιας λοίμωξης του εντέρου (ιογενής ή μικροβιακή). Οι οξείες διάρροιες είναι πιο συνηθισμένες και οφείλονται σε ιώσεις και λοιμώξεις του γαστρεντερικού ή σε τροφικά αίτια (γαστρεντερίτιδες). H οξεία διάρροια, πέρα από τις συχνές κενώσεις, μπορεί να συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά, πυρετό, εμετούς ή τάση για εμετό και εξάντληση. Απόλυτη δίαιτα με λήψη μόνον υγρών ενδείκνυται για το πρώτο 24ωρο. Στη συνέχεια, για μερικές ημέρες καλό είναι να προτιµάτε τις στεγνές - στέρεες τροφές (ψωµί, ζυµαρικά, ρύζι, κοτόπουλο, κρέας, πατάτα βραστή) και να αποφεύγετε τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, τα φρούτα και τα λαχανικά, που αυξάνουν την κινητικότητα του εντέρου. Επιπλέον, φροντίστε να πίνετε πολλά υγρά για την ενυδάτωση του οργανισµού σας. Στα μικρά παιδιά, η διάρροια μπορεί να καταστεί επικίνδυνη γιατί, αν η απώλεια υγρών δεν ελεγχθεί έγκαιρα, είναι δυνατόν να προκαλέσει αφυδάτωση. Γι’ αυτό, σε μια διάρροια που διαρκεί πέραν των 48 ωρών, επιβάλλεται άμεση ενημέρωση του παιδιάτρου. Επικίνδυνες...σαγιονάρες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πλαστικές τους σόλες παρέχουν ελάχιστη έως καθόλου στήριξη στο πόδι. Την ίδια στιγμή, η καμάρα που είναι κατάλληλα «σχεδιασμένη», ώστε να «κλειδώνει» και να απορροφά τους κραδασμούς 19 > Δυσκοιλιότητα Είναι πολύ πιθανό κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού να εμφανιστεί δυσκοιλιότητα, ακόμη και σε ανθρώπους που δεν έχουν ποτέ παρουσιάσει αυτό το πρόβλημα. Αυτό μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους: έλλειψη απαιτούμενου χρόνου ή παρουσία κακών/ακατάλληλων συνθηκών υγιεινής και ψυχολογικά αίτια. Είναι πολλοί εκείνοι, οι οποίοι όταν αλλάζουν περιβάλλον δεν μπορούν να λειτουργήσουν «φυσιολογικά» και χρειάζονται χρόνο προσαρμογής. Η άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος ενδείκνυται σε αυτήν την περίπτωση, ώστε να βοηθήσουμε να επανέλθει στο φυσιολογικό η λειτουργία του εντέρου, να προληφθεί η κλιμάκωση της έντασης του προβλήματος και να μην «χαλάσουν» οι πολύτιμες μέρες των διακοπών. Ενδείκνυται η χρήση άμεσα αποτελεσματικών υπακτικών, όπως το Dulcolax. Ένα δισκίο ή υπόθετο το βράδυ πριν τον ύπνο, εξασφαλίζει δράση το επόμενο πρωί. > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > απόδραση αφιέρωμα διακοπές χωρίς... παρατράγουδα κάθε φορά που το πόδι έρχεται σε επαφή με το έδαφος, με την υπερβολική χρήση σαγιονάρων ανοίγει, προκαλώντας προβλήματα όπως πόνος στη φτέρνα, στα δάχτυλα ή στο μπροστινό τμήμα του πέλματος. Επιπλέον, οι σαγιονάρες αναγκάζουν το πόδι να χρησιμοποιεί περισσότερο τους τένοντες του ποδιού, αυξάνοντας τον κίνδυνο τενοντίτιδας. Τσιμπήματα. Η πιθανότητα να σας τσιμπήσει μέλισσα ή σφήκα αυξάνεται σημαντικά το καλοκαίρι, και ακόμη περισσότερο αν φοράτε άρωμα ή ρούχα με έντονα χρώματα, αν κουνάτε απότομα τα χέρια σας για να τις απομακρύνετε ή αν τρώτε στο δρόμο γλυκιές και αρκετά λιπαρές τροφές. Πρέπει να έχετε κατά νου ότι τα έντομα δεν είναι επιθετικά και ότι τσιμπούν μόνο όταν αισθανθούν ότι απειλούνται, προκειμένου να αμυνθούν. Η αφαίρεση του κεντριού είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει το άτομο που τσιμπήθηκε από σφήκα ή μέλισσα. Αφαιρέστε το κεντρί με ένα τσιμπιδάκι ή μια καρφίτσα που έχετε «κάψει». Προσέξτε μόνο να μην το πιέσετε με το χέρι, γιατί έτσι το κεντρί θα μπει πιο μέσα, μεγαλώνοντας τον πόνο. Οι ειδικές αντιισταμινικές αλοιφές, έρχονται να ανακουφίσουν γρήγορα από τον κνησμό και τον ερεθισμό που προκαλούν αυτά τα τσιμπήματα. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα τσιμπήματα αθώα. Αν το έντομο έχει καταφέρει τσίμπημα στο στόμα ή τον λαιμό, αναζητήστε αμέσως ιατρική συμβουλή. Τα τσιμπήματα στις μεμβράνες του βλεννογόνου του στόματος μπορεί 20 να προκαλέσουν αμέσως πολύ έντονο πρήξιμο, με κίνδυνο απόφραξης των αεραγωγών. Ανάγκη άμεσης ιατρικής φροντίδας υπάρχει επίσης αν παρουσιαστεί δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο ή κάποιο άλλο σύμπτωμα αλλεργίας, αλλά και όταν τα συμπτώματα δεν δείχνουν να υποχωρούν. Χρόνια νοσήματα. Όσοι πάσχουν από κάποιο νόσημα, ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς, διαβητικοί, αναπνευστικοί ασθενείς ή λαμβάνοντες χρόνιες > Μύκητες των ποδιών Προσοχή στα πόδια συνιστούν αυτόν τον καιρό οι δερματολόγοι, καθώς η ζέστη και η έντονη εφίδρωση των ποδιών, αλλά και οι πρώτες εξορμήσεις σε θάλασσες και πισίνες συνθέτουν τον... «παράδεισο» των μυκητιάσεων. Στους περισσότερους ασθενείς, οι μύκητες εμφανίζονται με ξεφλούδισμα και ερυθρότητα, απολέπιση και φυσαλίδες στα πέλματα και στα πλάγια, που συνοδεύονται από φαγούρα. Από τη στιγμή που θα μολυνθεί κάποιος, η απαλλαγή από τους μύκητες δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα αν μιλάμε για τους μύκητες των νυχιών. Πρόκειται για μια «επίμονη» μόλυνση, για έναν βασικό λόγο: πολύ συχνά οι πάσχοντες, μόλις αρχίσουν να υποχωρούν τα συμπτώματα, διακόπτουν τη θεραπεία ενώ πολλές από τις θεραπείες είναι δύσκολες στην εφαρμογή τους και χρειάζονται καθημερινή εφαρμογή για αρκετές εβδομάδες για να είναι αποτελεσματικές. Έτσι, λίγο μετά την εγκατάλειψη της θεραπείας, η μυκητίαση επανεμφανίζεται. Στην πλειοψηφία των «επανεμφανίσεων», αιτία δεν είναι η επαναμόλυνση, αλλά η υποτροπή, καθώς ο μύκητας δεν έχει εξοντωθεί. > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > αφιέρωμα διακοπές χωρίς... παρατράγουδα Όλα όσα κρύβονται στο.... φαγητό Το ελληνικό καλοκαίρι είναι συνώνυμο του ήλιου, της θάλασσας και του φαγητού σε γραφικά ταβερνάκια, δίπλα στο κύμα. Επειδή όμως η άνοδος του υδραργύρου αυξάνει γεωμετρικά το ρυθμό αλλοίωσης των τροφίμων, ο κίνδυνος εμφάνισης τροφικών δηλητηριάσεων το καλοκαίρι είναι πολλαπλάσιος. Οι συνηθέστερες αιτίες ανάπτυξης και επώασης μικροβίων στο φαγητό είναι το ατελές ψήσιμο ή η ατελής ψύξη των τροφών, η μη τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής από τους χειριστές της τροφής, η κακή συντήρηση και αποθήκευση των πρώτων υλών, ο ανεπαρκής καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών κοπής, των σκευών ή των εργαλείων της κουζίνας, με αποτέλεσμα την επιμόλυνση των τροφίμων. Το μεγαλύτερο μικροβιακό φορτίο παρατηρείται, όπως δείχνουν οι ειδικές έρευνες, σε τρόφιμα που απαιτούν πολλούς χειρισμούς και σε φαγητά που μετά την παρασκευή τους διατηρούνται σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Ιδιαίτερα ευαίσθητες είναι επίσης οι τροφές που παρασκευάζονται σε μεγάλες ποσότητες και τα πιάτα που η προετοιμασία τους απαιτεί πολύ χρόνο. Εξίσου, αν όχι και περισσότερο σημαντική για την αποφυγή τέτοιων προβλημάτων στις διακοπές, είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, και η ποιότητα του νερού που θα καταναλώσουμε στον τόπο του προορισμού. Το νερό που δεν είναι κατάλληλο για πόση, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για το πλύσιμο των λαχανικών και των λοιπών τροφίμων, ούτε καν για το πλύσιμο 22 θεραπείες και νεφροπαθείς, είναι σημαντικό, πριν από τις διακοπές, να μιλήσουν με τον γιατρό τους για τα προβλήματα που είναι πιθανό να ανακύψουν στις διακοπές και τα αντίστοιχα προληπτικά μέτρα που μπορούν να λάβουν. Ρωτήστε τον γιατρό σας αν μπορείτε να τηλεφωνήσετε σε περίπτωση ανάγκης στον ίδιο ή στους συνεργάτες του. Επίσης, ενημερωθείτε προτού ξεκινήσετε, για τις υγειονομικές υποδομές και τις γενικότερες συνθήκες του προορισμού των διακοπών σας. Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας τα φάρμακα που είναι αναγκαία για τη θεραπεία σας. > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 των σκευών που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία των γευμάτων. Ένας χυμός ή ένα ποτό, μπορεί να επιμολυνθεί ακόμη και από ακατάλληλα παγάκια! Κίνδυνοι ελλοχεύουν ακόμη και από τα εμφιαλωμένα νερά, που δεν συντηρούνται σωστά. Ακόμη μεγαλύτερη προσοχή απαιτεί τους καλοκαιρινούς μήνες η διατροφή των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, των ηλικιωμένων και των παιδιών. Δεδομένης της ζέστης και της εφίδρωσης, οι γαστρεντερικές διαταραχές σε αυτές τις ομάδες (διάρροια και εμετοί) μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση. Τέτοια περιστατικά απαιτούν παρακολούθηση γιατρού, και κάποιες φορές ακόμη και νοσηλεία στο νοσοκομείο. Για να μην περάσετε λοιπόν την άδειά σας στην τουαλέτα, ή στη χειρότερη των περιπτώσεων, στο νοσοκομείο, αφήστε τη ρομαντική σας διάθεση στην παραλία, και μην την πάρετε μαζί σας στο ταβερνάκι. Κάτι γραφικό και όμορφο δεν συνεπάγεται απαραίτητα την τήρηση των κανόνων υγιεινής και την ασφάλεια των προϊόντων που θα καταναλωθούν. Κρατήστε τα μάτια σας ανοιχτά, ώστε να προστατευθείτε από τα μικρόβια που καραδοκούν. Γι’ αυτό, όταν πηγαίνετε σε μία ταβέρνα, μη διστάσετε να πάτε μέχρι την κουζίνα, για να δείτε αν τηρούνται οι στοιχειώδεις κανόνες. Κι αν βρείτε ένα καλό εστιατόριο στον τόπο των διακοπών σας, προτιμήστε το και τις επόμενες μέρες. Ενισχύετε έτσι αυτούς που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους… Το καλοκαίρι δεν είναι εποχή για πειραματισμούς. Εξάλλου, με τη βοήθεια του διαδικτύου και της αναζήτησης πληροφοριών, μπορείτε να πάτε διακοπές με τις διευθύνσεις και τα ονόματα των καλών εστιατορίων ανά χείρας! Αποφύγετε τις σάλτσες και τα βαριά φαγητά, καθώς οι πρώτες συχνά «κουκουλώνουν» το μπαγιάτικο. Αποφύγετε επίσης τις «ακροβασίες» που συνεπάγονται οι εξωτικές και νέες γεύσεις. Προτιμήστε απλά, ελαφριά γεύματα και κλασικά πιάτα, που ξέρετε τη γεύση και την υφή τους και μπορείτε έτσι να αξιολογήσετε την ποιότητά τους. Για την καλύτερη προστασία των παιδιών, φάτε εσείς την πρώτη πιρουνιά από το φαγητό τους. Έχοντας περισσότερες γευστικές εμπειρίες από τα τε τον Διαβάσ ογής παιδιά, οι ενήλικες μποπιλ ρούν να έχουν καλύτερη οδηγό ε υ στη ρίο άποψη για την ποιότητα εστιατο 48. του προϊόντος. < σελίδα > Life > Positive < Όταν πηγαίνετε σε μία ταβέρνα, μη διστάσετε να πάτε μέχρι την κουζίνα, για να δείτε αν τηρούνται οι στοιχειώδεις κανόνες. Κι αν ανακαλύψετε ένα καλό εστιατόριο στον τόπο των διακοπών σας, προτιμήστε το και τις επόμενες μέρες. Ενισχύετε έτσι αυτούς που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους… Το καλοκαίρι δεν είναι εποχή για …διατροφικούς πειραματισμούς! Εξάλλου, με τη βοήθεια του διαδικτύου και της αναζήτησης πληροφοριών, μπορείτε να πάτε διακοπές με τις διευθύνσεις και τα ονόματα των καλών εστιατορίων ανά χείρας! 23 IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία >της Νεκταρίας Καρακώστα Το καλοκαίρι... και τα μάτια σας! Το καλοκαίρι, η ηλιακή ακτινοβολία δεν επηρεάζει μόνο το δέρμα μας, αλλά και τα μάτια μας. Μάλιστα, όσο περνούν τα χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα βασικά αντηλιακά μέτρα προστασίας (καπέλο, καλά γυαλιά ηλίου, αντιηλιακό για το δέρμα, αποφυγή της έκθεσης κατά τις ώρες που η ακτινοβολία είναι η μέγιστη) γίνονται όλο και πιο απαραίτητα. Ι διαίτερα σημαντική είναι η προστασία των παιδικών ματιών από την ηλιακή ακτινοβολία. «Τα παιδιά που το καλοκαίρι περνούν περισσότερο χρόνο έξω από το σπίτι, πρέπει να φορούν γυαλιά ηλίου και καπέλο. Έρευνες έχουν δείξει ότι μέχρι τα 18 μας χρόνια, τα μάτια μας έχουν δεχθεί το 80% του συνόλου της ακτινοβολίας που θα δεχθούμε στη διάρκεια όλης μας της ζωής, τόσο επειδή περνάμε περισσότερη ώρα έξω από το σπίτι, όσο και επειδή στα παιδιά ο φακός του ματιού φιλτράρει λιγότερο, και η κόρη του ματιού είναι μεγαλύτερη. Για τα παιδιά, ιδιαίτερα χρήσιμα είναι τα γυαλιά ηλίου με πολυκαρβονικούς φακούς, ένα ειδικό πλαστικό που δεν θραύεται σε κομματάκια όταν σπάσει και προσφέρει πρόσθετη προστασία από τα ατυχήματα», σημειώνει ο Χειρουργός Οφθαλμίατρος - Ειδικός για Καταρράκτη, Κερατοειδή & Laser Μυωπίας, κ. Χάρης Μπριλάκης. Ο ίδιος συστήνει επίσης να ελέγχουμε τις ώρες και τη διάρκεια του χρόνου που τα παιδιά βρίσκονται έξω και να τα μάθουμε από νωρίς να φορούν καπέλο και γυαλιά. Το χρώμα των ματιών έχει επίσης σημασία, καθώς τα ανοιχτόχρωμα μάτια (όπως αντίστοιχα το ανοιχτόχρωμο δέρμα) παρέχουν λιγότερη φυσική προστασία από την ακτινοβολία. Χρήστες φακών επαφής Μια ακόμη ευαίσθητη ομάδα, που πρέπει να προσέχει πολύ τόσο τον ήλιο, όσο και τις συνθήκες υγιεινής τους καλοκαιρινούς μήνες είναι οι χρήστες των φακών επαφής. «Το καλοκαίρι οι χρήστες φακών πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Ο μεγαλύτερος φόβος από τις πισίνες το καλοκαίρι για τους χρήστες φακών είναι η μόλυνση από ακανθαμοιβάδα. Πρόκειται για ένα παράσιτο, που ζει στο στάσιμο γλυκό νερό. Εάν αυτό το μικρόβιο αποικήσει τον φακό επαφής και εισέλθει στον κερατοειδή, προκαλεί μία καταστροφική, επώδυνη μόλυνση, που μπορεί να διαρκέσει μήνες και να αλλοιώσει τον κερατοειδή σε τέτοιο βαθμό, ώστε > Life > Positive < να απαιτηθεί μεταμόσχευση! Για τους ίδιους λόγους, οι χρήστες των φακών επαφής, δεν θα πρέπει να πλένουν ποτέ τους φακούς τους με νερό βρύσης», υπογραμμίζει ο κ. Μπριλάκης. Φροντίστε να βγάζετε τους φακούς επαφής σας πριν την κολύμβηση και να τους ξαναβάζετε αρκετή ώρα μετά, με πλυμένα και στεγνωμένα χέρια. Φροντίστε επίσης να χρησιμοποιείτε μόνο τα ειδικά υγρά φακών επαφής, για τον καθαρισμό και τη φύλαξή τους. Γυαλιά ηλίου Τι θα πρέπει ωστόσο να προσέχουμε όταν επιλέγουμε τη σημαντικότερη αντηλιακή μας ασπίδα, δηλαδή τα γυαλιά ηλίου; • Η απορροφητικότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας (ιδίως UVΑ) κατά 99-100% είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό τους. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η επίστρωση UV, που μπαίνει και σε φακούς γυαλιών οράσεως, δεν έχει την ίδια απορροφητικότητα με έναν οπτικά κατεργασμένο φακό UV. • «Εκτός από την UV ακτινοβολία, και μάλιστα ιδίως την UVA με μήκος κύματος στα 320-400nm, έχει βρεθεί ότι η έκθεση στο ορατό φως κοντά στο μήκος κύματος της υπεριώδους, στα 400-500nm, ευθύνεται για τη δημιουργία καταρράκτη ή εκφύλισης ωχράς κηλίδος. Για προστασία και από αυτήν την ακτινοβολία, ρωτήστε τον οπτικό σας για την απόδοση των φακών στην απορρόφηση του HEV φωτός (high-energy visible light), χωρίς όμως να δεχθείτε συμβιβασμούς στην απορρόφηση της UV», διευκρινίζει ο κ. Μπριλάκης. • Για όσους περνούν πολλές ώρες στη θάλασσα (ή το χειμώνα στο χιόνι) ή και στην άσφαλτο, είναι σημαντικό να επιλεγούν polarized φακοί, οι οποίοι απορροφούν καλύτερα και το ανακλώμενο φως. • Το χρώμα του φακού δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. • Προτιμήστε τα μεγάλα γυαλιά, που αγκαλιάζουν τα μάτια και δεν αφήνουν μεγάλα κενά. • Μην αγοράζετε ανώνυμα γυαλιά ηλίου χωρίς σήμανση CE. Τα γυαλιά αυτά, όχι μόνο δεν απορροφούν 25 IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία το καλοκαίρι... και τα μάτια σας! την επικίνδυνη ακτινοβολία, αλλά -αντιθέτως- επιτρέπουν να μπαίνει περισσότερη ακτινοβολία μέσα στο μάτι, αφού η κόρη του οφθαλμού διαστέλλεται πίσω από τους σκούρους φακούς. • Μην ξεχνάτε τα υπόλοιπα προστατευτικά μέτρα, όπως π.χ. τα καπέλα. Άλλα προβλήματα Αλλεργίες. Το καλοκαίρι είναι εποχή γύρης και ανθοφορίας. Ταυτόχρονα, οι δραστηριότητές μας στην ύπαιθρο αυξάνουν, ενώ οι πόρτες και τα παράθυρα παραμένουν ανοικτά. Έτσι, τα αλλεργιογόνα φτάνουν πολύ πιο εύκολα στα άτομα που έχουν ευαισθησία. Στους πάσχοντες από τέτοιες αλλεργίες, προτείνεται να κρατούν όσο το δυνατόν τα παράθυρα κλειστά και να χρησιμοποιούν τον κλιματισμό, που φιλτράρει τα περισσότερα από τα αλλεργιογόνα. Επίσης, συστήνεται να μην φορούν τους φακούς επαφής τους τις μέρες και ώρες που η συγκέντρωση γύρης είναι υψηλή. Πισίνες. Το χλώριο της πισίνας μπορεί να δημιουργήσει ερεθισμό του επιπεφυκότα ή του κερατοειδούς. Αποφύγετε τη χρήση φακών επαφής στην πισίνα, στο τζακούζι κ.ά. Σε περίπτωση ερεθισμού, οι σταγόνες από τεχνητά δάκρυα μετά την πισίνα, προσφέρουν σημαντική ανακούφιση. Για την πρόληψη τέτοιων προβλημάτων, συστήνεται το pH του νερού να διατηρείται μεταξύ 7,2 και 7,8. Πολύ βοηθητικά λειτουργούν επίσης τα γυαλιά της κολύμβησης. Ποια συμπτώματα όμως θα πρέπει να μας οδηγήσουν χωρίς καθυστέρηση στον γιατρό; «Aν έχετε κνησμό, ερυθρότητα, τσίμπλα, δακρύρροια, μείωση της όρασης ή όταν υπάρχει γνωστό ιστορικό αλλεργιών θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα τη συμβουλή ενός οφθαλμιάτρου», καταλήγει ο κ. Μπριλάκης. < > Οι επιδράσεις του ήλιου στα μάτια 26 Ο κ. Μπριλάκης επισημαίνει ότι «όλες οι δομές του οφθαλμού οφείλουν να προστατεύονται από την ηλιακή ακτινοβολία» και απαριθμεί τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα, αλλά και μακρυπρόθεσμα για την υγεία των ματιών, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο: «Ξεκινώντας από το δέρμα των βλεφάρων, η μακρόχρονη έκθεση στη ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση όγκων, όπως το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (είναι χαρακτηριστικό ότι το 5-10% του συνόλου των όγκων του δέρματος αναπτύσσονται στα βλέφαρα!) ή στα -ευτυχώς πιο σπάνια- μελανώματα. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης, ότι μελανώματα μπορεί να αναπτυχθούν ακόμη και μέσα στον οφθαλμικό βολβό! Στον επιπεφυκότα, στη μεμβράνη που καλύπτει το λευκό του ματιού, μπορούν να αναπτυχθούν στεάτια (pinguecula) και πτερύγια, τριγωνικές «σαρκώδεις» βλάβες που μεγαλώνουν σταδιακά πάνω στον διάφανο κερατοειδή και μπροστά από το έγχρωμο τμήμα του οφθαλμού. Η πάθηση που επιταχύνεται σημαντικά από την έκθεση στον ήλιο είναι η θόλωση του εσωτερικού φακού του ματιού, ο γνωστός σε όλους μας καταρράκτης. Ναι μεν όλοι θα αποκτήσουμε κάποια στιγμή της ζωής μας καταρράκτη, αυτό όμως θα γίνει νωρίτερα εάν εκτιθέμεθα στην ηλιακή ακτινοβολία. Τέλος, μια πολύ συχνή πάθηση του βυθού του οφθαλμού, η ηλικιακή εκφύλιση της ώχρας κηλίδας, επιταχύνεται επίσης από τη συνεχή έκθεση στον ήλιο. Βραχυπρόθεσμα, από την πολύ έντονη έκθεση στον ήλιο, μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και κερατίτιδα, κάτι σαν έγκαυμα δηλαδή πάνω στον κερατοειδή». > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία >του Γρηγόρη Λάσκαρη Το αλάτι ανεβάζει την πίεση; Μην παίρνετε κι όρκο... Όποιον και να ρωτήσετε, επιστήμονα, δημόσιο λειτουργό ή ακόμα και τον γείτονά σας, θα σας διαβεβαιώσει ότι το αλάτι προκαλεί υπέρταση και είναι καταστρεπτικό για την υγεία. Το 1976 είχε χαρακτηρισθεί από τον επιφανή διατροφολόγο και Πρόεδρο του Πανεπιστημίου του Tufts, Jean Mayer, ως «το πιο επικίνδυνο πρόσθετο τροφίμων στον κόσμο». > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 Η ομοψυχία στην καταδίκη του αλατιού είναι τόσο καθολική, που κάποιος αποκομίζει την εντύπωση ότι, βασίζεται σε ατράνταχτα επιστημονικά στοιχεία, τα οποία, μάλιστα, βρίσκονται σε αφθονία: αν εισάγει στη βάση δεδομένων PubMed τους όρους αναζήτησης «salt» και «hypertension», θα βρεθεί αντιμέτωπος με 12.857 επιστημονικά άρθρα. Διαβάζοντας, όμως, την περίληψη και μόνο κάποιων απ’ αυτά, θα αντιληφθεί ότι, το θέμα της επίδρασης του αλατιού στην υγεία δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες διαμάχες στην ιστορία της επιστήμης. Οι -κύριοι- λόγοι της «καταδίκης» του αλατιού είναι αφενός η συσχέτιση του νατρίου με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, αφετέρου η πολύ μεγάλη κατανάλωση αλατιού στις σύγχρονες κοινωνίες, με τα πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα- ο μέσος πολίτης λαμβάνει περίπου 10 γραμμάρια αλατιού ημερησίως. Η απλοϊκή αντίληψη που επικρατεί, είναι ότι το αλάτι προκαλεί κατακράτηση νερού, διεγείροντας το κέντρο της δίψας-, με αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου του αίματος και της αρτηριακής πίεσης, η οποία με τη σειρά της είναι αποδεδειγμένος παράγων πρόκλησης εγκεφαλικού, καρδιαγγειακής νόσου, νεφρικής βλάβης και μύριων άλλων δεινών. Αυτό που δεν είναι γνωστό, είναι ότι ο οργανισμός των υγειών ανθρώπων διαθέτει το πολυπλοκότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα απομάκρυνσης του αλατιού, που υπάρχει στη βιόσφαιρα. Η κατάσταση αυτή, φυσικά, δεν ισχύει για τους υπερτασικούς ασθενείς, στους οποίους το νεφρικό σύστημα αποβολής νατρίου είναι διαταραγμένο και αδυνατεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά το αυξημένο φορτίο διατροφικού αλατιού. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι, το αλάτι ήταν αυτό που τους κατέστησε υπερτασικούς. Η εποχή της επιδημιολογίας Η δαιμονοποίηση του αλατιού ξεκίνησε τη δεκαετία του 1940, όταν ο καθηγητής του Duke University, ο Wallace Kempner, απέδειξε ότι, μπορούσε να κρατά υπό έλεγχο την πίεση των υπερτασικών ασθενών του, υποβάλλοντάς τους σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, αποτελούμενη από ρύζι και ροδάκινα. Πιθανώς, η επιτυχία της συγκεκριμένης δίαιτας να οφειλόταν στην υψηλή περιεκτικότητά της σε κάλιο, > Life > Positive < όμως, για χρόνια η δίαιτα Kempner ήταν η μοναδική μη-χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης της υπέρτασης, που διέθεταν οι γιατροί, γεγονός που παγίωσε την θεώρηση του αλατιού, ως απειλή για την υγεία. Λίγες δεκαετίες αργότερα, το 1972, ο Lewis Dahl δήλωσε ότι, όταν ο περιορισμός του αλατιού δεν επιφέρει το αναμενόμενο αντιυπερτασικό αποτέλεσμα, αποδεικνύεται πως, ο ασθενής τρώει κρυφά αλάτι! Η υπόθεση της σύνδεσης του αλατιού με την υπέρταση ενισχύθηκε από επιδημιολογικές έρευνες, όπου οι ερευνητές συνέκριναν την πρόσληψη αλατιού διάφορων ιθαγενών φυλών -όπως των Ινδιάνων Yanomamo του Αμαζονίου- που δεν εμφάνιζαν αρτηριακή υπέρταση ή καρδιαγγειακά προβλήματα, με αυτή των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Η αξιοπιστία τέτοιου είδους μελετών είναι μηδενική, επειδή είναι σχεδόν αδύνατον να ελεγχθούν για άλλους αστάθμητους παράγοντες (confounders), που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, οι πληθυσμοί που καταναλώνουν λιγότερο αλάτι, καταναλώνουν και λιγότερες θερμίδες, λιγότερα λιπαρά, τρώνε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, διατηρούν υψηλότερο επίπεδο σωματικής δραστηριότητας, πίνουν λιγότερο αλκοόλ, ζουν σε λιγότερο μολυσμένο περιβάλλον κ.λπ., γεγονότα που επηρεάζουν καθοριστικά τις σωματικές τους λειτουργίες και την επίδραση των οποίων στο τελικό αποτέλεσμα αδυνατούμε να μετρήσουμε. Με την ίδια ευκολία θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, ότι ο χαμηλότερος μέσος όρος ζωής των ιθαγενών οφείλεται στο ότι δεν καταναλώνουν πολύ αλάτι ή στο ότι τρώνε πολλά φρούτα! Η πρώτη σοβαρή επιδημιολογική μελέτη επί του θέματος έγινε το 1984, από επιστήμονες του Ninewells Hospital and Medical School του Dundee της Σκοτίας, στην οποία μετρήθηκε η ποσότητα άλατος που λάμβανε αντιπροσωπευτικό δείγμα 7.354 Σκοτσέζων και συσχετίσθηκε με την τιμή της αρτηριακής τους πίεσης. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν το 1988 στη British Medical Journal και έδειξαν ότι, η επίδραση της κατανάλωσης αλατιού στην αρτηριακή πίεση είναι μηδαμινή («extremely weak», σύμφωνα με την ακριβή διατύπωση). Και ενώ κάθε αντικειμενικός παρατηρητής θα ανέμενε η επιστημονική κοινότητα να προβληματιστεί από αυτά τα ευρήματα, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Ο συμβουλευτικός οργανισμός 29 IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία το αλάτι ανεβάζει την πίεση; σε θέματα υπέρτασης των ΗΠΑ, National High Blood Pressure Education Program (NHBPEP), πρότεινε καθολική μείωση της διαιτητικής πρόσληψης αλατιού. Δέκα χρόνια αργότερα, οι Σκοτσέζοι επιστήμονες δημοσίευσαν μία μελέτη παρακολούθησης (follow-up study) των συμμετεχόντων στην αρχική μελέτη και ανακοίνωσαν ότι τα στοιχεία συνέχιζαν να δείχνουν την ανυπαρξία σύνδεσης κατανάλωσης αλατιού και καρδιαγγειακών συμβαμάτων ή θανάτου, αλλά και πάλι δεν ευαισθητοποιήθηκε κανείς! Το αλάτι δεn βλάπτει τους υγιείς 30 Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν έκανε την εμφάνισή του το στατιστικό κλινικό εργαλείο της μετα-ανάλυσης, μιας μεθόδου που βασίζεται στη συνένωση των αποτελεσμάτων πολλών μικρών κλινικών δοκιμών, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να αναλογεί σε μεγαλύτερο δείγμα ανθρώπων και να αποκτά στατιστική ισχύ, εφαρμόστηκε με επιτυχία στην περίπτωση της συσχέτισης αλατιού και πίεσης. Έτσι, το 1998 δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης η μεγαλύτερη σχετική μετα-ανάλυση, η οποία συνένωσε τα αποτελέσματα 114 τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών, εκ των οποίων οι 58 αφορούσαν υπερτασικούς και οι 56 υγιείς ανθρώπους. Τα αποτελέσματα, απογοήτευσαν μάλλον όσους πίστευαν στην βλαπτικότητα του αλατιού. Βρέθηκε ότι, η περικοπή του αλατιού θα μπορούσε να προσφέρει κάποιο «μετρήσιμο» όφελος στους μη-υπερτασικούς, μόνο αν ήταν «ακραία», κάτι που, σύμφωνα με τους Δανούς επιστήμονες, θα μπορούσε παράλληλα να αυξήσει άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες για καρδιαγγειακή νόσο, όπως την LDL χοληστερόλη. Η τελική απάντηση δόθηκε από τον εγκυρότερο ανεξάρτητο οργανισμό αποτίμησης προληπτικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων, τον Cochrane Collaboration. Ο οργανισμός εστίασε την προσοχή του, όχι μόνο στην αύξηση της πίεσης, η οποία από μόνη της δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά > Life > Positive < ένα προδιαθεσικό παράγοντα, αλλά στο αν το αλάτι αυξάνει την πιθανότητα θανάτου ή εμφράγματος. Αφού ανασκόπησε κάθε τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη διάρκειας άνω των 6 μηνών, κατέληξε ότι, οι οδηγίες περί δραστικής μείωσης του αλατιού σε υγιείς ανθρώπους, δεν είναι τεκμηριωμένες επιστημονικώς, ενώ μία δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο, πιθανώς, να ευνοεί ακόμη και τους υπερτασικούς! Περιέργως, όταν το 1998 η μελέτη NHANES I, το 2006 η NHANES IΙ και το 2008 η NHANES III έδειξαν ότι, η χαμηλή διαιτητική πρόσληψη αλατιού, πιθανώς να σχετίζεται με αυξημένη συνολική θνητότητα και με αυξημένο αριθμό εμφραγμάτων, οι δημόσιοι λειτουργοί των υπηρεσιών πρόληψης επέλεξαν να το αγνοήσουν επιδεικτικά, προκαλώντας εύλογες απορίες... Aν δεν φταίει το αλάτι, τότε ποιος φταίει; Ακόμη δεν έχει απαντηθεί τι είναι αυτό που αποδιοργανώνει το σύστημα ανίχνευσης και ρύθμισης της συγκέντρωσης νατρίου, που βρίσκεται στα νεφρά. Η επιδημία υπέρτασης που πλήττει τις δυτικού τύπου κοινωνίες μένει λοιπόν να εξηγηθεί. Την απάντηση, ίσως έχει ο Richard Johnson. Σε μία συγκλονιστική δημοσίευσή του στο Journal of Hypertension, ο Καθηγητής Νεφρολογίας του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, απενοχοποιεί το αλάτι και υποδεικνύει ως κύριο υπεύθυνο τη μεγάλη ποσότητα φρουκτόζης, που καταναλώνει ο σύγχρονος άνθρωπος. Η φρουκτόζη, όταν εισέλθει στα κύτταρα, προκαλεί αυξημένη βιοσύνθεση ουρικού οξέος, το οποίο ενεργοποιεί το σύστημα ρενίνηςαγγειοτενσίνης με αποτέλεσμα την πρόκληση αγγειοσύσπασης και υπέρτασης. Αν όσα ισχυρίζεται ο Johnson είναι αληθινά, τότε η επιστημονική κοινότητα έχει παρασυρθεί επί δεκαετίες στη δίνη μιας τελείως αβάσιμης διαμάχης... < IOYNIOΣ 2012 # 17 > υγεία >της Νεκταρίας Καρακώστα ψωριαση τριχωτου Οι νιφάδες δεν είναι πάντα πιτυρίδα... Έχετε δοκιμάσει όλα τα αντιπιτυριδικά προϊόντα της αγοράς, αλλά η φαγούρα και οι άσπρες νιφάδες δεν λένε να φύγουν; Πριν κάνετε οποιαδήποτε άλλη κίνηση, περάστε από τον δερματολόγο σας, γιατί υπάρχει πιθανότητα να μην έχετε «ζυγίσει σωστά» τον εχθρό: ίσως να μην πρόκειται για πιτυρίδα, αλλά για ψωρίαση... Π ρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι χιλιάδες πάσχοντες από ψωρίαση στο τριχωτό της κεφαλής καθυστερούν να φτάσουν στο γιατρό και να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία, καθώς θεωρούν ότι αυτό που τους ταλαιπωρεί είναι απλώς... πιτυρίδα! Σύμφωνα με επιδημιολογική μελέτη, οι Έλληνες πάσχοντες από ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής ανέρχονται σε 120.000. Τα φυσικά συμπτώματα του έντονου κνησμού και των λεπιών δεν είναι τα μόνα που ταλαιπωρούν τους ασθενείς, οι οποίοι έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και το στίγμα. Καθώς πολλοί θεωρούν λανθασμένα τη νόσο μεταδοτική, έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου έχει ζητηθεί από πάσχοντες από ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής να εγκαταλείψουν πισίνες ή κομμωτήρια. Οι πάσχοντες από ψωρίαση εμφανίζουν συχνά χαμηλή αυτοπεποίθηση και, μακροπρόθεσμα, κατάθλιψη. Η ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής μπορεί επίσης να προκαλέσει σωματική κούραση- οι ασθενείς παραπονούνται για το αίσθημα καύσου και τον κνησμό που συχνά δεν τους επιτρέπει να κοιμηθούν επαρκώς ή να αποδώσουν στην εργασία τους. Το γεγονός ότι ξύνονται όλη την ώρα, τους κάνει επίσης να αισθάνονται άγχος, ντροπή, απελπισία και θυμό. Θεραπείες Ένα σημαντικό, υπαρκτό πρόβλημα, σε σχέση με τους ψωριασικούς ασθενείς, είναι η συμμόρφωσή τους στη θεραπεία, καθώς οι θεραπείες που ήταν μέχρι σήμερα διαθέσιμες για το τριχωτό της κεφαλής είχαν δυσάρεστη οσμή, άφηναν λεκέδες σε ρούχα και κλινοσκεπάσματα, προκαλούσαν έντονο κνησμό και ξηρότητα και ήταν χρονοβόρες ή δύσκολες (π.χ. απαιτούσαν περίδεση της κεφαλής για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου), προκαλώντας επιπλέον επιβάρυνση και άγχος στους ασθενείς. Το ποσοστό της μη συμμόρφωσης των ψωριασικών ασθενών στη θεραπεία φτάνει στο 40%, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέλεσμα. «Οι έγγαμοι συμμορφώνονται πολύ περισσότερο σε σχέση με τους άγαμους, όπως επίσης, οι εργαζόμενοι σε σχέση με τους άνεργους και οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Μεγάλο ποσοστό ασθενών ωστόσο, φαίνεται να μην έχει τη διάθεση να εφαρμόσει αυτό που του είπε ο γιατρός. Τα καλά νέα είναι ότι σήμερα, για τους πάσχοντες από ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, υπάρχουν διαθέσιμες εξελιγμένες τοπικές θεραπείες. Υπάρχουν φαρμακοτεχνικές μορφές ειδικά σχεδιασμένες για το τριχωτό της κεφαλής, που δεν μυρίζουν, δεν ερεθίζουν το δέρμα, είναι εύκολες στη χρήση τους και προσφέρουν > Life > Positive < αποτέλεσμα από την πρώτη κιόλας εβδομάδα χρήσης», τονίζει ο Αν. Καθηγητής Δερματολογίας, Β Πανεπιστημιακή Δερματολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Αττικόν», κ. Δημήτρης Ρηγόπουλος. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το άνυδρο ζελέ καλσιποτριόλης (ανάλογο της βιταμίνης D) και βηταμεθαζόνης (ισχυρό στεροειδές), που εφαρμόζεται μία φορά την ημέρα. Το 30% των ασθενών απαλλάσσεται από τις βλάβες από την πρώτη εβδομάδα, ενώ τη δεύτερη εβδομάδα, το ποσοστό φτάνει περίπου στο 60%. Το ζελέ είναι ειδικά σχεδιασμένο για εφαρμογή στο τριχωτό της κεφαλής, διαθέτει μαλακτικές ιδιότητες και έχει ταχεία και υψηλή αποτελεσματικότητα. Δεν περιέχει αλκοόλ, επομένως δεν ξηραίνει και δεν ερεθίζει το δέρμα και εφαρμόζεται μόνο μία φορά ημερησίως (το βράδυ), ενώ είναι εγκεκριμένο για μακροχρόνια χρήση. Και μπορεί να μην οδηγεί σε ίαση, καταφέρνει ωστόσο να επιτύχει μια πολύ αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος. Πού οφείλεται όμως η ψωρίαση; Η ψωρίαση εμφανίζεται όταν λανθασμένα σήματα στο ανοσοποιητικό μας σύστημα, προκαλούν τη γρήγορη αναπαραγωγή των κυττάρων του δέρματος. Στην ψωρίαση, τα κύτταρα του δέρματος ανανεώνονται κάθε 3-5 ημέρες (στο υγιές δέρμα κάθε 28-30 ημέρες), με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται κύτταρα στην επιφάνεια του δέρματος, με τη μορφή κόκκινων πλακών με αργυρόχρωμα λέπια. Είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια και συνδέεται με κληρονομικούς, ανοσολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. «Χωρίς να πρόκειται για κληρονομικό νόσημα, φαίνεται ότι ο γενετικός παράγοντας παίζει σημαντικό ρόλο. Αν ο ένας γονιός πάσχει από ψωρίαση, η πιθανότητα να εμφανίσει ψωρίαση το παιδί είναι 28%, ενώ αν πάσχουν και οι δύο γονείς, οι πιθανότητες φτάνουν στο 65%. Τα ποσοστά φτάνουν στο 84%, αν τόσο οι γονείς όσο και ο αδελφός πάσχει από ψωρίαση, ενώ αν κανείς από όλους αυτούς δεν πάσχει, η πιθανότητα να εμφανίσει το άτομο ψωρίαση, είναι μόλις 4%», σημειώνει ο κ. Ρηγόπουλος. Ωστόσο, και το περιβάλλον παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή στην υγρασία, ένας τραυματισμός, μια λοίμωξη, η τριβή των ρούχων στο δέρμα, κάποια συγκεκριμένα φάρμακα, το αλκοόλ και το κάπνισμα, μπορούν να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί παράγοντες στην εμφάνισή της. Το στρες είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας και «έχει πολύ μεγάλη σημασία, τόσο για την ψυχική υγεία του ασθενούς, όσο και για τη σοβαρότητα του νοσήματος. Όσο πιο καταθλιπτικός είναι ο ασθενής, τόσο βαρύτερη είναι η ψωρίαση», τονίζει ο κ. Ρηγόπουλος. < 33 IOYNIOΣ 2012 # 17 > ψυχολογία > της Νεκταρίας Καρακώστα ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER Η φωτεινή πλευρά του αυτισμού Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, αντιλαμβάνονται τον κόσμο διαφορετικά και βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η δυσκολία στην κοινωνική συμπεριφορά και αλληλεπίδραση. Στους δύο «πόλους» του φάσματος, υπάρχει ο αυτισμός χαμηλής λειτουργικότητας (αυτισμός που συνοδεύεται από κάποιο βαθμό νοητικής υστέρησης) και ο αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας (άτομα με μέσο, υψηλό ή και πολύ υψηλό δείκτη νοημοσύνης). Ο αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας έχει επικρατήσει να αναφέρεται ως σύνδρομο Αsperger, από το όνομα του Αυστριακού παιδιάτρου Ηans Asperger. Ο Asperger, το 1944, παρατήρησε μια ομάδα παιδιών και εφήβων τα οποία, παρόλο που είχαν πολλά θετικά χαρακτηριστικά, όπως υψηλό επίπεδο μαθηματικής σκέψης και ιδιαίτερες γνωστικές τους λειτουργίες (π.χ. μνήμη), δυσκολεύονταν πολύ να ανταποκριθούν κοινωνικά, αφού εμφάνιζαν δυσκολίες στην κοινωνική χρήση του λόγου, περιορισμένη κατανόηση χειρονομιών και εκφράσεων του προσώπου και επαναληπτικές- στερεοτυπικές συμπεριφορές, εκνευρίζοντας τους δασκάλους τους και φέρνοντας σε απόγνωση τους γονείς τους. Αλλά και τα ίδια τα παιδιά περνούν δύσκολες στιγμές στο σχολείο, καθώς συχνά εμφανίζουν εκρήξεις θυμού ή/και μπορούν να γίνουν εύκολος στόχος ενδοσχολικής βίας (bullying). Eπίσης, τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους (π.χ. για τα αεροπλάνα, για τη Φυσική, για την Αστρονομία) τα οδηγούν πολύ συχνά σε απομόνωση, καθώς δεν μπορούν να βρουν εύκολα παιδιά της ηλικίας τους με τα οποία να μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα. Γι’ αυτό και τα παιδιά με Asperger κοινωνικοποιούνται πιο εύκολα με μεγαλύτερα παιδιά ή με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. δεν μπορεί να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα και να θέσει τη διάγνωση, πριν από την ηλικία των 3 ή των 4 ετών. Το χαρακτηριστικότερο στοιχείο στη βρεφική ηλικία είναι η βλεμματική επαφή, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κάθε παιδί που δεν έχει καλή βλεμματική επαφή πάσχει απαραιτήτως από αυτισμό», σημειώνει ο Ψυχολόγος- εργοθεραπευτής, Ερευνητικός συνεργάτης του πανεπιστημίου του Cambridge και διδάσκων στο ΤΕΙ Αθήνας, Δρ. Παναγιώτης Σιαπέρας. Το σύνδρομο Asperger εμφανίζεται σε 36 άτομα ανά 10.000 πληθυσμού και φαίνεται να «προτιμά» τα 35 Διάγνωση Πώς μπορεί όμως ένας γονιός να υποψιαστεί ότι το παιδί του μπορεί να βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού από μικρή ηλικία; «Ακόμη και ένας ειδικός, > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > ψυχολογία σύνδρομο Asperger αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια- η σχετική αναλογία είναι 4 προς 1. Ο αυτισμός που συνοδεύεται από νοητική υστέρηση χαρακτηρίζεται από γενικότερη ψυχοκινητική υστέρηση. Το παιδί αργεί να ελευθερωθεί από την πάνα και να κατακτήσει βασικά στάδια ανάπτυξης, γκρινιάζει πολύ, ειδικά αν σπάσουν οι ρουτίνες που έχει συνηθίσει στην καθημερινή του ζωή, αδιαφορεί για τα άλλα παιδάκια και θέλει να παίζει περισσότερο μόνο του- όλα αυτά είναι στοιχεία που θα μπορούσαν να υποψιάσουν κάποιον ότι κάτι τρέχει με το παιδί. Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger λειτουργούν διαφορετικά. Έχοντας υψηλό δείκτη νοημοσύνης, αναγνωρίζουν τη διαφορετικότητά τους και αναρωτιούνται γιατί συμβαίνει αυτό. Αυτό τους προκαλεί άγχος, προβλήματα στην αυτοεκτίμηση και στην αυτοπεποίθησή τους και μπορεί να αποτελέσει προθάλαμο για κάποια άλλη, συναισθηματικού τύπου διαταραχή. Υπάρχουν, ωστόσο αρκετές περιπτώσεις γονέων, που ενώ έχουν τη διάγνωση του Asperger, δεν μιλούν για αυτήν ούτε καν στο ίδιο το παιδί, από φόβο ότι >Π ού μπορείτε να απευθυνθείτε • Ελληνικός Σύλλογος για το σύνδρομο Asperger, Κωνσταντινουπόλεως 29, Χολαργός τηλ. 2106535666, www.asperger.gr, e-mail: info@asperger.gr 36 • Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων (Ε.Ε.Π.Α.Α.), Αθηνάς 2, Αθήνα, τηλ. 2103216550, www.autismgreece.gr • ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ASPERGER ΚΑΙ ΥΛΑ, Αριστείδου 10-12, Αθήνα, τηλ. 2109639166, 6944301163, http://www.aspergerhellas.org/arxiki-selida. html, e-mail: info@aspergerhellas.org • Ελληνικός δικτυακός τόπος για τον Αυτισμό και τις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ, Μαραθωνοδρόμων 91, Αθήνα, τηλ. 210-6728181, http://www.autismhellas.gr/ el/Overview.aspx, e-mail: info@autismhellas.gr > Life > Positive < δεν θα μπορέσει να το διαχειριστεί, αλλά και επειδή φοβούνται τον κοινωνικό περίγυρο, το στίγμα. Υπάρχουν επίσης γονείς που το παιδί τους έχει κλασικό αυτισμό, και λένε ότι έχει Asperger, μόνο και μόνο επειδή πρόκειται για κάτι ελαφρύτερο. Έτσι όμως, ένα παιδί δεν μπορεί να λάβει την υποστήριξη και τη βοήθεια που έχει ανάγκη, ούτε μέσα στο σχολείο, ούτε έξω από αυτό. «Όταν οι γονείς δεν θέλουν να δεχθούν ότι το παιδί τους έχει αυτό το πρόβλημα, όταν οι ίδιοι αμύνονται, προσπαθώντας να μην το δουν και να μην το αναγνωρίσουν, το παιδί χάνει πολύτιμο χρόνο από τη βοήθεια που θα μπορούσε να του δοθεί», επισημαίνει η ψυχολόγος κυρία Μαρία Ηλιοπούλου πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου για το σύνδρομο Asperger (Ελ.σ.σ.Α). Ο ρόλος των γονιών Η ψυχραιμία και η εντατική υποστήριξη από τους γονείς είναι το «κλειδί» στην αντιμετώπιση ενός παιδιού με Asperger. «Οι γονείς θα πρέπει να δείξουν υπομονή και αφού αποδεχτούν τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του παιδιού τους, θα πρέπει να αναζητήσουν τους κατάλληλους ειδικούς. Τα παιδιά αυτά χρειάζονται πολύ μεγάλη βοήθεια στον κοινωνικό και στον συναισθηματικό τομέα. Θα πρέπει επίσης να καλλιεργήσουν πνεύμα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης με το παιδί τους αλλά και με τους δασκάλους του. Σημαντικό είναι επίσης να συσπειρωθούν με άλλους γονείς και να διεκδικήσουν για το παιδί τους αυτά που προβλέπει ο νόμος και πολλές φορές η πολιτεία δεν παρέχει (όπως π.χ. η πρόσθετη διδακτική στήριξη στο κανονικό σχολείο και η παροχή συμβουλευτικής και υποστήριξης από τους δημόσιους φορείς)», τονίζει ο κ. Σιαπέρας. Στα σχολικά χρόνια, τονίζει ο ειδικός, οι γονείς καλούνται να καταβάλουν μεγάλο αγώνα για να αντιμετωπίσουν από τον αρνητισμό των συμμαθητών, των άλλων γονιών και ορισμένων εκπαιδευτικών (αν και οι νεότεροι εκπαιδευτικοί είναι πιο ενημερωμένοι), έως και τα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Τα παιδιά με Asperger έχουν μεν τη νοητική ικανότητα να παρακολουθήσουν την κανονική εκπαίδευση, χρειάζονται όμως διαφορετική προσέγγιση στην εξέτασή τους. Παρ’ όλα αυτά, οι υπουργικές αποφάσεις που καθορίζουν τις ειδικές κατηγορίες που έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν προβλέπουν κάτι ανάλογο για τα παιδιά με Asperger, με αποτέλεσμα τα παιδιά αυτά, για να δώσουν εξετάσεις στο σχολείο ή να εισαχθούν στο Πανεπιστήμιο, να πρέπει να θεωρηθούν φυσικώς IOYNIOΣ 2012 # 17 αδύνατοι μαθητές (δηλαδή έχοντες κινητική αναπηρία άνω του 67%). Κι όλο αυτό να πιστοποιείται ή να επιδιώκεται να πιστοποιηθεί μέσα από μια πολύπλοκη, χρονοβόρα και ψυχοφθόρα διαδικασία αξιολόγησης από ειδικές επιτροπές. Τα πρώτα σχολικά χρόνια, το παιδί πρέπει να βοηθηθεί σημαντικά στην οργάνωση των βιβλίων του, της μελέτης του. Το παιδί με Asperger είναι σημαντικό να έχει μια οργανωμένη καθημερινότητα, γιατί όταν δεν υπάρχει πρόγραμμα και προβλεπτικότητα αισθάνεται άγχος και εκνευρισμό. Με υποστήριξη και ενθάρρυνση και με έναν βοηθό δάσκαλο μέσα στην τάξη, το παιδί μπορεί να βοηθηθεί, τόσο στη οργάνωσή του μέσα στην τάξη, όσο και στην κοινωνικοποίησή του στο διάλειμμα. Όταν ένα παιδί που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού μπει σε μία ρουτίνα, την οποία γνωρίζει καλά, έχει πολύ μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσει προβλήματα συμπεριφοράς, τις λεγόμενες προκλητικές συμπεριφορές (αυτοτραυματικές συμπεριφορές, ή επιθετικότητα για κάτι που το έχει ενοχλήσει). Για την πρόληψη των προκλητικών συμπεριφορών, πολύ σημαντική είναι και η αποφυγή των περιβαλλόντων με μεγάλη φασαρία. «Σημαντικός αριθμός παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, προσλαμβάνουν τα αισθητηριακά ερεθίσματα σε ακραία μορφή. Ακόμη και ένας απλός θόρυβος, για ένα παιδί με Asperger, επειδή νευρολογικά είναι ανεπτυγμένο κάπως διαφορετικά, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός και να προκαλέσει την έκρηξή του», επισημαίνει ο κ. Σιαπέρας. Το σημαντικό είναι ότι με τον καιρό, το παιδί μπορεί να συνειδητοποιήσει τι το ενοχλεί και να το αποφεύγει- έτσι προλαμβάνονται όλες οι μεγάλες κρίσεις. < > Life > Positive < > Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ASPERGER (ΕΛ.Σ.Σ.Α) Η κυρία Μαρία Ηλιοπούλου, ψυχολόγος, μητέρα παιδιού με Asperger και πρόεδρος σήμερα του Ελληνικού Συλλόγου για το σύνδρομο Asperger (Ελ.σ.σ.Α), εξομολογείται στο life positive ότι συνάντησε πάρα πολλές αντιξοότητες, ιδίως στα θέματα της εκπαίδευσης του παιδιού της. «Τότε αναρωτήθηκα πως αν εγώ, ούσα ψυχολόγος και αρκετά δυναμική ως άνθρωπος δεν κατάφερα να τα βγάλω πέρα με αυτό το ‘τέρας’ ή τουλάχιστον τα κατάφερα μέσα από μεγάλο κόπο, τι κάνουν οι άνθρωποι που δεν ξέρουν τι συμβαίνει, που δεν γνωρίζουν καλά καλά τι είναι αυτό που έχει το παιδί τους»; Ο στόχος του συλλόγου, συνεχίζει η κυρία Ηλιοπούλου, είναι ακριβώς αυτός: να γίνει γνωστό το Asperger, να ευαισθητοποιηθούν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι μη γνωρίζοντας, ή λόγω άγνοιας, ή λόγω μηδενικής ανεκτικότητας, δεν είναι σε θέση να δεχθούν στην τάξη τους αυτά τα παιδιά, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν απόλυτα φυσιολογική νοημοσύνη, και μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, υψηλή νοημοσύνη. «Οι δάσκαλοι πρέπει να είναι ο στόχος μας- είναι εκείνοι που έχουν και το μέτρο της διαφορετικότητας των παιδιών, μέσα στην τάξη, εκείνοι που βλέπουν το παιδί σε σχέση με τα άλλα παιδιά, όπου κυρίως φαίνεται το πρόβλημα. Για να μπορέσουν όμως οι δάσκαλοι να τα δουν όλα αυτά, χρειάζονται επιμόρφωση. Επιπλέον, είναι πάγιο το αίτημά μας να καθιερωθεί στα σχολεία, θέση σχολικού ψυχολόγου. Έχοντας εργαστεί για χρόνια σε ιδιωτικό σχολείο ως ψυχολόγος, μπορώ να σας βεβαιώσω ότι είχαμε εξαιρετικά αποτελέσματα στα παιδιά με Asperger, γιατί ενημερώναμε τους δασκάλους και μπορούσαμε να δούμε το παιδί στην τάξη και να παρέμβουμε, όπου ήταν αναγκαίο». 37 IOYNIOΣ 2012 # 17 > ψυχολογία >της Νεκταρίας Καρακώστα ΕΦΗΒΟΙ Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; Το μεγάλο δίλημμα ανακύπτει όταν το παιδί είναι περίπου 15 χρονών, οπότε διατυπώνει για πρώτη φορά την απαίτηση να πάει διακοπές με τους φίλους του. Το πρώτο μεγάλο σοκ για τους γονείς είναι γεγονός! Α πό μεριάς των εφήβων, σε αυτήν την ηλικία, υπάρχει έντονη η προσμονή και η επιθυμία της απαγκίστρωσης από τον έλεγχο της οικογένειας –τουλάχιστον έτσι το βλέπουν, της αναζήτησης νέων εμπειριών και της περιπέτειας. Από την πλευρά τους, οι γονείς διακατέχονται από φόβο και ανασφάλεια ότι κάτι αναπάντεχο και άσχημο μπορεί να συμβεί και αισθάνονται ότι ξαφνικά χάνουν τον έλεγχο που έχουν πάνω στο παιδί τους. Το ζήτημα είναι πώς θα διαχειριστούν οι γονείς το αίτημα του παιδιού και την εύλογη αντίδρασή τουιδίως αν δεν έχουν την πρόθεση να του το επιτρέψουν. Πριν από αυτό, το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι γονείς, είναι το κατά πόσο το παιδί είναι έτοιμο να φύγει λίγες ημέρες από το σπίτι του και να λειτουργήσει στην καθημερινότητα μόνο του. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει τον βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου, είναι η ωριμότητά του. Πολλά εξαρτώνται επίσης από τον τρόπο σκέψης των γονιών. Με άλλα λόγια, είναι σημαντικός παράγοντας το πόσο αγχώδεις είναι οι γονείς και το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν μια άγνωστη κατάσταση ως καταστροφική ή όχι. Ή το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία τις > Life > Positive < δύσκολες καταστάσεις. Πολλοί γονείς θεωρούν το αίτημα του εφήβου να πάει μόνος του διακοπές, ως την απαρχή της διάσπασης της οικογένειας, διακατέχονται από μια αίσθηση «εγκατάλειψης», εκλαμβάνουν το αίτημα του παιδιού ως απόρριψη προς το πρόσωπό τους και μοιραία δίνουν στο ζήτημα αυτό πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από τις πραγματικές. «Η ηλικία που οι γονείς θεωρούν κατάλληλη για να επιτρέψουν στα παιδιά τους να πάνε διακοπές με την παρέα τους ποικίλλει σημαντικά από οικογένεια σε οικογένεια. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει το βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου είναι η ωριμότητά του. Κανένας γονιός δε θεωρεί τις αποφάσεις αυτές εύκολη υπόθεση. Λίγοι είναι εκείνοι που, ανεξάρτητα από την ηλικία των παιδιών τους, κατορθώνουν να κοιμηθούν ήσυχοι πριν αυτά γυρίσουν σπίτι σώα και αβλαβή», σημειώνει η Ψυχοθεραπεύτρια- Οικογενειακή σύμβουλος, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, κυρία Ντόρα Μίνου και συμπληρώνει: «Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών τους. Η απομάκρυνσή τους από το σπίτι τους δημιουργεί φοβίες για τους κινδύνους που εγκυμονούν. Ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα κάνουν πράγματα αντίστοιχα με εκείνα που έκαναν κι οι ίδιοι όταν ήταν 39 IOYNIOΣ 2012 # 17 > ψυχολογία διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; στην ηλικία τους. Φοβούνται ότι μην έχοντας την απαραίτητη ωριμότητα, το παιδί τους θα παρασυρθεί σε υπερβολές και συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Σκέφτονται π.χ. ότι το παιδί μπορεί να πιει αλκοόλ και μετά να οδηγήσει μηχανάκι, βάζοντας τον εαυτό του σε κίνδυνο, ότι μπορεί να προβεί σε σεξουαλικούς πειραματισμούς, με δυσάρεστα επακόλουθα, ότι μπορεί ακόμη και να δοκιμάσει ναρκωτικά». Η αλήθεια είναι πως οι έφηβοι, από τη φύση τους έχουν την τάση να πειραματίζονται, να δοκιμάζουν τα όριά τους και τα όρια των άλλων. Όλα αυτά γίνονται στην προσπάθειά τους να ρυθμίσουν μόνοι τους τη ζωή τους και να αποφασίσουν για τον εαυτό τους. Οι διακοπές είναι λοιπόν γι' αυτούς ένας τρόπος να λειτουργήσουν ανεξέλεγκτα και να γευτούν κάθε είδους πρόκληση. Την ίδια στιγμή όμως, τα παιδιά που θα πάνε μόνα τους διακοπές, θα κληθούν να οργανώσουν μόνα τους την καθημερινότητά τους, να πάρουν αποφάσεις, να προστατέψουν τους εαυτούς τους και να θέσουν τα όριά τους για πρώτη φορά έξω από το «κουκούλι» της οικογένειας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Στην πραγματικότητα, καλούνται να περάσουν ένα πρώτο δύσκολο τεστ, όχι μόνο ως προς τους ίδιους, αλλά και σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν και δομήθηκαν ως προσωπικότητες. και να εκθέσει τον εαυτό του σε κινδύνους θα είναι μεγαλύτερος. - Προσπαθήστε να πληροφορήσετε το παιδί σας, όσο καλύτερα μπορείτε σχετικά με την αντισύλληψη, τα ναρκωτικά και την ασφαλή οδήγηση (εάν οδηγεί). Για να γίνει αυτό φροντίστε να είστε καλά πληροφορημένοι και εσείς οι ίδιοι. - Βάλτε όρια και φροντίστε να είστε συνεπής ως προς την τήρησή τους. Οι γονείς θα πρέπει να είναι σταθεροί στις πράξεις και τα λόγια τους, απέναντι στις παρορμητικές και πολλές φορές παράλογες απαιτήσεις του εφήβου. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσετε στην αποφυγή των διπλών μηνυμάτων (π.χ. άλλες φορές να του συμπεριφέρεστε σαν να είναι παιδί και άλλες να απαιτείτε να είναι... ενήλικας). - Πολλοί γονείς, αν και έχουν εμπιστοσύνη στην κρίση και στην ωριμότητα του παιδιού τους, δεν εμπιστεύονται πολύ την παρέα του. Η κυρία Μίνου ωστόσο συμβουλεύει: • Αν δεν ανησυχείτε για τη συμπεριφορά του παιδιού σας, τότε δεν θα πρέπει να ανησυχείτε και για τους φίλους του. • Εξηγήστε του τον λόγο που αγωνιάτε σχετικά με τους φίλους του, εφόσον βέβαια έχετε κάποιο συγκεκριμένο λόγο ώστε να μην εγκρίνετε την παρέα τους. Ποια πρέπει να είναι η αντίδρασή σας 40 - Μην το απαγορεύσετε, τουλάχιστον αν δεν έχετε τον τρόπο να του εξηγήσετε για ποιον λόγο του το απαγορεύετε. Η απαγόρευση πολλές φορές είναι πρόκληση για τον έφηβο και οι αντιδράσεις του μπορεί να είναι αυτοκαταστροφικές ή εκδικητικές απέναντι στους γονείς του. Δεν πρέπει να ξεχνάτε και τούτο: ότι ακόμη κι αν φέτος καταφέρετε να πείτε «όχι», την επόμενη ή την μεθεπόμενη χρονιά δεν θα το αποφύγετε. Όσο όμως καθυστερήσουν να πραγματοποιηθούν αυτές οι «μέρες ελευθερίας», θα έχουν λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις στο μυαλό του εφήβου, που ο κίνδυνος να προβεί σε υπερβολές i Ντόρα Μίνου ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας Ψυχοθεραπεύτρια- Οικογενειακή σύμβουλος Τηλ. 210.7251398, 6977368171 www.minou.gr, e-mail: dora@minou.gr > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 • Εμπιστευτείτε την ικανότητά του να επιλέγει τους ανθρώπους που συναναστρέφεται. Θα πρέπει να θυμάστε ότι τα παιδιά, μεγαλώνοντας, αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους και τις κοινωνικές τους δεξιότητες και γίνονται πιο διορατικά. - «Μην προσπαθείτε να προστατέψετε το παιδί σας από τα πάντα. Στόχος σας πρέπει να είναι η ενημέρωση και όχι η παρέμβαση. Καλό θα είναι να μάθετε να εμπιστεύεστε την κρίση του παιδιού και να δεχτείτε ότι κάποια στιγμή θα κάνει και λάθη», τονίζει η κυρία Μίνου. - Γενικά, οι γονείς θα πρέπει να μη μεταθέτουν το δικό τους άγχος στα παιδιά τους, γιατί το άγχος Στις διακοπές, οι έφηβοι καλούνται να περάσουν ένα πρώτο δύσκολο τεστ, όχι μόνο ως προς τους ίδιους, αλλά και σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν και δομήθηκαν ως προσωπικότητες. μπορεί να τα «παραλύσει» και να τα «καθηλώσει» συναισθηματικά, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Εναλλακτικές Μια εναλλακτική λύση που μπορούν οι γονείς να αντιπροτείνουν στο παιδί, αν δεν μπορούν να ξεπεράσουν την ανησυχία τους ή αν το παιδί είναι πολύ μικρό, είναι να πάρουν μαζί τους στις οικογενειακές διακοπές έναν καλό φίλο του παιδιού. Ή αντίστοιχα, να στείλουν το παιδί τους μερικές μέρες στην οικογένεια του φίλου του. Αν καμία από αυτές τις εναλλακτικές δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή από το παιδί, καλό είναι να του δείξετε πως εμπιστεύεστε την κρίση του. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι έφηβοι χρειάζονται χώρο και χρόνο για να ενηλικιωθούν αρμονικά και ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουν και λάθη και να μάθουν μέσα από αυτά. Ωστόσο, όσο καιρό το παιδί θα είναι μακριά, εξασφαλίστε ότι: • Θα υπάρχει καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία. • Δεν θα προβείτε σε συνεννοήσεις με τους φίλους του, γιατί έτσι μειώνετε το παιδί σας, καθώς δείχνετε ότι δεν το εμπιστεύεστε. • Το έχετε ενημερώσει για τους κινδύνους που υπάρχουν. • Του έχετε επισημάνει ότι, ακόμη κι αν του συμβεί κάτι άσχημο, θα είστε κοντά του. Διακοπές στα χρόνια της κρίσης Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί γονείς αναγκάζονται να αφήσουν τα παιδιά τους να πάνε μόνα τους διακοπές, καθώς εκείνοι παραμένουν, ελλείψει χρημάτων, στην πόλη. Έτσι, ο μέσος όρος ηλικίας που τα παιδιά φεύγουν μόνα τους για διακοπές έχει μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού, τόσο λιγότερο ενδείκνυται να πάει διακοπές μόνο με την παρέα του. Ανασταλτικοί παράγοντες αποτελούν το γεγονός ότι δεν έχει ωριμάσει η κρίση του, ότι ελλοχεύουν διάφοροι κίνδυνοι και υπάρχει πιθανότητα να σκεφτεί παρορμητικά ή με λανθασμένα κριτήρια και το ότι η παρέα του είναι ανώριμη (ενώ το ίδιο είναι ώριμο). Σε μια ηλικία όμως των 16 ή των 17 ετών, ο έφηβος είναι σε θέση, στις περισσότερες περιπτώσεις, να φέρει εις πέρας αυτήν την πρώτη του επαφή με την ενήλικη ζωή, με τρόπο ικανοποιητικό, αλλά και ιδιαίτερα ωφέλιμο για τον ίδιο. < > Life > Positive < 41 IOYNIOΣ 2012 # 17 Χαρείτε τον ήλιο χωρίς κινδύνους ΜΙΑ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΚΑIΝΟΤΟΜΙΑ Ασφαλώς γνωρίζετε ότι όσο πιο σκουρόχρωµο είναι ένα άτοµο, τόσο περισσότερο αντέχει στον ήλιο, µε άλλα λόγια, τόσο µεγαλύτερο φυσικό δείκτη προστασίας διαθέτει. Τι θα λέγατε τώρα για ένα προϊόν που µπορεί να αυξήσει το φυσικό δείκτη προστασίας του δέρµατος, αλλά και των µατιών σας και, επιπλέον, µε τα φυσικά συστατικά που περιέχει να προσφέρει ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιγηραντική προστασία; Το προϊόν αυτό κυκλοφορεί ήδη στη χώρα µας είναι 100% φυσικό, και παρασκευάζεται στις ΗΠΑ από την περίφηµη εταιρεία φυσικών βιταµινών και συµπληρωµάτων διατροφής, την Nature’s Plus. ΗΛΙΟΣ: ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΦΙΛΟΣ Ο ήλιος είναι απαραίτητος για τη σωµατική και ψυχική µας υγεία, για την ίδια µας τη ζωή. Όµως, υπερβολική έκθεση στις ηλιακές ακτίνες προκαλεί γήρανση του δέρµατος και εξασθένιση του ανοσοποιητικού µας συστήµατος, σε ακραίες δε-όχι όµως, πλέον, τόσο σπάνιες-περιπτώσεις προκαλεί καρκίνο. Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΛΠΑΖΕΙ Πράγµατι, κατά τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν κατακόρυφα οι περιπτώσεις καρκίνου του δέρµατος. Η αύξηση αυτή βρίσκεται σε άµεση σχέση µε τη µείωση του όζοντος της στρατόσφαιρας, λόγω της αλόγιστης χρήσης ορισµένων χηµικών ουσιών. Το όζον, όταν βρίσκεται στον αέρα που αναπνέουµε, είναι ένας επικίνδυνος οξειδωτικός ρύπος, που µπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήµατα, ιδίως σε ευαίσθητα άτοµα. Στη στρατόσφαιρα, όµως, το όζον δηµιουργεί ένα φίλτρο προστασίας έναντι της επιβλαβούς ηλιακής ακτινοβολίας, εµποδίζοντας την να φτάσει στην επιφάνεια της γης. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της Αµερικανικής Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος, µια µείωση του στρώµατος του όζοντος κατά 40%, µέχρι το 2075, θα έχει σαν αποτέλεσµα την αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου του δέρµατος κατά 154 εκατοµµύρια, διεθνώς. ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Ένα καλό αντηλιακό, µε σωστή χρήση, µπορεί να προσφέρει πολύ ικανοποιητική προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV-A και UV-B). Όµως, παρόλο που αυτό σπάνια ακούγεται, οι υπεριώδεις ακτίνες δεν αποτελούν παρά το µισό µόνο της επιβλαβούς ηλιακής ακτινοβολίας. Το άλλο µισό αποτελείται από την ορατή µπλε ακτινοβολία. Οι ορατές µπλε ακτίνες είναι αυτές που κάνουν τον ουρανό, τη θάλασσα ή οτιδήποτε άλλο να φαίνεται µπλε. Οι ορατές µπλε ακτίνες, όχι µόνο παράγουν ελεύθερες ρίζες εντός του δέρµατος, όπως και οι υπεριώδεις, αλλά διεισδύουν βαθύτερα, δηµιουργώντας κινδύνους και για τις βαθύτερες στιβάδες του δέρµατος. Εκτός αυτού, πηγή της ορατής µπλε ακτινοβολίας δεν είναι µόνο ο ήλιος, αλλά και πηγές που βρίσκονται στο σπίτι, στο γραφείο κ.λπ. ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΛΛΑΞΕ! ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΘΕΙΤΕ! Από τα παραπάνω, ενδιαφέρονται µεν, αλλά πολύ γενικά, βγαίνει το πρακτικό συµπέρασµα ότι ο χρόνος της ακίνδυνης έκθεσης στον ήλιο έχει περιορισθεί σηµαντικά, σε σχέση µε το όχι µακρινό παρελθόν. Αυτό σηµαίνει ότι θα πρέπει να αποφεύγουµε την παρατεταµένη ηλιοθεραπεία κατά τις ώρες που ο ήλιος είναι πολύ δυνατός (10 π.µ.-4µ.µ.), να προστατεύουµε κατά τις ίδιες ώρες µε καπέλο ή ανοιχτόχρωµα ρούχα τα ακάλυπτα µέρη του σώµατος µας από µακρόχρονη έκθεση στον ήλιο και, όταν αυτό δεν είναι δυνατόν, να φορούµε απαραιτήτως ένα ποιοτικό αντηλιακό µε δείκτη προστασίας 15, τουλάχιστον – δείκτης προστασίας 15 ή SPF (Sun Protector Factor) 15 σηµαίνει, θεωρητικά, τουλάχιστον, ότι το αντηλιακό µας προστατεύει από έγκαυµα για 15πλάσιο χρόνο, παρά εάν δεν το φορούσαµε. Δυστυχώς, τα αντηλιακά, είτε για το λόγο που θα αναφέρουµε αµέσως παρακάτω, είτε για καθαρά πρακτικούς λόγους (π.χ. ξεχνάµε να τα πάρουµε ή ξεπλένονται από το νερό) δεν προσφέρουν παρά µόνο µερική προστασία. Έτσι, είναι κεφαλαιώδους σηµασίας να αυξήσουµε το φυσικό δείκτη προστασίας του δέρµατος µας καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, όπως είναι τα καροτινοειδή, οι βιταµίνες C και Ε, η λουτεΐνη. Μια τέτοια διατροφή θα προστατεύσει και τα µάτια µας από τον κίνδυνο του καταρράκτη και του εκφυλισµού της ωχρής κηλίδας. ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ SUNSCAPE Λουτεΐνη Η λουτεΐνη είναι καροτινοειδές ευρισκόµενο σε φρούτα και λαχανικά (ιδίως στο σπανάκι). Είναι γνωστή για τις πολύ ευεργετικές για τα µάτια, αλλά – σύµφωνα µε πρόσφατες έρευνεςκαι για το δέρµα ιδιότητες της. Πράγµατι, η λουτεΐνη έχει χαρακτηρισθεί σαν “τα εσωτερικά γυαλιά του µατιού”, επειδή έχει την ικανότητα να εµποδίζει τις ορατές µπλε ακτίνες να φτάσουν στον αµφιβληστροειδή και να δηµιουργήσουν, προσκρούοντας σε αυτόν, καταστρεπτικές ελεύθερες ρίζες. Σύµφωνα µε µελέτη που έγινε το 1997 από το Διεθνές Πανεπιστήµιο της Φλόριδας, η λήψη συµπληρώµατος λουτεΐνης έχει σαν αποτέλεσµα “τη µείωση κατά 30-40% της µπλε ακτινοβολίας που φθάνει στους φωτοϋποδοχείς”. Ας σηµειωθεί ότι τα συνήθη γυαλιά ηλίου δεν προστατεύουν τα µάτια από την ορατή µπλε ακτινοβολία. Υπάρχουν όµως ειδικά γυαλιά (blue blockers) τα οποία παρέχουν ικανοποιητική προστασία. Η λουτεϊνη δεν έχει µόνο προληπτική δράση κατά των ελευθέρων ριζών. Εξουδετερώνει επίσης τις ελεύθερες ρίζες που έχουν ήδη σχηµατισθεί, είτε από την ορατή µπλε ή την υπεριώδη ακτινοβολία, είτε κατά τον µεταβολισµό ή άλλες αιτίες. Αυτό ισχύει τόσο για το µάτι, όσο και για το δέρµα και άλλα όργανα. Όσον αφορά το δέρµα, αξιοσηµείωτη είναι η προστασία που η λουτεΐνη προσφέρει έναντι της ορατής µπλε ακτινοβολίας. Αυτό έχει ιδιαίτερη πρακτική σηµασία γιατί ο κόσµος γενικά πιστεύει ότι, όταν προστατεύεται µε το αντηλιακό του από το έγκαυµα, προστατεύεται επίσης από την επιβλαβή ηλιακή ακτινοβολία. Μελέτες µε ζώα έδειξαν ότι η λουτεΐνη εµποδίζει επίσης τις φλεγµονές (εγκαύµατα) που δηµιουργούν οι UV-B ακτίνες, ενώ εµποδίζει και την εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήµατος που ένα έγκαυµα προκαλεί. Ζεαξανθίνη Η ζεαξανθίνη είναι ένα καροτινοειδές που στη φύση βρίσκεται πάντοτε µαζί µε την λουτεϊνη. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο εισήλθε στη φόρµουλα. Μελέτες µε τη ζεαξανθίνη µόνη δεν έχουν γίνει, όµως διάφορες µελέτες, µε πλέον αξιόλογες δύο µελέτες του Harvard, έχουν δείξει ότι αυξηµένη και µακροχρόνια πρόσληψη λουτεϊνης/ ζεαξανθίνης µειώνει σηµαντικά στις µεγαλύτερες ηλικίες (κατά 22% περίπου, σύµφωνα µε µελέτες του Harvard) τις πιθανότητες προσβολής από καταρράκτη και από τον εκφυλισµό της ωχρής κηλίδας. Επειδή η ζεαξανθίνη είναι εξαιρετικά συγγενής ουσία (στερεοϊσοµερής) µε την λουτεΐνη µπορούµε να υποθέσουµε βάσιµα ότι και αυτή έχει προστατευτικές για το δέρµα ιδιότητες έναντι της επιβλαβούς ηλιακής ακτινοβολίας. GliSODin Το ένζυµο Superoxide Dismutase (SOD) είναι ένα από τα σπουδαιότερα αντιοξειδωτικά του σώµατος µας, δυνάµενο να βελτιώσει την υγεία όλων των κυττάρων µας. Εν τούτοις, όταν λαµβάνεται στοµατικά, είναι ελάχιστα αποτελεσµατικό, επειδή διασπάται ταχέως κατά τη διαδικασία της πέψης, παρέχοντας ελάχιστη εντερική απορρόφηση. Με εξαίρεση τις ενέσιµες µορφές, το GliSODin είναι το πρώτο αποτελεσµατικό SOD, επειδή, ενωµένο µε βιοπολυµερή σιταριού (gliadin complex), και προστατευµένο από αυτά, δίνει πολύ καλή εντερική απορρόφηση. Σε µελέτη διάρκειας 28 ηµερών χορηγήθηκε, είτε απλό SOD, είτε GliSODin. Η οµάδα που έλαβε το απλό SOD δεν έδειξε καµία αλλαγή στη δραστηριότητα των αντιοξειδωτικών ενζύµων, ενώ η οµάδα που έλαβε το GliSODin έδειξε σηµαντική αύξηση της αντιοξειδωτικής ενζυµατικής δραστηριότητας συνοδευόµενης από αυξηµένη κυτταρική αντιοξειδωτική προστασία και αυξηµένη αντίσταση των ερυθρών αιµοσφαιρίων στην αιµόλυση εξ αιτίας οξειδωτικού στρες (Phytoth Res, 2004, 18(12): 957-62). BioAstin Πρόσφατες µελέτες έδειξαν ότι το BioAstin, λαµβανόµενο σαν συµπλήρωµα διατροφής, αυξάνει σηµαντικά το χρόνο που χρειάζεται για να προκληθεί έγκαυµα από τις υπεριώδεις ακτίνες. Το BioAstin περιέχει το πλαγκτόν Hematococcus Pluvialis που είναι πλούσιο σε ασταξανθίνη, ένα καροτινοειδές µε αντιφλεγµονικές και ισχυρότατες αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Η ασταξανθίνη δεν προστατεύει µόνο το δέρµα, αλλά, σε αντίθεση µε πολλά άλλα αντιοξειδωτικά, µπορεί να διαπεράσει τον αιµατοεγκεφαλικό φραγµό και να προστατεύσει τον εγκέφαλο και τα µάτια. Αντιοξειδωτικά θρεπτικά συστατικά: Βιταµίνες Α (Β-καροτίνη), C, E, και Ψευδάργυρος Τα συστατικά αυτά έχουν θρεπτικές για το δέρµα ιδιότητες, ενώ εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, αυξάνοντας έτσι την αποτελεσµατικότητα της φόρµουλας. Θρεπτικά συστατικά: Βιταµίνη Β-12, Βιοτίνη, Βροµελίνη Το δέρµα έχει µεγαλύτερη ανάγκη θρεπτικών συστατικών όταν ανθίσταται στις οξειδωτικές βλάβες που µπορεί να προκαλέσει η ηλιακή ακτινοβολία ή όταν αναρρώνει από τις βλάβες αυτές ή από το οξειδωτικό στρες. Συνεπώς, η προσθήκη των παραπάνω, θρεπτικών για το δέρµα, συστατικών ενισχύει περαιτέρω την αποτελεσµατικότητα της φόρµουλας. Αντενδείξεις – προφυλάξεις To SunScape, παρέχοντας αυξηµένη προστασία εκ των έσω, δεν αντικαθιστά, αλλά συµπληρώνει το αντηλιακό. Δεν µπορεί να αποτρέψει το έγκαυµα, σε περίπτωση παρατεταµένης, αλόγιστης έκθεσης στον ήλιο. Γεν. Αντ/πος: NATURAL PLUS A.E., Αγ. Γεωργίου 14, 15127, Μελίσσια Τηλ: 210 6132478 – 6134604, Κύπρος: 00357 25761276,www.naturalplus.gr > θέμα > της Βιβέττας Λαϊνιώτη ΑΣΤΕΓΟΙ Σπίτι τους…ο δρόμος! Τ ο «προφίλ» των αστέγων στην Ελλάδα του 2012 δεν θυμίζει σε τίποτα με αυτό που είχαμε στο μυαλό μας, πολλά χρόνια πριν. Οι «νεοάστεγοι», όρος που χρησιμοποιείται από την Κλίμακα, δεν είναι διαφορετικοί από εμάς. Είναι οι άνθρωποι που μέχρι χθες ζούσαν στην διπλανή πόρτα, αλλά είχαν την ατυχία να τα χάσουν όλα. «Η νέα κατηγορία αστέγων διαφέρει, γιατί οι άνθρωποι αυτοί δεν παρουσιάζουν ψυχιατρικά προβλήματα ή θέματα εξάρτησης. Είναι άστεγοι καθαρά για οικονομικούς λόγους και γι’ αυτόν τον λόγο, θεωρητικά > Life > Positive < έχουν και την μεγαλύτερη πιθανότητα επανένταξης στην κοινωνία. Η οικονομική συγκυρία όμως δεν τους βοηθάει. Είναι άτομα ηλικίας 30- 45 ετών, αλλά και νεότερα άτομα, που αναπόφευκτα καταλήγουν στον δρόμο αν δεν υπάρχει μια οικογένεια να τα βοηθήσει», υπογραμμίζει η κυρία Άντα Αλαμάνου, από τη μη κυβερνητική οργάνωση Κλίμακα. Με βάση τα στοιχεία και των δυο οργανισμών, στις ευπαθείς οικονομικές ομάδες ανήκουν άνεργοι, ημιαπασχολούμενοι, χαμηλοσυνταξιούχοι και, σε πολλές περιπτώσεις, νέοι άνθρωποι, ακόμη και απόφοιτοι IOYNIOΣ 2012 # 17 σημειώνει ο πρόεδρος του Κ.Υ.Α.Δ.Α., κ. Γιώργος Αποστολόπουλος. Σύμμαχοι στο πρόβλημα Οι άστεγοι αντιμετωπίζουν καθημερινά τη σκληρή πραγματικότητα του δρόμου, πασχίζοντας για την επιβίωση υπό τις πλέον αντίξοες συνθήκες. Η βοήθεια οργανισμών όπως η «Κλίμακα» και το «Κ.Υ.Α.Δ.Α» είναι, στις μέρες μας, πιο σημαντική από ποτέ. Οι άστεγοι περιμένουν τη ζεστασιά και τη φροντίδα που τους στέρησε η ζωή. Ας γίνουν μέρος της σκέψης και της καθημερινότητάς μας. πανεπιστημιακών σχολών, οι οποίοι δεν μπορούν να αποκατασταθούν επαγγελματικά. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κλίμακας, το 2011 οι άστεγοι στην Ελλάδα έφτασαν τους 20.000 και εκτιμάται ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί, ακόμη περισσότερο, το 2012. «Δυστυχώς, όπως φαίνεται, η οικονομική κρίση θα έχει σαν αποτέλεσμα περαιτέρω αύξηση των ποσοστών των πεινασμένων ανθρώπων. Σήμερα, τα γεύματα που προσφέρει το Κέντρο Υποδοχής Αστέγων του Δήμου Αθηναίων (Κ.Υ.Α.Δ.Α.), προσέρχονται περίπου 1.500 άνθρωποι την ημέρα», > Life > Positive < Ο «Ξενώνας Φιλοξενίας Αστέγων» της Κλίμακας, δυναμικότητας 10 ατόμων, παρέχει τη δυνατότητα βραχύχρονης διαμονής σε ενήλικα άτομα που διαβιούν εκτός στέγης ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, θρησκείας κ.λπ. Προτεραιότητα στη δυνατότητα φιλοξενίας στον Ξενώνα δίδεται σε αστέγους με προβλήματα ψυχικής υγείας, υπό την προϋπόθεση ότι ανταποκρίνονται στη θεραπευτική διαδικασία και ότι η ύπαρξη ψυχικής διαταραχής δεν θα προκαλέσει προβλήματα στην απρόσκοπτη λειτουργία του Ξενώνα. Αξίζει να σημειωθεί πως ο ξενώνας δεν αποτελεί παροχή ενός μόνιμου καταλύματος στους ενοίκους του, αλλά μία περίοδος «ανασυγκρότησης», προκειμένου να αντιμετωπιστούν κατά το δυνατόν οι παράγοντες που οδήγησαν στην απώλεια στέγης (ανεργία, ιατρικά – ψυχιατρικά προβλήματα, έξεις, διαπροσωπικές σχέσεις κ.λπ.) με απώτερο στόχο την κοινωνική τους επανένταξη. Αξιοσημείωτο είναι πως, ενώ μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 10 άτομα, αυτήν τη στιγμή έχει 25. Λειτουργεί με τρόπο που προσομοιάζει με ένα τυπικό «νοικοκυριό». Αντίστοιχα, το Κ.Υ.Α.Δ.Α. διαθέτει τρεις Ξενώνες. Στους δύο από αυτούς παρέχεται βραχεία φιλοξενία (3-6 μήνες) σε 180 άτομα. Παρέχεται στους φιλοξενούμενους κλίνη σε δίκλινο ή τρίκλινο δωμάτιο του Ξενώνα μόνο για ύπνο, καθαριότητα του δωματίου, αλλαγή κλινοσκεπασμάτων, παροχή στοιχειώδους πρωινού, συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη, κινητοποίηση του αστέγου από την Κοινωνική Υπηρεσία του Ιδρύματος Αστέγων, για την αποκατάσταση και την επανένταξή του. Ο τρίτος ξενώνας, τo «Ξενοδοχείο των Φτωχών» καλείται να εξυπηρετήσει την πλέον ευάλωτη ομάδα πληθυσμού, τους υπερήλικες απόρους. Eίναι δυναμικότητας 60 κλινών (μονόκλινα, δίκλινα), με λουτρό και αυτόνομο εξοπλισμό. Οι φιλοξενούμενοι υποστηρίζονται κοινωνικο-ψυχολογικά και ιατρικά, ενώ δημιουργήθηκαν χώροι και για την ψυχαγωγία τους. «Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε τόσο την ποιότητα, όσο και την ποσότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών μας. Με τη βοήθεια του Δημάρχου Γ. Καμίνη, ευελπιστούμε να υλοποιήσουμε πολιτικές αποκέντρωσης, αλλά και νέες ιδέες. Ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά θα αγωνιστούμε μέχρι τέλους», εξομολογείται ο κ. Αποστολόπουλος. 45 IOYNIOΣ 2012 # 17 > θέμα άστεγοι στην Aθήνα > Λίγα λόγια για την Κλίμακα Η Κλίμακα ιδρύθηκε το 2000 και είναι ένας Μη Κυβερνητικός Οργανισμός, με δραστηριότητες που στοχεύουν τόσο στη διάθεση υπηρεσιών ψυχικής υγείας, όσο και στην υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Στο πλαίσιο των δράσεων της κατά του κοινωνικού αποκλεισμού, τα τελευταία δέκα χρόνια ασχολείται ενεργά με το πρόβλημα της εκτός στέγης διαβίωσης, υλοποιώντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει υπηρεσίες σε όλες τις βαθμίδες φροντίδας όπως: έρευνα, πρόληψη, streetwork, κάλυψη των βασικών αναγκών επιβίωσης, εκπαίδευση, υπηρεσίες για την ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση, την εργασιακή αποκατάσταση και επανένταξη των αστέγων στον κοινωνικό ιστό και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινότητας για την κατανόηση του φαινομένου. λάδι, ζάχαρη, γάλα κ.ά), φάρμακα και άλλα είδη (πάνες, βρεφικές τροφές κ.λπ.), που διανέμονται σε οικογένειες και άτομα μέσα από έναν «σταθμό τροφίμων». Ο «σταθμός» στηρίζεται στις δωρεές και χορηγίες εταιρειών, βιοτεχνιών και σε μεγάλο βαθμό στην αλληλεγγύη του απλού κόσμου», συμπληρώνει ο πρόεδρος του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε; 46 Η Κλίμακα συμμετέχει ενεργά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο της έλλειψης στέγης, μέσα από εκδηλώσεις, διαφημιστικές καμπάνιες, με στόχο τον αποστιγματισμό των αστέγων και τη δυνατότητα ένταξής τους στην κοινωνία. Η κυρία Αλαμάνου μιλά για την τεράστια ανταπόκριση του κόσμου. «Το τηλέφωνο χτυπά συνέχεια, και ο κόσμος ρωτά τι να φέρει, τι χρειαζόμαστε κ.λπ. «Έχουμε συγκεντρώσει πάρα πολλά πράγματα και αυτό είναι πολύ συγκινητικό, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο κόσμος δεν έχει. Οι πολίτες είναι πλέον πολύ ευαισθητοποιημένοι με το θέμα των αστέγων, γιατί μέσα τους φοβούνται πως αύριο μπορεί να είναι ένας από αυτούς. Τέλος, η Ομάδα Παρέμβασης στο Δρόμο πραγματοποιεί εξορμήσεις streetworking σε περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά, όπου διαβιούν άστεγοι, παρέχοντας πρώτες βοήθειες, είδη πρώτης ανάγκης και ενημερώνει τους άστεγους για το πρόγραμμα στήριξης». «Όλοι όσοι θέλουν να προσφέρουν μπορούν να έρθουν και να ενημερωθούν για τις δομές και τις δράσεις που αναπτύσσουμε. Υπάρχει πάντα ανάγκη σε τυποποιημένα τρόφιμα (ζυμαρικά, όσπρια, πελτέ, > Life > Positive < Παράλληλες Δράσεις Παράλληλη και συμπληρωματική δράση της Κλίμακας για τη βοήθεια των Αστέγων, είναι η λειτουργία i Κ.Υ.Α.Δ.Α. - Κέντρο Υποδοχής & Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων Σοφοκλέους 70 & Πειραιώς 35, 10532 Αθήνα Τηλ: 210-5246516, Fax: 210-5235671 ΚΛΙΜΑΚΑ- Ευμολπιδών 30-32, 11854, ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ,ΑΘΗΝΑ Τηλ.: 210 3417160-3, Fax: 2103417164 E-mail: central@klimaka.org.gr site: www.klimaka.org.gr IOYNIOΣ 2012 # 17 του Εργαστηρίου Ανακύκλωσης Χαρτιού. Πρόκειται για ένα Εργαστήριο κοινωνικής οικονομίας, με δραστηριότητες που αφορούν στη συλλογή και μεταπώληση χαρτιού προς ανακύκλωση, στο οποίο απασχολούνται φιλοξενούμενοι του Προγράμματος. Το Κ.Υ.Α.Δ.Α., με σκοπό να καλύψει τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες των αστέγων, «λειτουργεί» οργανωμένες ομάδες, στις οποίες συμμετέχουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί, για την παροχή βοήθειας στον δρόμο. «Οι ομάδες αυτές, καλύπτουν σε καθημερινή βάση κάθε περιοχή της πόλης όπου υπάρχουν άστεγοι, ενώ δραστηριοποιούνται περισσότερο σε περιόδους έκτακτης ανάγκης (π.χ. σε περιόδους κακών καιρικών συνθηκών), παρέχοντας φαγητό, κουβέρτες και υπνόσακους, αλλά και πληροφορίες για το που μπορούν να διανυκτερεύσουν» σημειώνει ο κ. Αποστολόπουλος. Μαζί για τη λύση Πρώτο και απαραίτητο βήμα για να ξεκινήσουν οι προσπάθειες αντιμετώπισης του προβλήματος με τους άστεγους, σύμφωνα με την κυρία Αλαμάνου, είναι η θεσμική αναγνώριση του προβλήματος από την κοινωνία. Επιπλέον, η επένδυση σε αναπτυξιακούς πόρους είναι καθοριστική. Έτσι είναι απαραίτητη η δημιουργία καταφυγίων νύκτας, η κατασκευή δημόσιων λουτρών, η επέκταση των ιατρείων, που θα περιθάλπουν άστεγους σε συνεργασία με τα δημοτικά ιατρεία και η θεσμοθέτηση στοιχειωδών μηχανισμών κοινωνικής μέριμνας. Ο κ. Αποστολόπουλος από την πλευρά του θεωρεί πως «το πρόβλημα πηγάζει από την πολιτική και πως αν δεν αντιμετωπισθούν η οικονομική κρίση, τα αυστηρά οικονομικά μέτρα, η εξασθένιση των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, ό,τι και να κάνει η πολιτεία, λύση δεν θα υπάρξει». < 47 > Λίγα λόγια για το Κ.Υ.Α.Δ.Α Το Ίδρυμα Αστέγων του Δήμου Αθηναίων συστάθηκε ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Κέντρο Υποδοχής Αστέγων Δήμου Αθηναίων» το 1999. Ωστόσο, ξεκίνησε την αυτόνομη λειτουργία του με δικές του υποδομές, ανεξάρτητες υπηρεσίες και ξεχωριστό προϋπολογισμό στις αρχές του 2005. Στεγάζεται στην οδό Πειραιώς 35 και διαθέ- > Life > Positive < τει επιστημονικό προσωπικό, το οποίο σε καθημερινή βάση συμβουλεύει, αξιολογεί και στηρίζει τους συνανθρώπους μας που χρειάζονται βοήθεια. Το Ίδρυμα Αστέγων δίνει τη δυνατότητα σίτισης σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, δίνοντας προτεραιότητα σε όσες πραγματικά έχουν ανάγκη. Παρέχει καθημερινά 1.500 μερίδες φαγητού σε άπορους και άστεγους Έλληνες και αλλοδαπούς. Επίσης, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την ενεργοποίηση των πολιτών για την αντιμετώπιση του μείζονος αυτού ζητήματος, κινείται προς την πραγμάτωση συγκεκριμένων δράσεων, μέσω ειδικής διαφημιστικής εκστρατείας και σχεδιασμένων εκδηλώσεων, όπου επιχειρείται η πληρέστερη ενημέρωση των πολιτών. IOYNIOΣ 2012 # 17 > Ο ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων), εκδίδει κάθε καλοκαίρι οδηγίες για την προστασία του καταναλωτή, τονίζοντας τους κινδύνους που, ενδεχομένως, κρύβονται σε ορισμένες ταβέρνες και εστιατόρια. Φυσικά, η προσοχή μας δεν πρέπει να εστιάζεται μόνο στους συγκεκριμένους χώρους εστίασης, αλλά και στην αγορά παγωτών, χυμών και ποτών από καντίνες και περίπτερα! Επιχείρηση «Φαγοπότι»! 48 >της Bιβέττας Λαϊνιώτη διατροφή • Η πρώτη εντύπωση μετράει. Επιλέγουμε καταστήματα για να γευματίσουμε, που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής για την ασφάλεια των τροφίμων. Παρατηρούμε δηλαδή, τα πατώματα, τους τοίχους, τα τραπεζομάντιλα, το αν υπάρχουν έντομα και αν το προσωπικό του μαγαζιού φοράει καθαρά ρούχα εργασίας. Επίσης, μπορούμε να αντιληφθούμε πολλά για την ποιότητα του μαγαζιού, από τις…..τουαλέτες! Ίσως ακούγεται περίεργο, αλλά αν η τουαλέτα ενός εστιατορίου είναι καθαρή και προσεγμένη, τότε πιθανότατα θα είναι και η κουζίνα του. • Η ώρα της παραγγελίας. Αν είναι η πρώτη σας επίσκεψη σε ένα μαγαζί, μην εμπιστεύεστε την γνώμη του σερβιτόρου, τόσο εύκολα, γιατί μπορεί να σας προτείνει ιδιαίτερα πιάτα, αλλά όχι και τα φρεσκότερα! Δώστε μεγάλη προσοχή στην παραγγελία ψαριών και θαλασσινών. Αν και η όψη τους μπορεί να είναι σαν να βγήκαν μόλις > Life > Positive < Καλό θα ήταν, σε μαγαζιά που δεν έχετε επισκεφτεί στο παρελθόν, να αποφύγετε την κατανάλωση κρέατος σε μορφή κιμά σε μπιφτέκια ή κεφτεδάκια με κόκκινη σάλτσα, αφού ο κιμάς μπορεί πολύ εύκολα να νοθευθεί, προσθέτοντας καρυκεύματα που αλλοιώνουν την γεύση. από τη θάλασσα, μην γελιέστε. Παρατηρήστε τα μάτια και τα βράγχια του ψαριού. Tα μάτια του θα πρέπει να είναι λαμπερά. Αν όμως τα μάτια του ακουμπούν στον πάγο, θαμπώνουν, παρόλο που μπορεί να είναι φρέσκο. Επιπλέον, τα βράγχια πρέπει να έχουν ζωντανό κόκκινο χρώμα και να είναι υγρά και όχι στεγνά. Tα θαμπά και καφετιά βράγχια υποδηλώνουν ότι το ψάρι είναι τουλάχιστον τριών ημερών. Ακόμη, μην ξεχνάτε πως τα ψάρια που είναι πάνω από 230 γραμ., θα πρέπει να ζυγίζονται ωμά και παρουσία σας. • Η ώρα της κρίσης. Τα πρώτα πιάτα έχουν καταφθάσει στο τραπέζι σας. Τι κάνετε; Προσέχετε το χρώμα, τη γεύση και τη μυρωδιά. Σε καμιά περίπτωση δεν καταναλώνετε το φαγητό, αν κάτι από τα παραπάνω σας φαίνεται περίεργο. Καλό θα ήταν, σε μαγαζιά που δεν έχετε επισκεφτεί στο παρελθόν, να αποφύγετε την κατανάλωση κρέατος σε μορφή κιμά σε μπιφτέκια ή κεφτεδάκια με κόκκινη σάλτσα, αφού ο κιμάς μπορεί πολύ εύκολα να νοθευθεί, προσθέτοντας καρυκεύματα που αλλοιώνουν την γεύση. Στην περίπτωση όμως που επιλέξετε κρεατικά ή πουλερικά, ζητήστε να είναι καλοψημένα! • Σαλάτες…όχι τόσο αθώες. Οι σαλάτες μπορεί να κρύβουν ένα σωρό κινδύνους, αλλά σπάνια τους προσέχουμε, ιδίως αν πεινάμε. Δυστυχώς όμως, τα λαχανικά, αν δεν είναι καλά πλυμένα, γίνονται εστίες μικροβίων για μικροοργανισμούς και ζωύφια. IOYNIOΣ 2012 # 17 Φαγητό έξω; Τα μάτια σας…..δεκατέσσερα! Το καλοκαιράκι, οι ταβέρνες και τα εστιατόρια έχουν την τιμητική τους. Οι περισσότεροι από εμάς μετά από την παραλία, συνήθως επιλέγουμε το ταβερνάκι στην ακροθαλασσιά για να γευματίσουμε. Σας παρουσιάζουμε, λοιπόν, κάποιες χρήσιμες επισημάνσεις για το τι θα πρέπει να προσέχετε σε ταβέρνες και εστιατόρια, σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, ώστε η γευστική απόλαυση να μην μετατραπεί σε δυσάρεστη εμπειρία… 49 > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > διατροφή επιλέγοντας εστιατόριο Μια καλή και ασφαλής επιλογή σαλάτας, σε μαγαζιά που δεν γνωρίζουμε, είναι η πατροπαράδοτη χωριάτικη, μιας και οι ντομάτες και τα αγγούρια είναι σαφώς πιο εύκολα στον καθαρισμό τους από το λάχανο ή το μαρούλι. 50 Μια καλή και ασφαλής επιλογή σαλάτας, σε μαγαζιά που δεν γνωρίζουμε, είναι η πατροπαράδοτη χωριάτικη, μιας και οι ντομάτες και τα αγγούρια είναι σαφώς πιο εύκολα στον καθαρισμό τους από το λάχανο ή το μαρούλι. • Επιδόρπιο για το τέλος. Αν επιλέξετε φρούτα, καλό θα ήταν να καταναλώσετε τις μεγάλες ακέραιες μερίδες που σερβίρουν συνήθως τα μαγαζιά. Μην διαλέξετε φρουτοσαλάτα, γιατί λόγω του μελιού, της σαντιγί και των άλλων υλικών που προστίθενται, δεν θα μπορέσετε να καταλάβετε τη γεύση του φρούτου, οπότε δεν θα γνωρίζετε αν είναι φρέσκο ή όχι. Αν θελήσετε χύμα παγωτό, φροντίστε να ελέγξετε αν οι συνθήκες διατήρησής του, είναι επαρκείς. Το ψυγείο θα πρέπει να είναι καθαρό, να μην το βλέπει ο ήλιος και να δουλεύει σε θερμοκρασία μικρότερη των -18οC. Αν το μαγαζί διαθέτει ψυγείο με επώνυμα τυποποιημένα παγωτά, πριν το απολαύσετε, ελέγξτε αν το σχήμα του παγωτού είναι αναλλοίωτο και η συσκευασία του δεν παρουσιάζει φθορές. Αν για οποιονδήποτε λόγο, παρατηρήσετε κρυστάλλους πάνω στο παγωτό, μην το φάτε, μιας και αυτό είναι σημάδι ότι το παγωτό έχει αποψυχθεί και επαναψυχθεί. • Τα έτοιμα σνακς όπως είναι οι τυρόπιτες, πίτσες, σπανακόπιτες κ.λπ. πρέπει να διατηρούνται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60ο βαθμών. Ακόμη, οι σαλάτες που διατίθενται σε salad bar, πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη και σε ειδικές προθήκες. Τα αναψυκτικά και τα εμφιαλωμένα νερά, πρέπει να βρίσκονται σε ψυγεία που να μην είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία. Προσέχετε πάντα την ημερομηνία λήξης και παραγωγής κάθε προϊόντος. < > Life > Positive < Και οι τιμοκατάλογοι «παίζουν» τον ρόλο τους Ίσως σας φαίνεται παράλογο, αλλά οι τιμοκατάλογοι ενός εστιατορίου δείχνουν πολλά για την ποιότητά του. Μπορείτε να αποφύγετε μια ενδεχόμενη απογοήτευση και να προλάβετε το «κακό». Να θυμάστε ότι: 1 2 3 4 5 6 Το κατάστημα υποχρεούται να έχει ένα τιμοκατάλογο πάνω σε κάθε τραπέζι. Aν δεν υπάρχει, να τον ζητάτε πάντα. Θα πρέπει να είναι γραμμένος στα ελληνικά πρώτα και μετά σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Ένας κατάλογος πρέπει υποχρεωτικά να υπάρχει στην είσοδο του μαγαζιού, για να μπορείτε να ελέγξετε την ποικιλία που διαθέτει το εστιατόριο, αλλά και τις τιμές του. Να είστε επιφυλακτικοί με εστιατόρια που προσφέρουν και ζυμαρικά και ψάρια και κρεατικά και χάμπουργκερ και γενικώς «απ’ όλα», μιας και είναι λίγο δύσκολο ένα εστιατόριο να προσφέρει τα πάντα! Αν το μαγαζί σερβίρει κατεψυγμένα προϊόντα, θα πρέπει να αναγράφεται στον κατάλογο. Οι τιμές των προϊόντων πρέπει να είναι αυτές που θα αναγράφονται στην τελική απόδειξη. Όποτε, πριν φύγετε από το μαγαζί, τσεκάρετε αν πληρώσατε το ανάλογο ποσό. Τέλος, θα πρέπει να αναφέρεται η χρήση και το είδος των ελαίων που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή των φαγητών. IOYNIOΣ 2012 # 17 > > της Λυδίας Παπαευαγγέλου διατροφή ΙΠΠΟΦΑΕΣ Ο πανάρχαιος θησαυρός που έγινε …μόδα! 52 Είναι μικρό, αλλά θαυματουργό. Η υπαρξή του χρονολογείται πριν από την εποχή των παγετώνων. Στην αρχαιότητα, οι στρατιώτες το έδιναν στα άρρωστα και πληγωμένα άλογά τους για να αναρρώσουν πιο γρήγορα και να είναι έτοιμα για μάχη. Ρώσοι και Κινέζοι επιστήμονες το τοποθετούν στην πρώτη δεκάδα των πιο ισχυρών θεραπευτικών φυτών στον κόσμο. Ο λόγος για το ιπποφαές, έναν καρπό που κατατάσσεται στα superfoods της εποχής μας και όχι άδικα! > Life > Positive < Α ς πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η λέξη ιπποφαές, εμφανώς ελληνικής προέλευσης, είναι σύνθετη, από το ίππος (=άλογο) και το φάος (=φως, λάμψη). Σημαίνει δηλαδή φωτεινό, λαμπερό άλογο. Το όνομά του το οφείλει στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα, που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό. Βέβαια, υπάρχουν ενδείξεις ότι το ιπποφαές φυόταν στον πλανήτη Γη πολύ παλιότερα, μάλλον πριν και από την εποχή των παγετώνων. Το ότι άντεξε στις τόσο χαμηλές θερμοκρασίες και δεν εξαφανίστηκε όπως πολλά άλλα φυτά IOYNIOΣ 2012 # 17 οφείλεται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, στη μεγάλη ανθεκτικότητά του σε ένα ευρύ φάσμα καιρικών φαινομένων και θερμοκρασιών που κυμαίνεται ανάμεσα σε -43°C και 40°C. Σχεδόν 200 ωφέλιμα συστατικά Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ιπποφαές περιέχει 190 πολύτιμες ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Οι περισσότερες και δραστικότερες (106) έχουν εντοπιστεί στο έλαιο που περιέχουν οι καρποί του. Σύμφωνα με τους μελετητές, το σημαντικότερο επιστημονικό εύρημα για το ιπποφαές δεν είναι μόνο ότι περιέχει πολύτιμες ουσίες για την υγεία του ανθρώπου, αλλά και το ότι τόσο οι συγκεντρώσεις τους όσο και ο συνδυασμός τους έχουν συνταιριαστεί από τη φύση με τέτοιον τρόπο, ώστε προσφέρουν την καλύτερη δυνατή κάλυψη στον ανθρώπινο οργανισμό. Το ιπποφαές περιέχει έναν μοναδικό συνδυασμό αντιοξειδωτικών συστατικών, που δρουν προληπτικά κατά της γήρανσης, των καρδιαγγειακών νοσημάτων και του καρκίνου. Ειδικότερα, περιέχει βιταμίνες C, Ε και Α, όλα τα μεταλλικά στοιχεία (ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, χαλκό, κάλιο, σελήνιο και ψευδάργυρο), καροτενοειδή (β-καροτένιο, λυκοπένιο, α-καροτίνη, ζεαξανθίνη και λουτεΐνη), πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ω-3, ω-6, ω-7 και ω-9). Επιπλέον, είναι πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, βιταμίνης D, βιταμίνης Κ β-σιτοστερόλης και φλαβονοειδών. Τι προσφέρει στον άνθρωπο; > Λίγα λόγια για την καλλιέργεια Το ιπποφαές μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικιλία εδαφών: γόνιμα, λιγότερο γόνιμα, ακόμη και σε άγονα εδάφη. Το ρΗ του εδάφους μπορεί να κυμαίνεται από 5,5 μέχρι 8,0. Οι ρίζες του αναπτύσσονται καλά σε ελαφρά αεριζόμενα εδάφη, αμμώδη ή χαλικώδη και μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και σε εδάφη με υψηλές συγκεντρώσεις χλωριούχου νατρίου. Μπορεί να καλλιεργηθεί επίσης επιτυχώς σε αργιλώδη και αργιλοπηλώδη εδάφη, αφού βέβαια ενσωματωθεί μία ποσότητα 2000-2500 κιλών / στρέμμα καλά χωνευμένης κοπριάς ή άλλης οργανικής ουσίας. Το ιπποφαές είναι ένα μοναδικό φυτό, που μπορεί να καλλιεργη- θεί και να αξιοποιήσει ακόμη και εγκαταλελειμμένα γεωργικά εδάφη, ακαλλιέργητες εκτάσεις, αμμώδεις παραθαλάσσιες εκτάσεις, πυρόπληκτα εδάφη ή βραχώδη νησιά, ενώ ταυτόχρονα, λόγω του ότι συμβιώνει στις ρίζες του με ένα αζωτοβακτήριο, λαμβάνει το άζωτο που έχει ανάγκη για την ανάπτυξή του από τον ατμοσφαιρικό αέρα, εμπλουτίζοντας ταυτόχρονα το έδαφος με άζωτο και βελτιώνοντας τη γονιμότητα του εδάφους. Το φυτό αυτό θεωρείται ανθεκτικό στην ξηρασία, αλλά τα καλύτερα αποτελέσματα ως αυτοφυές τα δίδει σε περιοχές που δέχονται τουλάχιστον 400mm έως 600mm βροχής ετησίως. 53 Σύμφωνα με μελέτες, το ιπποφαές έχει ισχυρή αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή, αναλγητική και επουλωτική δράση. Προσφέρει τόνωση, ευεξία και ενέργεια, γρήγορη ανάρρωση και επούλωση των πληγών. Επιπλέον, βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και προστατεύει από τον καρκίνο, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το νευρικό σύστημα και μειώνει το άγχος. Σημαντική θεωρείται η συμβολή του και στη ρύθμιση του μεταβολισμού. Σε επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης ασθενειών και σοβαρών παθήσεων, το ιπποφαές βοηθάει στην υπερπλασία του προστάτη, στις ηπατικές παθήσεις, στα γαστρεντερικά προ- > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 > διατροφή ιπποφαές Κουλουράκια Ιπποφαούς - 1/2 κούπα βούτυρο - 115 γρ τυρί Φιλαδέλφεια - 1 κούπα ζάχαρη - 4 κουταλάκια χυμό Ιπποφαούς - 2 κούπες αλεύρι - 1 κουταλάκι Baking powder - Μισό κουταλάκι αλάτι - Μισό κουταλάκι ζάχαρη άχνη 54 Ανακατεύουμε μαζί το βούτυρο και το τυρί Φιλαδέλφεια. Προσθέτουμε εν συνεχεία τη ζάχαρη συνεχίζουμε να ανακατεύουμε μέχρι να γίνει ένας πηχτός ομοιόμορφος πολτός. Μετά προσθέτουμε τον χυμό Ιπποφαούς και ανακατεύουμε. Σε ένα ξεχωριστό μπολ ρίχνουμε το αλεύρι, το baking powder και το αλάτι και ανακατεύουμε. Στη συνέχεια, ρίχνουμε αυτό το μίγμα μέσα στον πολτό και ανακατεύουμε ελαφρά. Από το μίγμα μας φτιάχνουμε μικρές μπάλες και τις τοποθετούμε στο ταψί, το οποίο προηγουμένως έχουμε αλείψει με λίγο λάδι. Πιέζουμε ελαφρά τις μπάλες για να γίνουν επίπεδες και με ένα πιρούνι δημιουργούμε μερικές γραμμές. Ψήνουμε στους 190 βαθμούς για περίπου 10 λεπτά. Τα βγάζουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε για λίγο να κρυώσουν. Πασπαλίζουμε το πάνω μέρος από κάθε κουλουράκι με ζάχαρη άχνη. Σε όση ζάχαρη άχνη περισσέψει, προσθέτουμε 2 κουταλιές χυμό Ιπποφαούς, ανακατεύουμε καλά και περιχύνουμε το νέο αυτό γευστικότατο μίγμα επάνω στα κουλουράκια. > Life > Positive < βλήματα όπως η ελκώδης κολίτιδα, η οισοφαγίτιδα και η νόσος του Crohn. Θωρείται επίσης ότι ενισχύει την προστασία από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, μειώνει την κακή χοληστερίνη και το σάκχαρο στο αίμα, παρέχει προστασία στα αγγεία και ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος. Και δεν είναι μόνον αυτά... Το μικρό αυτό πορτοκαλί «σταφύλι», όπως το αποκαλούν πολλοί, ανακουφίζει από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, τους πόνους της περιόδου και προστατεύει το αναπαραγωγικό σύστημα. Επίσης, επανορθώνει τους ιστούς και τα κύτταρα μετά από μεγάλη έκθεση σε ακτινοβολία και έχει προληπτική δράση εναντίον των οφθαλμικών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Σίγουρα, μετά απ’ όλα αυτά θα αναρωτιέστε πώς μπορείτε να το προμηθευτείτε και σε τι μορφές κυκλοφορεί στην αγορά. Το ιπποφαές χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής, ως συστατικό φαρμακευτικών και καλλυντικών σκευασμάτων, αλλά και ως αυτούσιο φαρμακευτικό σκεύασμα για πλήθος παθήσεων, ενώ από τους καρπούς του παρασκευάζονται χυμοί και μαρμελάδες. Θα το βρείτε ως: • Αποξηραμένο φυτό σε καταστήματα που πουλάνε βότανα, για να φτιάξετε αφέψημα ή έγχυμα. • Έλαιο, που προκύπτει από την έκθλιψη των καρπών του. Περιέχει τα θρεπτικά συστατικά του ιπποφαούς στην πιο ισχυρή τους μορφή. Χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων (εξωτερική επάλειψη) και για την τόνωση του κυκλοφορικού (λαμβάνεται διαλυμένο σε νερό ή χυμό). • Συμπυκνωμένο χυμό, που προκύπτει από την πολτοποίηση των καρπών και των φύλλων του φυτού και έχει πιο ήπια δράση από το έλαιο. Είναι κατάλληλο για την τόνωση και ενδυνάμωση του οργανισμού. • Κάψουλες: Πρόκειται για το ξηρό εκχύλισμα των φύλλων και των καρπών του φυτού. Είναι πιο εύκολο στη χρήση του και έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επίσης, κυκλοφορούν κάψουλες που περιέχουν έλαιο ιπποφαούς. Όσον αφορά στη δοσολογία, αν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα υγείας, θα πρέπει να συμβουλευτείτε πρώτα έναν γιατρό, ώστε να σας υποδείξει τη δόση που είναι κατάλληλη για την περίπτωσή σας. Διαφορετικά, αν θέλετε απλώς να τονώσετε τον οργανισμό σας, μπορείτε να πίνετε αφέψημα ή έγχυμα 2-3 φορές την ημέρα ή να παίρνετε 1 κάψουλα την ημέρα. Εναλλακτικά, μπορείτε να πίνετε 2 κουταλάκια σιρόπι διαλυμένα σε ένα ποτήρι χυμό ή νερό 3 φορές την ημέρα. < IOYNIOΣ 2012 # 17 ¨§¥¢ ¥¢ ¤¢¤ ¢§¨¥ £¢¦¢§¥£¢ ¢§¥ §« ¤¤«¥« »³ÂÃÐƹÈÁîÅƹ¿½½®¶³¹%,23/86 ¼Ç¼½ÁÈÁ÷±Â½°Ã¹Å·»Ã®ÂÃÁÌοÆË¿ÈÇÅ»¼ÁÏ ³µ¿¹Å±Áǵ»³·ÀËƷû¼°·È³Ã¾Áµ° ¦³ÂÃÁÌοƳMagnesium Oils³¿³¼ÁÇȱ¸ÁÇ¿ µÃ°µÁó³ÂÎÆÁÇľÇ̼ÁÏÄÂοÁÇÄÆÁÇÄ ÂοÁÇÄÆË¿³ÃºÃÐÅ·Ë¿¼³»Æ³ÅǾÂÆо³Æ³ Æ˿÷Ǿ³Æ»¼Ð¿Â³º°Å·Ë¿ ®º·¶ÁÉ·±Á·û¯É·»PO¼³» ÂÃÁÅȯ÷»Ê·¼³Å¾ÁÏÄ ¥¦¢§¥ ¤«£¢§¥ ¨ ¢§ ª ¥¢§ ÂÁ¼½·»ÅÆ»¼®ÅƳȳþ³¼·±³ £ ¢ ¥ ¦ ¢¥ ¦ £ ¤ ¢¥ « £ ¢¥ 0DJQHVLXPOil Ç̼¯Ä¼Ã®¾Â·Ä £Î¿Á»ÅƻijúÃÐÅ·»Ä ¿Á¾Ç³½µ±³ Ç̼Á±ÂοÁ» µË¿ÅƳ¿Æ±¿ÁǷƳ¾ÎÃÈËŹ7¹½)D[(PDLOLQIR#ELRSOXVJU:HEZZZELRSOXVJU > > της Βιβέττας Λαϊνιώτη γεύση Μοριακή Κουζίνα Και η μαγειρική θέλει… την χημεία της!! Ένας τετράγωνος πράσινος κύβος ζελέ, με γεύση ζουμερής μοσχαρίσιας μπριζόλας, σερβίρεται πάνω σε μια κόκκινη υγρή κηλίδα ...κρέμας γάλακτος. Το σκηνικό δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνο ενός παραδοσιακού ελληνικού πιάτου! Μιλάμε για την μοριακή κουζίνα, που συνδέει τις κατσαρόλες με τους δοκιμαστικούς σωλήνες, οδηγώντας τη γεύση σε νέα, μοναδικά μονοπάτια. > Life > Positive < IOYNIOΣ 2012 # 17 Δ « ημιούργησες πάλι!» Πόσες φορές δεν έχουμε πει την συγκεκριμένη φράση σε έναν φίλο μας μόλις δοκιμάσαμε ένα πολύ γευστικό πιάτο; Η μαγειρική απαιτεί φαντασία, έμπνευση και μεράκι. Όταν όμως η γεύση συναντά την επιστήμη, μιλάμε για την μοριακή γαστρονομία! Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να λύσω... χημικές αντιδράσεις για να μαγειρέψω παστίτσιο; Ο όρος μοριακή γαστρονομία τρομάζει στο άκουσμά του όσους τον ακούν για πρώτη φορά. Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να αναλογιστούμε πως η μαγειρική και ο τρόπος που την κατανοούμε έχουν αλλάξει και συνεχίζουν να αλλάζουν. Η επιστήμη εισχωρεί και βοηθάει στην κατανόηση των κλασικών συνταγών, της γεύσης, της αρμονίας και των γευστικών συνδυασμών. Και το ταξίδι αρχίζει… Όλα ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια, όταν ο Γάλλος φυσικοχημικός Herve This και ο καθηγητής φυσικής Nicholas Kurti θέλησαν να δουν σε βάθος την επιστήμη της μαγειρικής, αντί να ακολουθήσουν κατά γράμμα την παραδοσιακή συνταγή παρασκευής ενός φαγητού. Έτσι, "πάντρεψαν" την χημεία με την κουζίνα. Το αποτέλεσμα ήταν η μοριακή γαστρονομία, όρος που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1992. Οι ειδικοί την ονομάζουν τέχνη γιατί ό,τι εμπίπτει στην κατηγορία των αισθήσεων απαιτεί ιδιαίτερη μαεστρία για να σε σαγηνέψει. Αυτή τη μοναδικότητα, λοιπόν, κρύβει στους λαχταριστούς χυμούς της η Μοριακή Κουζίνα. Πρόκειται για μαγειρική που βασίζεται στην χημεία των φυσικών συστατικών και την τεχνολογική εξέλιξη. Πριν μαγειρευτούν, οι τροφές έχουν διαφορετική μυρωδιά και υφή. Μόλις μαγειρευτούν, αλλάζει η σύνθεσή τους, άρα υποβάλλονται σε διάφορες μοριακές και χημικές αλλαγές. Δεν είναι παράλογο λοιπόν, που η μοριακή γαστρονομία εξετάζει αυτές τις χημικές μεταβολές που πραγματοποιούνται στη μαγειρική και ευθύνονται για τη γεύση και τη μυρωδιά των πιάτων. Οι παρατηρήσεις του This δεν δίδαξαν στους μάγειρες πώς να μαγειρεύουν καλύτερα, αλλά εξήγησαν αρκετά από τα μυστήρια της κουζίνας. Μελετώντας αρχικά το γιατί κόβει η μαγιονέζα αν ρίξουμε όλο το λάδι μονομιάς και το πώς μια πρέζα αλάτι διευκολύνει την πήξη την ώρα που χτυπάμε τη μαρέγκα, οδηγήθηκε > Life > Positive < σε εντυπωσιακά συμπεράσματα που βοήθησαν αρκετούς από τους μεγάλους σεφ της Ευρώπης να πάνε την κουζίνα τους ένα βήμα παραπέρα, προχωρώντας μέσα από επιστημονικά μονοπάτια σε αυτό που εντελώς σχηματικά ονομάσαμε «μοριακή γαστρονομία». Που βασίζεται η μοριακή κουζίνα; Η μοριακή γαστρονομία, όπως προαναφέραμε, βασίζεται στην μελέτη των χημικών διεργασιών που συμβαίνουν την ώρα που μαγειρεύουμε, π.χ. γιατί φουσκώνει ένα σουφλέ, η γιατί το κρέας αλλάζει χρώμα στο ψήσιμο. Ειδικότερα, οι πρωτοπόροι της μοριακής κουζίνας ασχολήθηκαν με όλα τα επίπεδα της μαγειρικής τέχνης. Προσπάθησαν να απαντήσουν σε δύσκολα ερωτήματα, όπως ποιοι είναι οι μηχανισμοί που ευθύνονται για την απελευθέρωση των αρωμάτων, πώς οι τεχνικές μαγειρικής επηρεάζουν τα αρώματα, γιατί τα υλικά παρασκευής ενός φαγητού αλλάζουν κατά την διάρκεια του μαγειρέματος, αλλά κλήθηκαν να βρουν απάντηση και σε δύσκολα ερωτήματα, όπως ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος λαμβάνει τα διάφορα σήματα για να αποκωδικοποιήσει μια γεύση. Λογικό ήταν να πειραματιστούν μαζί με ειδικούς chef, προκει- 57 IOYNIOΣ 2012 # 17 > γεύση μοριακή κουζίνα μένου να δώσουν στα διάφορα υλικά διαφορετική υφή από τη συνηθισμένη, καταφέρνοντας ωστόσο να κρατήσουν τα γευστικά τους χαρακτηριστικά. Έτσι, ξεπρόβαλαν οι πρώτες υφές, όπως αφροί, ζεστά ζελέ, παγωμένες σκόνες, σφαιροποιημένα υγρα κ.λπ. Για την επίτευξη των αποτελεσμάτων που ήθελαν, στράφηκαν σε καινούρια υλικά κατάλληλα προς βρώση, τα οποία είτε χρησιμοποιούνταν ήδη στην βιομηχανία τροφίμων (σταθεροποιητές, γαλακτοματοποιητές κ.λπ.) στα συσκευασμένα τρόφιμα, είτε δημιούργησαν καινούρια, τα οποία είχαν τις δυνατότητες που ήθελαν, ώστε να πράξουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η εφαρμογή των υλικών στα πιάτα απαιτεί ακρίβεια στη σύσταση, στις θερμοκρασίες και στη διαδικασία, έτσι ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Αντιστοίχως, κινήθηκαν και στο θέμα του εξοπλισμού, χρησιμοποιώντας ήδη υπάρχοντα στην βιομηχανία (ομογενοποιητές υψηλών στροφών), είτε νέα μηχανήματα (pacojet, μπεν μαρί σε σταθερή θερμοκρασία [sous vide] κ.λπ.). Επειδή η διαδικασία απαιτεί ακρίβεια, είναι απαραίτητο σε μια κουζίνα που δουλεύει συνταγές μοριακής γαστρονομίας να υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός ακριβείας (ζυγαριές, θερμόμετρα, γραδόμετρα κ.λπ.). Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως η συγκεκριμένη τεχνική δεν έρχεται σε αντίθεση με την ιστορία και τις παραδόσεις της μαγειρικής, μιας και η παράδοση είναι εκείνη που αποτελεί τον πυρήνα για την εξέλιξη της μοριακής γαστρονομίας. Οι εξελίξεις στη μαγειρική είναι αποτέλεσμα αιώνων και χιλιάδων ανακαλύψεων. Γι’ αυτό τον λόγο, ενώ στην Γαλλία κάποιοι χρησιμοποιούσαν το αλεύρι, την φωτιά και το βούτυρο για να δώσουν μια πιο πυκνή υφή στις σάλτσες, σήμερα υπάρχει το agar, το όποιο σε σχέση με το αλεύρι δεν παρουσιάζει καμία αλλοίωση στην γεύση. Μην εκπλαγείτε αν κάποια στιγμή στο μέλλον, ο μουσακάς θα είναι σε μορφή κιμά με μελιτζάνα σε ρευστή κατάσταση, σερβιρισμένος σε ποτήρι μαρτίνι ή σε μορφή παγωτού. Όλο και περισσότεροι Έλληνες σεφ εφαρμόζουν τεχνικές της μοριακής κουζίνας και μπορεί να τις βρείτε μπροστά σας σε κάποιο εστιατόριο… < 58 > Η μοριακή κουζίνα με λίγα λόγια •Σ υγκεντρώνει γνωστές συνταγές και ελέγχει εάν ισχύουν τα διάφορα «μυστικά επιτυχίας» που τις συνοδεύουν παραδοσιακά. •Α νακαλύπτει καινούργιες μεθόδους παρασκευής φαγητών, γλυκών και ποτών. δυνη αποστολή», λόγω της χρήσης υγρού αζώτου, ωστόσο δεν απευθύνεται αποκλειστικά στους επαγγελματίες σεφ. •Π ροσαρμόζει τις συνταγές με βάση την επιστημονική γνώση και σε κάποιες περιπτώσεις τις εμπλουτίζει με νέα υλικά. •Κ ωδικοποιεί και εκλαϊκεύει τα πώς και τα γιατί της μαγειρικής και της ζαχαροπλαστικής και τα κάνει γνωστά στο ευρύ κοινό. •Δ ίνει απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν αρκετοί λάτρεις της κουζίνας και του καλού φαγητού. •Π ροτείνει νέους συνδυασμούς τροφών και συνταγές, αλλά και τρόπους σερβιρίσματος και •Η μοριακή γαστρονομία μπορεί να… μοιάζει λίγο ... «επικίν- Πηγή: ΜΟΡΙΑΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ FB https://www.facebook.com/ pages > Life > Positive < παρουσίασης των φαγητών. IOYNIOΣ 2012 # 17 > θεάματα Διαβάστε τις «Ιστορίες Αγάπης» Στο βιβλίο «Ιστορίες Αγάπης» η διάσημη θεωρητικός και ψυχαναλύτρια Τζούλια Κρίστεβα αποπειράται να διερευνήσει ένα από τα πιο δύσκολα ανθρώπινα θέματα: τον έρωτα σε όλες τις εκφάνσεις του. Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι η ερωτική γλώσσα είναι ανεπαρκής για να εκφράσει το πάθος, την οδύνη, την ευτυχία του έρωτα, η Κρίστεβα επιχειρεί να συνθέσει μια νέα φιλοσοφία του έρωτα. Πάρτε μια γεύση από το βιβλίο: «Όσο πίσω κι αν γυρίζω, αναπολώντας τους έρωτές μου, δυσκολεύομαι να μιλήσω γι αυτούς. Τούτη η έξαψη βρίσκεται πέραν του ερωτισμού, ως υπέρμετρη ευτυχία αλλά και καθαρή οδύνη: αμφότερες μετατρέπουν τις λέξεις σε πάθος. Η ερωτική γλώσσα είναι αδύνατη, ανεπαρκής, έντονα υπαινικτική τη στιγμή που θα τη θέλαμε άμεση, στο μέτρο του δυνατού. Είναι σμήνος μεταφορών, είναι λογοτεχνία. Λόγω του ενικού χαρακτήρα της, την αποδέχομαι μόνο σε πρώτο πρόσωπο. Ωστόσο, αυτό που θα ήθελα να συζητήσουμε εδώ, είναι ένα είδος φιλοσοφίας του έρωτα. Καθότι, τι άλλο είναι η ψυχανάλυση, αν όχι μια ατέρμονη αναζήτηση αναγεννήσεων μέσω της ερωτικής εμπειρίας που ξαναρχίζει μόνο για να μετατοπιστεί, να ανανεωθεί και αν όχι να εκτονωθεί, τουλάχιστον να συσσωρευτεί και να εγκατασταθεί στην καρδιά της μεταγενέστερης ζωής του αναλυόμενου ως ευοίωνη προϋπόθεση για την ατελεύτητη ανανέωσή του, για το μη θάνατό του»; (Εκδόσεις: Κέδρος, Σελίδες: 506 Τιμή: 19,80€) Ένα αιθέριο μουσικό ταξίδι με τίτλο 60 «Για που τραβάς Ελπίδα» Ο απόλυτος συνδυασμός της μουσικής μαγείας... H Άλκηστις Πρωτοψάλτη και η > Life > Positive < Ευανθία Ρεμπούτσικα ενώνονται απλά και ολοκληρωμένα, σε μια γνήσια μουσική επαφή, με ήχους, αρμονία και φως από την Ελλάδα μέχρι την Ανατολή. Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, μ' έναν άμεσο, αιθέριο, συγκινητικό και διεισδυτικό τρόπο, μεταφέρει την ψυχή της σε 12 τραγούδια, μέσα από τις μελωδίες της Ευανθίας Ρεμπούτσικα και τα λόγια σπουδαίων στιχουργών: Μιχάλης Γκανάς, Άρης Δαβαράκης, Ελένη Ζιώγα, Ρεβέκκα Ρούσση, Παναγιώτης Καλαντζόπουλος. Μία πρώτη ονειρική γεύση από τα νέα τραγούδια της μοναδικής αυτής συνεργασίας έχουμε ήδη πάρει, με τα τραγούδια "Το γλυπτό" σε στίχους Άρη Δαβαράκη και "Πέντε χρόνια σε ερωτεύομαι" σε στίχους Μιχάλη Γκανά, που αγαπήθηκαν πολύ από τον κόσμο. (από τη HEAVEN MUSIC, Τιμή: 9,90 €) IOYNIOΣ 2012 # 17 Γνωρίζετε τελικά «τι είναι η αγάπη»; Το βιβλίο «Τι είναι η αγάπη- Μια από τις πιο σημαντικές πνευματικές διδασκαλίες του OSHO», περιγράφει πώς να αγαπάς χωρίς φόβο, αλλά με επίγνωση. Η Αγάπη, ο Έρωτας, πρέπει να είναι μια πραγματικότητα στη ζωή μας, όχι ένα ποίημα ή ένα όνειρο. Δεν είναι ποτέ αργά για να γνωρίσεις την εμπειρία της αληθινής αγάπης για πρώτη φορά. Ενεργοποιήσου, μάθε να αγαπάς. Λίγοι άνθρωποι ξέρουν να αγαπούν πραγματικά. Όλοι ξέρουν όλοι ότι η αγάπη είναι αναγκαία και ότι χωρίς αυτήν η ζωή είναι δίχως νόημα, δεν ξέρουν όμως πώς να αγαπούν. Η αγάπη όπως την ξέρουμε, είναι ποτισμένη με ζήλια, θυμό, μίσος, κτητικότητα, κυριαρχικότητα, εγωισμό. Όλα αυτά τα δηλητήρια καταστρέφουν το νέκταρ της καθαρής αγάπης. Μόνο αν μπορέσεις να απαλλαγείς από όλα αυτά τα δηλητήρια, θα δεις να αναδύεται η ποιοτική, η απόλυτη αγάπη. Ο Osho, με την επαναστατική του συνεισφορά στην επιστήμη της εσωτερικής μεταμόρφρωσης, συνεχίζει να εμπνέει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, στην αναζήτησή τους για μια νέα προσέγγιση στην ατομική πνευματικότητα, που ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις προκλήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής. Μουσική από την Εκδόσεις: Ενάλιος, Σελίδες: 264, Τιμή: 15,00€ «Σμύρνη του Έρωτα» 61 «Η Σμύρνη του έρωτα» είναι ο τίτλος της νέας δισκογραφικής δουλειάς του Γιάννη Κότσιρα, με την Εστουδιαντίνα. Πρόκειται για κομμάτια που έχουν σημαδεύσει τη δεκαετία του '20, ενώ τα ίχνη τους φθάνουν ως τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Είναι > Life > Positive < τραγούδια που έχουν σχέση με τη Σμύρνη. Είτε γράφτηκαν εκεί, είτε προέρχονται από Σμυρνιούς δημιουργούς: Πού να βρω γυναίκα να σου μοιάζει, Μανάκι μου, Αμάν Κατερίνα, Έμορφη Σμυρνιά μου, Μισιρλού... «Λόγω της σχέσης μου με το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι, από αυτά τα τραγούδια ξεκίνησα και ποτέ δεν έπαψα να βυθίζομαι σε αυτή τη μουσική, να μαθαίνω και να ονειρεύομαι πως θα έρθει η μέρα που θα τα τραγουδήσω», δηλώνει ο Γιάννης Κότσιρας, μιλώντας για το νέο του δίσκο. Κυκλοφορεί από την MINOS-EMI, Τιμή: 8,95 € IOYNIOΣ 2012 # 17 > αγορά Health Aid Selenium Plus > Ολοκληρωμένη αντιοξειδωτική προστασία Ιδανικό για όσους θέλουν ένα πλήρες συμπλήρωμα με αντιοξειδωτική δράση για την προστασία του οργανισμού τους από τις ελεύθερες ρίζες, το Selenium Plus της Health Aid περιέχει σελήνιο και είναι ειδικά ενισχυμένο με βιταμίνες 62 Α, C, E και ψευδάργυρο. Η Βιταμίνη C προστατεύει από τις τοξίνες και τα βλαβερά συστατικά για τη διατήρηση δυνατού και υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ και οι άλλες αντιοξειδωτικές βιταμίνες της σύνθεσης, όπως η βιταμίνη Ε, λειτουργούν σαν «καθαριστές» των ελεύθερων ριζών. Αποκλειστικά στα φαρμακεία, από τη PHARMA CENTER A.E. > Life > Positive < Lamberts CLA 90caps Solgar Προβιοτικά την ισορροπία > Αποκτήστε ιδανικό σώμα! > Ενισχύστε του οργανισμού Το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) είναι ένα είδος λιπαρού οξέος που συναντάται στη διατροφή μας, όταν τρώμε μοσχάρι και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα. Η μειωμένη κατανάλωση μοσχαριού και η μόδα να καταναλώνουμε γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι από εμάς να υπολειπόμαστε σε CLA, αν και μελέτες έχουν δείξει ότι το CLA, συνδυαζόμενο με τακτική άσκηση και μια υγιεινή διατροφή, βοηθά στη διατήρηση μιας ιδανικής ισορροπίας ανάμεσα στο λίπος του σώματος και στους σφριγηλούς μυς. Το CLA 90caps περιέχει Tonalin CLA, ένα φυσικά συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, που προέρχεται από το ακανθοειδές φυτό safflower. Στα φαρμακεία, από την Green Import Ltd. Τα προβιοτικά είναι φιλικοί μικροοργανισμοί που κατοικούν στην πεπτική οδό, εξασφαλίζοντας την απαραίτητη ισορροπία ανάμεσα στα φιλικά και τα παθογόνα βακτήρια. Έτσι, ενισχύουν το πεπτικό και το γαστρεντερικό σύστημα και προστατεύουν τον οργανισμό από τα βλαβερά στοιχεία που εισάγονται μέσω της διατροφής. Η σειρά προβιοτικών της Solgar περιλαμβάνει τα: Advanced Acidophilus Plus (500 εκ. μικροοργανισμοί/ κάψουλα), Advanced 40+plus Acidophilus (1,5 δις μικροοργανισμοί/κάψουλα), Multiacidophilus Powder (1 δις μικροοργανισμοί ανά 1,5 γραμ.), Advanced Multi-Billion Dophilus (5 δις μικροοργανισμοί/ κάψουλα). Τα προβιοτικά της Solgar, είναι ο απαραίτητος σύμμαχος του οργανισμού σε περιόδους λήψης αντιβιοτικών, αντισυλληπτικών ή κορτικοειδών. Αποκλειστικά στα φαρμακεία, από την ΙSO-PLUS A.E. IOYNIOΣ 2012 # 17 Nature’s Plus Malibu και > Αποτοξίνωση αδυνάτισμα μαζί! Λαμβάνοντας υπόψη σύγχρονα δεδομένα, που επιβεβαιώνουν την ευεργετική επίδραση της νηστείας στην υγεία του ανθρώπου, η Dream Quest, σε συνεργασία με ερευνητές της Nature’s Plus, δημιούργησαν τον χυμό MALIBU με αντιοξει- δωτικά υπερ-φρούτα. Πίνοντας για μόλις 48 ώρες MALIBU (μαζί με νερό, αλλά χωρίς τροφή), θα χάσετε περισσότερο βάρος, από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο, ενώ θα κάνετε βαθιά αποτοξίνωση! Για να διατηρήσετε τα κιλά που χάθηκαν, θα πρέπει να ακολουθήσει προσεγμένη διατροφή και άσκηση, ενώ προς τον σκοπό αυτό μπορούν να σας βοηθήσουν οι κάψουλες MALIBU Maintenance. Η νηστεία με χυμούς δε συστήνεται σε όσους παίρνουν φάρμακα ή υποφέρουν από κάποια πάθηση, στις έγκυες, τις θηλάζουσες και τους ανήλικους. Στα φαρμακεία, από τη Natural Plus A.E. > Life > Positive < Power Health Fleriana > Και ...αντίο κουνούπια! Coverderm Maxydrat Visage > Ακαριαία ενυδάτωση Στην αδυσώπητη μάχη σας με τα κουνούπια, τώρα μπορείτε να βγείτε νικητής, με όπλο... τα λουλούδια! Το Fleriana είναι το μοναδικό 100% φυσικό αντικουνουπικό, που φτιάχνεται αποκλειστικά από εκχυλίσματα λουλουδιών και ευκάλυπτο της λεμονιάς. Η Coverderm Maxydrat Visage είναι μία πρωτοποριακή ενυδατική κρέμα προσώπου, με αντιγηραντική δράση, σχεδιασμένη για 3 διαφορετικούς τύπους δέρματος (κανονικό, ξηρό/ευαίσθητο ή λιπαρό), η οποία αυξάνει ακαριαία τα επίπεδα ενυδάτωσης της επιδερ- Έχει μοναδικό άρωμα, που κάνει τα κουνούπια να εξαφανίζονται, παρέχοντας 100% αποτελεσματική προστασία σ΄ εσάς και τα παιδιά σας. Είναι φιλικό προς το δέρμα αλλά και προς το περιβάλλον, αφού βιοδασπάται. Χρησιμοποιήστε το και θα διαπιστώσετε ότι για τουλάχιστον πέντε ώρες θα έχετε … ανακωχή με τα κουνούπια. Διατίθεται σε spray και roll-on Από την Power Health, στο φαρμακείο της γειτονιάς. μίδας. Η Coverderm Maxydrat εγγυάται καλύτερη, βαθύτερη και γρηγορότερη ενυδάτωση, με θεαματικά αποτελέσματα μέσα σε 5 μόλις λεπτά! Το νερό μεταφέρεται σε όλα τα επίπεδα της επιδερμίδας, ακόμα και μέσα στα κύτταρα, εξασφαλίζοντας έτσι την αναδόμηση του δέρματος και τη μέγιστη ενυδάτωσή του. Χάρη στην πρωτοποριακή της σύνθεση, προσφέρει μέγιστη ενυδάτωση σε 3 διαστάσεις (3-D): στην επιφάνεια του δέρματος, σε όλο το βάθος της επιδερμίδας, αλλά και μέσα στα κύτταρα. Από τη FARMECO Α.Ε., στα φαρμακεία και σε επιλεγμένα καταστήματα καλλυντικών. 63 IOYNIOΣ 2012 # 17 > > του Γρηγόρη Λάσκαρη τελευταία λέξη Η απολογία του υπναρά Η πρόοδος του 64 ανθρώπου είναι ένας διαρκής αγώνας ενάντια στη φύση και στα γονίδιά του. Η θέρμανση, ο ηλεκτρισμός, η ύδρευση και η οργανωμένη παραγωγή αγαθών απελευθέρωσαν τον άνθρωπο από τα δεσμά των εξωτερικών συνθηκών της φύσης, όμως δεν του επέτρεψαν να πάρει τη μοίρα στα χέρια του επειδή υπάρχουν τα εσωτερικά δεσμά, ή αλλιώς τα… καταραμένα τα γονίδια. Από αυτά έσπευσε να μας σώσει η Iατρική χρησιμοποιώντας φάρμακα, εμβόλια, νυστέρια, ακτίνες λέιζερ και άλλα εντυπωσιακά. Μέχρι στιγμής, οι μέθοδοι της ιατρικής αποδείχτηκαν μάλλον περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Πάρτε για παράδειγμα το πάχος, τον μόνιμο εφιάλτη των γυναικών. Η ουσιαστική αποτυχία κάθε παρέμβασης είναι τόσο έντονη, που έχουμε καταλήξει να πιστεύουμε ότι οι μόνοι που δεν θα παχύνουν στη ζωή τους είναι αυτοί που έχουν «καλό μεταβολισμό», όρος που στην επιστημονική γλώσσα ταυτίζεται με τα «καλά γονίδια». Από την απελπισία ήρθε να μας βγάλουν επιστήμονες από το Τμήμα Νευρολογίας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, οι οποίοι για πρώτη φορά ανακάλυψαν ότι ο κυριότερος τρόπος για να ακυρώσουμε τη γονιδιακή επίδραση στο σωματικό μας βάρος είναι μία φυσική συνήθεια που έχουμε συνδέσει με τη μαλθακότητα: ο > Life > Positive < πολύς ύπνος. Οι Αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου 1000 περίπου δίδυμων -δηλαδή ατόμων που ανά δύο είχαν ίδιες γενετικές καταβολέςκαι τις συσχέτισαν με το σωματικό τους βάρος. Με αυτόν τον τρόπο συνέδεσαν το ποσοστό κατά το οποίο το σωματικό βάρος κληρονομείται με το ποσό του ύπνου. Κατ’ αρχήν ανακάλυψαν αυτό που γνωρίζουμε όλοι από πείρα: ότι δηλαδή υπάρχουν άτομα τα οποία πραγματικά έχουν κληρονομική προδιάθεση στο πάχος. Το αναπάντεχο εύρημα ήταν ότι αυτή η γενετική προδιάθεση δεν είναι σταθερό ατομικό χαρακτηριστικό, αλλά εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια του βραδινού ύπνου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε όσους κοιμούνται λιγότερες από 7 ώρες, η γονιδιακή ιδιοσυστασία ορίζει το 70% του σωματικού τους βάρους, ενώ σε όσους κοιμούνται περισσότερες από 9 ώρες, τα γονίδια επηρεάζουν το βάρος τους μόνο κατά 30%. Με άλλα λόγια, το Tο 70% του σωματικού βάρους όσων κοιμούνται πάνω από 9 ώρες κάθε βράδυ, εξαρτάται από τις συνήθειές τους. 70% του σωματικού βάρους όσων κοιμούνται πάνω από 9 ώρες κάθε βράδυ, εξαρτάται από τις συνήθειές τους. Αυτό σημαίνει ότι οι υπναράδες -σε αντίθεση με τους ολιγόυπνους- μπορούν εύκολα να ρυθμίσουν το βάρος τους, μέσω προσαρμογών των συνηθειών τους, όπως δίαιτα ή σωματική άσκηση. Το μήνυμα που εκπέμπουν οι ερευνητές είναι απελευθερωτικό και ταυτόχρονα τραγικό: απελευθερωτικό, επειδή μας δείχνει έναν φυσικό τρόπο εύκολου αδυνατίσματος, τραγικό επειδή μας υποδεικνύει ότι ο τρόπος αυτός είναι πρακτικά ανέφικτος. Ποιος σύγχρονος άνθρωπος έχει την πολυτέλεια να κοιμάται 9 ώρες; Αν ληφθεί υπόψη ότι το πάχος δεν είναι απλώς ένα αισθητικό πρόβλημα, αλλά ένας από τους κυριότερους προδιαθεσικούς παράγοντες καρδιαγγειακής νόσου, γίνεται κατανοητό ότι οι απαιτητικοί ρυθμοί ζωής που έχουν επιβληθεί στον σύγχρονο άνθρωπο είναι πολλαπλώς βλαπτικοί επειδή τον αποτρέπουν από το να κοιμηθεί επαρκώς. Πιθανώς να μην είναι μακριά η μέρα που ο μονίμως αργοπορημένος υπάλληλος, θα κοιτάει τον αγανακτισμένο εργοδότη στα μάτια και θα του λέει: «αφεντικό δεν είμαι τεμπέλης, θεραπεία κάνω» και μετά να απαιτεί και αναρρωτική άδεια! Ακούει κανείς από την ΓΣΕΕ; < IOYNIOΣ 2012 # 17 ²Â¾ÂÆŽã±ÂÃãÝ´¿´Âž¼¹æá½¾ºÞ ¾ÀµÂ¿ÇûèãÄãÃÇæÀÄÁæµÄµÃÇƾ¿Ç²µê¾Ç¼Ä¿Ç²µêãÀ»Äµ¼Ä»¼±êµ¾¹¼ºê ¹»µ¿´ÂºÃº±¸»µ¼¿Àijæ㾺꿴ºúêæÀ¿Âã²¾µáÆãÄãµ½¿±çº¡ÀãÂÀ½µÃ²µ Ä¿Ç Â¿ÃÄĺÃÄ¿Ç꾸Âãê¾ÅÄžãÄÁ¾ãæäµ¾²èã»æáÄ»µáÅêÿ¶µ ÂÃÇæÀÄÁæµÄµÄºêµ½¿±ç¿Çê¡ÀãÂÀ½µÃ²µêÄ¿Ç Â¿ÃÄĺ ßÃijÿæãá¹¼µ»Âº¸»¹¾Åú¼µ»æãĺ¾á¾µÂ庼µÄ½½º½ºêçãµÀã²µêæÀ¿ Âã²¾µãÀ»ÄãÇÆçã²ÄµÇijÆ¿¾µ¶ã½Ä²ÅúÄžÃÇæÀÄÅæÄž¼µ»ÄºêÀ¿»³ÄºÄµê èű굽½¼µ»À³½º·ºÄžãÀ»À½¿¼Á¾æµ¼Â¿À³çãÃæµ ¾ºæãÂÅçã²ÄãµÀ³Ä¿¾Ç¿½³¹¿Ãµê ãĺ¾ÇÀ¿Ãı»åºÄºê
© Copyright 2024 Paperzz
