Tεύχος 15 - Aπρίλιος 2012
υγεία
>
ψυχολογία
>
διατροφή
ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ
Προβλήματα
γένους... θηλυκού
GARY SMITH
Στο εργαστήριο,
μιμούμαστε τη φύση
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ
Οι γονείς, το κλειδί
της επιτυχίας
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Σχέσεις σε αδιέξοδο
ΚΥΠΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ:
«Προβλέπουμε τα πάντα,
στην αρχή της εγκυμοσύνης»
ΗΣ
ΑΚ
ΡΙ
Υ
ΣΚ
ΤΗ
.gr
e
itiv
ΜΕ
s
Ν
Α
po
ΡΕ
e
ΔΩ
f
Ι
Α
.li
ΕΤ
Ν
ΤΟ
Μ
ΝΕ
ΔΙΑ
w
ww
ΠΟ
ΤΥ
www.lifepositive.gr
Περιεχόμενα
υγεία > ψυχολογία > διατροφή
22
8
12
38
14
22
30
34
34
> Life > Positive <
38
life positive > life positive > life positive > life positive
Tεύχος 15 - Aπρίλιος 2012
14
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
> Μικρές και ενδιαφέρουσες
10+1 ΑΠΟΡΙΕΣ
> για τα αλλεργικά τεστ
ΚΥΠΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
> Aπό την αρχή της εγκυμοσύνης είναι όλα προβλέψιμα
ΓΥΝΑΙΚΑ
> Προβλήματα γένους... θηλυκού
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
> Γιατί «προτιμά» τους αγχώδεις;
ΑΚΡΑΤΕΙΑ
> Η πάνα δεν είναι λύση
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β
> Η «σιωπηλή» επιδημία
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
40
48
44
48
52
58
62
64
44
life positive > life positive > life positive > life positive > life
υγεία
GARY SMITH
> Σ το εργαστήριο, προσπαθούμε να
μιμηθούμε τη φύση
ΦΛΕΒΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
> Λύση το εκχύλισμα κόκκινης αμπέλου
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
> Γονείς, το «κλειδί» για την επιτυχία
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
> Η σχέση βρήκε... τοίχο;
ΤΥΡΙ
> Πρωταγωνιστεί στο τραπέζι μας
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ
TEΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ
του
Το επόμενο τεύχος
> Life > Positive <
την
θα κυκλοφορήσει
Κυριακή 20 Mαΐου
www.lifepositive.gr
>Life>Positive<
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ
> Μ.
ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
Αγ. Νικολάου 102,
16674 Γλυφάδα
Τηλ: 210 8947002,
Fax: 210 8941551
e-mail: info@lifepositive.gr
www.pitsilidis.gr
ΕΚΔΟΤΗΣ
> Μιχάλης Πιτσιλίδης
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
> Νινέττα
Βατικιώτη
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
> Θεόδουλος
Παπαβασιλείου
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ
> Νεκταρία
Καρακώστα
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
> Ειρήνη
Πιτσιλίδη
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
> Γιώργος
Παναγόπουλος
ART DIRECTOR
> Μάτα
Παρασύρη
ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
> Βιβέττα Λαϊνιώτη
> Eλπίδα Aυγέρη
ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
> Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος
> Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός
> Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος
> Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος
> Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
> Βασιλική Κούτσικου
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
> Σοφία Κολοβού
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ
> Σταμάτης Κωνσταντάτος
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
> Όλγα Κοσσυβάκη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
> istockphoto
> shutterstock images
ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ:
> ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε.
Το >Life>Positive< είναι μηνιαίο περιοδικό και διανέμεται δωρεάν, την τρίτη Κυριακή κάθε μήνα, με τον «Τύπο της Κυριακής»
H Bristol-Myers Squibb είναι
H Bristol-Myers
Squibb είναι
µια παγκόσµια
βιοφαρµακευτική
εταιρεία
µια παγκόσµια
µε αποστολή
της ναβιοφαρµακευτική
ανακαλύπτει, να εταιρεία
αναπτύσσει
µε αποστολή
της να ανακαλύπτει,
να αναπτύσσει
και να παρέχει
καινοτόµα φάρµακα
καισυµβάλλουν
να παρέχει καινοτόµα
φάρµακα
που
στην αποτελεσµατική
που
συµβάλλουνσοβαρών
στην αποτελεσµατική
αντιµετώπιση
ασθενειών.
αντιµετώπιση σοβαρών ασθενειών.
Together we can prevail.
Together we can prevail.
Together we can prevail.
www.bms-greece.gr
Together we can prevail.
Bristol-Myers Squibb A.E. Αττικής 49-53 & Προποντίδος 2, Τ.Κ. 152 35 Βριλήσσια, Αττική ΤΘ 63883 - Bριλήσσια, Τ.Κ. 152 03, Αττική Τηλ.: 210 6074 300 & 210 6074 400, Φαξ: 210 6074 333, ΑΡ.Μ.Α.Ε. 62772/01ΑΤ/Β/07/148
www.bms-greece.gr
>
editοrial
του Mιχάλη Πιτσιλίδη
pitsilidis@gmail.com
Σ
Από την κρίση
στο έμφραγμα…
τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καταγράφεται, από τις αρχές της
6
δεκαετίας του 1990, μία δραματική αύξηση των θανάτων από εμφράγματα και εγκεφαλικά.
Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, στη Ρωσία, μέσα σε 4 χρόνια (1990-1994) το προσδόκιμο επιβίωσης μειώθηκε κατά 5 ολόκληρα χρόνια! Αντίστοιχες τάσεις παρατηρούνται στην Ουκρανία, τη
Λιθουανία, τη Λετονία και άλλες χώρες.
Σουηδοί επιστήμονες προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο. Για τον σκοπό αυτό, συνέκριναν την καρδιακή νοσηρότητα μεταξύ της Λιθουανικής πόλης Vilnius και της Σουηδικής
Linkoping. Βρέθηκε, λοιπόν, ότι στο Vilnius ο αριθμός των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών
ήταν 4 φορές μεγαλύτερος από αυτό του Linkoping! Οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν αυτή τη διαφορά με κανένα συμβατικό παράγοντα καρδιαγγειακής «επικινδυνότητας»,
όπως η χοληστερίνη, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή κ.λπ. Η μόνη απομένουσα
εξήγηση ήταν οι ψυχο-κοινωνικοί παράγοντες.
Πράγματι, στη Λιθουανία, μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, οι κάτοικοι ήρθαν
αντιμέτωποι με μία βίαιη πολιτικοοικονομική αλλαγή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αποδιοργάνωση του κοινωνικού ιστού, την έκρηξη της ανεργίας, την αποσάθρωση των μηχανισμών κοινωνικής στήριξης, την υποβάθμιση της υγειονομικής περίθαλψης και την οικονομική εξαθλίωση.
Όλα αυτά δημιούργησαν ένα πρωτόγνωρο ψυχοκοινωνικό στρες, το οποίο οι Σουηδοί ειδικοί περιέγραψαν ως «εξάντληση του άξονα HPA» (άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων). Ο
άξονας αυτός ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, την έκκριση κορτιζόλης και αδρεναλίνης στον οργανισμό
μας. Σε καταστάσεις στρες έχουμε άφθονη έκκριση αυτών των ορμονών που σκοπό έχουν να
μας προετοιμάσουν για «μάχη ή φυγή». Έτσι, η πίεση ανεβαίνει, το ίδιο και οι σφυγμοί, ώστε να
έχουν άφθονο αίμα οι μύες του σώματος κ.ο.κ. Ένα έντονο και συνεχές στρες, όπως αυτό που
βιώνουμε όλοι – και ιδίως οι άνεργοι - σε συνθήκες κοινωνικής αποδόμησης και οικονομικής
καταστροφής, έχει ως αποτέλεσμα την εξάντληση και απορρύθμιση του άξονα, με σοβαρές
βραχυχρόνιες αλλά και μακροχρόνιες, στην «ποιότητα» των αγγείων, επιπτώσεις. Ας δούμε τι
βρήκαν οι Σουηδοί.
Οι μετρήσεις ήταν αποκαλυπτικές. Στους Λιθουανούς, η παραγωγή κορτιζόλης περιοριζόταν
μόλις στις 18,1 μονάδες, σε σύγκριση με τους ευημερούντες Σουηδούς, που παρήγαγαν 88,4!
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της έρευνας, η προσπάθεια φυσικής και ψυχολογικής προσαρμογής στις δραματικές κοινωνικές αλλαγές, οδήγησε τον οργανισμό των Λιθουανών σε «ζωτική
εξάντληση», η οποία εξηγεί την αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα.
Το παράδειγμα της Λιθουανίας αποτελεί προειδοποιητικό σήμα κινδύνου για ό,τι πρόκειται να
συμβεί στην Ελλάδα τα επόμενα 20 χρόνια. Κι είναι να απορεί (;) κανείς με την αδιαφορία των
γιατρών που ξημεροβραδιάζονταν στα κανάλια για να στηρίξουν ανύπαρκτες επιδημίες γρίπης
ή την αντικαπνιστική υστερία ή να προβάλουν νέα θαυματουργά φάρμακα και μηχανήματα.
Είναι βέβαιο ότι όταν τα καρδιαγγειακά προβλήματα αρχίζουν να πληθαίνουν, όλοι αυτοί θα
ξιφουλκούν κατά του καπνίσματος και της χοληστερίνης… <
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
Λ. Συγγρού 236 176 72 Αθήνα Τ. 210 95.79.707 F. 210 95.72.169 E. info@iso-plus.gr www.healthyme.gr
To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής•Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 35975/17.05.2011
>
υγεία
Μικρά &
ενδιαφέροντα
> Εργαζόμενος… σκύλος!
8
Καμία εταιρεία δεν σου επιτρέπει
να φέρεις στο γραφείο τον σκύλο
σου. Πρόσφατη έρευνα όμως απέδειξε ότι η παρουσία του σκύλου
στον εργασιακό χώρο μπορεί να
μειώσει το στρες και να καταστήσει
πιο ικανοποιητική την εργασία.
Μήπως οι μάνατζερ θα πρέπει να το
ξανασκεφτούν;
Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν
ότι όσοι πήγαιναν στη δουλειά
με τον… σκύλο τους, εμφάνιζαν
λιγότερο στρες, σε σχέση με όσους
πήγαιναν μόνοι.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε
σε 75 συμμετέχοντες, έδειξε ότι
η παρουσία ενός σκύλου στον
χώρο εργασίας ενισχύει το ηθικό
και μειώνει τα επίπεδα στρες του
προσωπικού.
Η ομάδα ερευνητών του Virginia
Commonwealth University, βρέθηκε σε μια κατασκευαστική εταιρεία
που επέτρεπε στους εργαζόμενους
της να φέρνουν τον σκύλο τους
μαζί τους και συνέκρινε, για μια
εβδομάδα
περίπου,
> Life > Positive <
> Goodbye… άνοια!
τα επίπεδα στρες των εργαζομένων
που είχαν μαζί τον σκύλο τους, με
εκείνους που τον είχαν στο σπίτι.
Πέρα από το στρες, στο πλαίσιο της
έρευνας μετρήθηκε και ο παράγοντας της ικανοποίησης από την
εργασία, αλλά και τα αισθήματα
των εργαζομένων σε σχέση με την
εταιρεία τους.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας,
μετρούνταν τα επίπεδα στρες
χρησιμοποιώντας δείγμα σάλιου.
Το πρωί, μεταξύ των 3 ομάδων δεν
υπήρχε διαφορά. Ωστόσο, κατά τη
διάρκεια της ημέρας τα επίπεδα
στρες φάνηκε να μειώνονται για
τους εργαζόμενους που είχαν
σκύλο και αυξάνονταν για όσους
άφηναν το σκύλο σπίτι ή δεν είχαν
καθόλου.
Ο ερευνητής Randolph Barker,
δήλωσε ότι οι σκύλοι μπορούν
να συνεισφέρουν θετικά στον
εργασιακό χώρο. Οι παρατηρούμενες άλλωστε διαφορές στο στρες
μεταξύ των ημερών που οι σκύλοι
ήταν παρόντες και απόντες ήταν
σημαντικές.
Ο καθηγητής Barker σημείωσε
ότι η ύπαρξη σκύλων
στον εργασιακό
χώρο μπορεί να
συμβάλει στην
απόδοση και
ικανοποίηση
του εργαζόμενου.
Όχι δεν πρόκειται για αστείο! Νέα
έρευνα του Πανεπιστημίου York
στο Τορόντο, αναφέρει πως η γνώση περισσότερων από μιας ξένων
γλωσσών μπορεί να οδηγήσει σε
επιβράδυνση της εμφάνισης άνοιας στην τρίτη ηλικία. Οι ερευνητές,
αφού μελέτησαν τα αρχεία ανοϊκών ασθενών που μιλούσαν μία ή
δύο γλώσσες, διαπίστωσαν πως
εκείνοι που γνώριζαν δύο γλώσσες διαγνώστηκαν με άνοια κατά
μέσο όρο 3- 4 χρόνια αργότερα,
από εκείνους που μιλούσαν μόνο
μία. Η μέση ηλικία διάγνωσης της
άνοιας ήταν τα 75,4 έτη για όσους
μιλούσαν μία γλώσσα και τα 78,6
για όσους μιλούσαν δύο.
Στην ίδια έρευνα, οι ερευνητές θέλησαν να μετρήσουν πόσο γρήγορα
οι ηλικιωμένοι ολοκληρώνουν τις
εργασίες τους, όταν «αφαιρεθούν»
και τι διαφορές υπήρχαν μεταξύ
των ομάδων. Συμπέραναν λοιπόν,
πως όσοι μιλούσαν δύο γλώσσες,
μπορούσαν να φέρνουν πιο καλά
εις πέρας τις εργασίες τους.
Η ερευνήτρια Ellen Bialystok,
με αφορμή τα αποτελέσματα της
μελέτης, δήλωσε πως «το να
έχει μάθει κανείς δύο γλώσσες,
συνεπάγεται την ενεργοποίηση
συγκεκριμένων εγκεφαλικών
δικτύων, δημιουργώντας μια πιο
αποτελεσματική βάση για εκτελεστικό έλεγχο και τη διατήρηση
καλύτερης νοητικής επίδοσης σε
όλη του τη ζωή».
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
μικρά & ενδιαφέροντα
> Ηλεκτροβελονισμός κατά της κατάθλιψης
Ηχεί περίεργο στα αυτιά μας, όμως σύμφωνα με
νέα έρευνα, η ενίσχυση της επίδρασης των βελονών
που χρησιμοποιούνται στον βελονισμό με χαμηλό
ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί ενδεχομένως να είναι
αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Ερευνητές του πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, με
επικεφαλής τον Zhang Zhang-jin, χρησιμοποίησαν
ηλεκτροβελονισμό για να διεγείρουν 7 σημεία στο
κεφάλι, σε 73 άτομα που τα τελευταία 7 χρόνια
παρουσίαζαν συμπτώματα κατάθλιψης.
Ο ηλεκτροβελονισμός χρησιμοποιήθηκε επικουρικά
στη φαρμακευτική αγωγή, την οποία λάμβαναν ήδη
οι ασθενείς.
Οι μισοί ασθενείς υποβλήθηκαν σε ηλεκτροβελονισμό 9 φορές σε διάστημα 3 εβδομάδων, ενώ στους
υπόλοιπους -ομάδα placebo – τοποθετήθηκαν
βελόνες, επιφανειακά στο κεφάλι.
Αναλύοντας τα αποτελέσματα της μελέτης, οι
ερευνητές
διαπίστωσαν ότι η
ομάδα που υποβλήθηκε σε ηλεκτροβελονισμό
ήταν αρκετά πιο χαρούμενη.
Η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι μέσω
του βελονισμού διεγείρονται τα εγκεφαλικά κέντρα
που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της σεροτονίνης, η ανισορροπία στα επίπεδα της οποίας έχει
συνδεθεί με την κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου το 20% των ανθρώπων, κάποια περίοδο της ζωής τους. Ο Zhang
δήλωσε ότι σκέφτεται να ξεκινήσει σύντομα και μία
άλλη έρευνα, με χρήση μόνο ηλεκτροβελονισμού, σε
δείγμα ασθενών με ελαφριά κατάθλιψη.
> Οι κίνδυνοι της ...υπαίθρου
Οι μικροτραυματισμοί είναι σύνηθες απρόοπτο των
εκδρομών και των εξορμήσεων στην ύπαιθρο,
όπου μικροί και μεγάλοι
επιδίδονται σε δραστηριότητες με τις οποίες δεν
είναι εξοικειωμένοι. Σε
περίπτωση τραυματισμού,
η χρυσή συμβουλή είναι
να μην χάσετε την ψυχραιμία σας!
Πλύντε καλά την πληγή με
νερό. Αν η αιμορραγία δεν
σταματά, πιέστε την πληγή
ελαφρά με μια γάζα. Αφού
απολυμάνετε το τραύμα με
αντισηπτικό, εφαρμόστε
ένα προϊόν που να βοηθά
στη γρήγορη επούλωση
και καλύψτε το με γάζα.
Σήμερα, υπάρχουν προϊό-
> Life > Positive <
ντα που εξισορροπώντας
την υγρασία στην πληγή,
επιταχύνουν την ανανέωση των κυττάρων και
άρα την επούλωση. Τα
προϊόντα αυτά έχουν το
πλεονέκτημα ότι ανακουφίζουν άμεσα από
τον πόνο και αποτρέπουν
τη δημιουργία ουλών ή
σημαδιών.
Σύνηθες φαινόμενο των
δραστηριοτήτων έξω
από το σπίτι, είναι και
το ηλιακό έγκαυμα. Η
πολύωρη έκθεση στον
ήλιο, κάνει το δέρμα να
κοκκινίζει, να πονάει και
να εμφανίζει φαγούρα. Το
ηλιακό έγκαυμα, απαιτεί
άμεση αντιμετώπιση και
φροντίδα.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
10 1
+
Aπορίες για τo
αλλεργικά τεστ
Τώρα την άνοιξη έχουν την... τιμητική τους. Ο
λόγος για τις αλλεργίες, που ταλαιπωρούν κάθε
χρόνο μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Εκτός από
τις ανοιξιάτικες αλλεργίες, πολλοί πάσχουν από
αλλεργία στα ακάρεα, στα τσιμπήματα των εντόμων
ή σε συγκεκριμένα τρόφιμα. Για να αντιμετωπίσετε
τα ενοχλητικά συμπτώματα των αλλεργιών,
πρέπει πρώτα από όλα να μάθετε τι σας προκαλεί
την αλλεργία. Ο Αλλεργιολόγος-Υπεύθυνος
Αλλεργιολογικού τµήµατος Νοσοκοµείου
Μετροπόλιταν, κ. Διονύσης Γιαννακόπουλος,
απαντά σε όλες μας τις απορίες σχετικά με τα
αλλεργικά τεστ.
12
1
τι ειναι τα αλλεργικα τεστ;
Είναι ένας εργαστηριακός
τρόπος διερεύνησης των αλλεργικών παθήσεων, που ακολουθεί
τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού.
Ουσιαστικά, είναι τα «εργαλεία»
του αλλεργιολόγου προκειμένου
να διευκρινίσει εάν τα συμπτώμα-
> Life > Positive <
τα που αναφέρει ο ασθενής είναι
αλλεργικής αιτιολογίας και να
εντοπίσει τον «ένοχο» παράγοντα
ανά περίπτωση, ώστε να προτείνει ειδική θεραπεία.
Τα τεστ διακρίνονται σε δερματολογικά και αιματολογικά, με
υπεροχή των δερματικών σε
αξιοπιστία. Οι δερματικές δοκιμασίες είναι απλές στην εφαρμογή
τους, γρήγορες στο αποτέλεσμά
τους, ακριβείς, ασφαλείς, γίνονται σε όλες σχεδόν τις ηλικίες
και είναι σχετικά μη-δαπανηρές.
Στην εσωτερική επιφάνεια του
αντιβραχίου του ασθενούς
τοποθετείται μικρή σταγόνα
διαλύματος του αλλεργιογόνου
και με μία καρφίδα προκαλείται
ένας μικρός νυγμός (ξύσιμο) στο
δέρμα (είναι ανώδυνος, πρέπει
απλώς να εισέλθει ελάχιστη
ποσότητα του διαλύματος στο
δέρμα). Mετά από αναμονή 15-20
λεπτών γίνεται η ανάγνωση του
αποτελέσματος. Επί θετικού
ευρήματος, σχηματίζεται τοπικά
ένας πομφός, που μοιάζει με
τσίμπημα κουνουπιού και γύρω
-γύρω κοκκινίλα.
Τα αιματολογικά τεστ, είναι πιο
δαπανηρά και τα αποτελέσματά
τους αργούν. Χρησιμοποιούνται
όταν δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν δερματικά τεστ,
π.χ. σε ασθενείς που παίρνουν
ορισμένα φάρμακα ή σε άτομα
που η κατάσταση της επιδερμίδας τους μπορεί να παρεμποδίσει
το δερματικό τεστ ή και σε άλλες
περιπτώσεις.
2
για ποια αλλεργιογονα
γινεται ελεγχος;
Για τα αερο-αλλεργιογόνα (όπως
π.χ. οι γύρεις, τα επιθήλια ζώων,
τα ακάρεα της οικιακής σκόνης,
οι ατμοσφαιρικοί μύκητες), για
τα τροφικά αλλεργιογόνα, για τα
αλλεργιογόνα των δηλητηρίων
των υμενόπτερων (σφηκών και
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
μελισσών), αλλά και για ορισμένα φάρμακα και μερικά χημικά
αλλεργιογόνα (π.χ. νικέλιο,
συστατικά καλλυντικών κ.λπ.).
Η βασική πληροφορία που
παρέχουν τα αλλεργικά τεστ
είναι η εξειδίκευση, η διαφορική
διάγνωση και η επιβεβαίωση των
ευρημάτων του ιστορικού.
3
ποτε ειναι σκοπιμο να
υποβληθει καποιος σε
αλλεργικο τεστ; πως αποφασιζεται ποιο τεστ θα γινει σε
καθε ασθενη;
Απόλυτο κριτήριο είναι το ιστορικό του ασθενούς. Οι αποφάσεις
λαμβάνονται μετά από λήψη
λεπτομερούς ιστορικού και
εφόσον υπάρχουν τα κατάλληλα
τεστ.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται
σωστή επιλογή της δοκιμασίας
στην οποία θα υποβληθεί ο
ασθενής, αφού ανάλογα με το
αλλεργικό νόσημα που διερευνάται, υπάρχει το αντίστοιχο
αλλεργικό τεστ.
4
υπαρχει περιπτωση τα
τεστ να μην δειξουν
τιποτα, ακομα και αν υπαρχουν συμπτωματα; ειναι
καποια τεστ πιο αξιοπιστα
απο αλλα;
Πιο αξιόπιστα θεωρούνται τα
δερματικά τεστ. Η ευαισθησία
τους φτάνει το 96%, που είναι
από τα μεγαλύτερα ποσοστά για
εργαστηριακό έλεγχο. Εκτός από
αυτό το -πραγματικά ελάχιστοπαράθυρο λάθους, αρνητικά
θα βγουν σε καταστάσεις που
> Life > Positive <
μοιάζουν με αλλεργίες (οπότε θα
επιμένουν τα συμπτώματα ασχέτως αιτίου), ενώ δεν είναι τελικά
αλλεργίες.
Μερικά φάρμακα μπορεί να
παρέμβουν στα δερματικά τεστ.
Ειδικότερα, τα αντιισταμινικά
μπορούν να εμποδίσουν μερικές
αντιδράσεις. Γι’ αυτό και η χρήση
αντιισταμινικών θα πρέπει να διακόπτεται, αρκετές μέρες προτού
κάποιος υποβληθεί σε δερματικό
τεστ.
5
ποσο ασφαλη ειναι;
Κατά κανόνα, τα αλλεργικά
τεστ είναι ασφαλή. Για κάποια
εξ αυτών, υπάρχει μικρή πιθανότητα εκδήλωσης αλλεργικής
αντίδρασης κατά τη διενέργειά
τους. Εφόσον όμως γίνονται από
εξειδικευμένο προσωπικό, οι
κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται.
6
για τα παιδια ισχυει ο,τι
και για τους ενηλικες;
Κατά κανόνα ναι. Αν και δεν
είναι δύσκολα ή επίπονα τα τεστ,
προτιμάμε να τα κάνουμε όταν
τα παιδιά είναι σε ηλικίες που
συνεννοούνται στοιχειωδώς για
πρακτικούς λόγους, χωρίς να
χάνουν την αξία και τη σημασία
τους και για τα μικρότερης ηλικίας παιδιά.
7
το αλλεργικο παιδι θα γινει αλλεργικος ενηλικας;
Αυτό ισχύει για ορισμένες αλλεργικές παθήσεις, αλλά για άλλες όχι.
8
μπορουν τα τεστ να προβλεψουν ενα αλλεργικο σοκ;
Αν και η χρήση των αλλεργικών
τεστ δεν είναι προγνωστική, για
ορισμένες κατηγορίες αλλεργιογόνων (που έχουν όμως ήδη
προκαλέσει ήπιες αλλεργικές
αντιδράσεις στον ασθενή που διερευνούμε), πραγματικά μπορεί
να προβλέψουν ακόμα και σοκ.
9
υπαρχουν τεστ που δεν
ειναι αποδεκτα απο την
επιστημονικη κοινοτητα;
Υπάρχουν σαφώς, όπως σε όλες
τις παθήσεις.
Καλό είναι οι ασθενείς να απευθύνονται σε αλλεργιολόγους,
διότι ο έλεγχος που συστήνει η
Ευρωπαϊκή και η Αμερικανική
Ακαδημία Αλλεργιολογίας και
ο τομέας Αλλεργιολογίας του
Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
είναι συγκεκριμένος.
10
τα αλλεργικα τεστ
μπορουν να οδηγησουν σε βελτιωση της ζωης
του πασχοντα;
Σαφέστατα, με αιτιολογικές
θεραπείες, εξαιρετικά στοχευμένες (συμπτωματική θεραπεία
ή απευαισθητοποίηση), με βάση
τα ευρήματα των τεστ. Επίσης, με
αποφυγή των ύποπτων αλλεργιογόνων, που συνεπάγονται μείωση
των ενοχλητικών συμπτωμάτων
(πρόληψη).
13
11
τι φερνει το μελλον
στον τομεα των αλλεργικων τεστ;
Ακόμη μεγαλύτερο εύρος στην
επιλογή αλλεργιογόνων και ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση. <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
> της Νεκταρίας Καρακώστα
συνέντευξη
ΚΥΠΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
«Πιστεύω ότι όλα είναι
προβλέψιμα από την
αρχή της εγκυμοσύνης»
Όλα τα προβλήματα της εγκυμοσύνης μπορούν να προβλεφθούν
από το πρώτο τρίμηνο της κύησης, τονίζει ο κορυφαίος, διεθνούς
φήμης επιστήμονας στην Ιατρική του Εμβρύου, καθηγητής στο
King’s College και στο University College του Λονδίνου,
κ. Κύπρος Νικολαΐδης.
Ο
14
άνθρωπος που ανακάλυψε την
αυχενική διαφάνεια (εξέταση που ελαχιστοποιεί
σήμερα την ανάγκη για αμνιοπαρακέντηση) βρέθηκε
πρόσφατα στην Αθήνα, καλεσμένος του μαιευτηρίου
ΛΗΤΩ του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, για να παρουσιάσει μια νέα
κατάκτηση. Μια εξέταση στο αίμα της εγκύου, από
την οποία μπορούν να απομονωθούν κύτταρα του
εμβρύου και να εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα
για τη χρωμοσωμιακή του σύνθεση. Αυτό θα έχει
ως αποτέλεσμα τη γέννηση λιγότερων παιδιών με
σύνδρομο Down και άλλα συγγενή νοσήματα. Μιλώντας στο life positive, o «πατέρας» της αυχενικής
διαφάνειας και θεμελιωτής της Ιατρικής του εμβρύου, θεωρεί ότι επίπεδο της ιατρικής παροχής στην
Ελλάδα είναι πάρα πολύ υψηλό.
Πόσο σημαντικός είναι ο πρώιμος έλεγχος,
ο έλεγχος νωρίς στην εγκυμοσύνη;
Ο σημερινός τρόπος παρακολούθησης της γυναίκας
στην εγκυμοσύνη είναι στηριγμένος σε μια πολιτική απόφαση της αγγλικής κυβέρνησης, του 1929,
> Life > Positive <
που λέει ότι θα πρέπει να βλέπουμε τις γυναίκες
κάθε 4 εβδομάδες, μέχρι την 28η εβδομάδα, κάθε
δύο εβδομάδες, μέχρι την 36η εβδομάδα και κάθε
μία μέχρι να γεννήσει. Αυτή είναι η πυραμίδα της
προγεννητικής φροντίδας. Τείνουμε να παρακολουθούμε πάρα πολύ στενά τις γυναίκες προς το τέλος,
στη βάση μιας φιλοσοφίας που πρεσβεύει ότι τα
περισσότερα προβλήματα της εγκυμοσύνης συμβαίνουν στο τέλος της, και ότι δεν είναι αναγκαίο να τα
βλέπεις στην αρχή, γιατί δεν είναι προβλέψιμα.
Οι μελέτες όμως τα τελευταία 20 χρόνια δείχνουν
ακριβώς το αντίθετο! Πιστεύω ότι ΟΛΑ είναι προβλέψιμα και μάλιστα στην αρχή της εγκυμοσύνης.
Όλη η έρευνά μου συγκεντρώνεται ακριβώς σε αυτό
το σημείο: στα προβλήματα της εγκυμοσύνης που
μπορούμε να προβλέψουμε στην 12η εβδομάδα,
ώστε από την πρόβλεψή μας, να χαραχθεί η πορεία
της παρακολούθησης της κάθε γυναίκας ξεχωριστά
(individualization of care), και να περιοριστούν αυτοί
οι κίνδυνοι. Γι’ αυτό και έχω προτείνει το αναποδογύρισμα της πυραμίδας της προγεννητικής φροντίδας.
Για να πούμε π.χ. κατά πόσο το παιδί έχει σύνδρομο
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
15
Down, καθορίσαμε μια σειρά από υπερηχογραφικούς δείκτες: την αυχενική διαφάνεια (όσο περισσότερο το υγρό πίσω στον αυχένα, κάτω από το δέρμα,
τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος το μωρό να έχει
σύνδρομο Down), το ρινικό οστούν, η ροή αίματος
μέσα από την καρδιά του εμβρύου, η ροή αίματος
μέσα από το ήπαρ. Όλα αυτά μπαίνουν μαζί σε μια
μαθηματική εξίσωση, που το καθένα αυξάνει ή μειώνει τον κίνδυνο, ανάλογα με το τι βρίσκεις. Όλα αυτά
συνδυάζονται και με την ηλικία της γυναίκας, με το
προφίλ της, το πόσο ψηλή είναι, το πόσο λεπτή, πώς
έμεινε έγκυος κ.λπ. και με τους βιοχημικούς της
δείκτες. Εκτός από την πιθανότητα εμφάνισης συν-
> Life > Positive <
δρόμου Down, το μαθηματικό αυτό σύστημα μπορεί
επίσης να δείξει τον κίνδυνο προεκλαμψίας που
διατρέχει η έγκυος, τον κίνδυνο εμβρυϊκού θανάτου
κ.λπ.
Η ηλικία έχει πάψει πλέον να είναι ο κύριος
παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση συνδρόμου Down;
Ναι. Ήταν παράγοντας κινδύνου το 1970. Σήμερα,
η ηλικία είναι ένας από τους δείκτες, αλλά ίσως ο
λιγότερο σημαντικός από όλους. Έχουμε σίγουρα
αντιστρέψει την πυραμίδα για το σύνδρομο Down,
Μεταφέρουμε σιγά σιγά τον υπέρηχο, από την 20ή
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
συνέντευξη
Κύπρος Νικολαΐδης
εβδομάδα, στη 12η εβδομάδα. Ήδη, σε πολλά από
τα μαιευτήρια, όπου βρίσκονται γιατροί που έχω
εκπαιδεύσει, δίνουν τη διάγνωση ενός αρκετά μεγάλου αριθμού σοβαρών ανωμαλιών ήδη από την 12η
εβδομάδα! Τα επόμενα 5 χρόνια, πιστεύω ότι θα έχει
αναποδογυριστεί ολόκληρη η πυραμίδα του προγεννητικού ελέγχου!
Σήμερα γίνονται λιγότερες αμνιοπαρακεντήσεις, σε σχέση με το παρελθόν;
Πριν από 40-50 χρόνια, οι γυναίκες παντρεύονταν
νωρίς, έκαναν τα παιδιά τους και στα 35-40 τους
χρόνια είχαν εγγόνια. Η νέα γενιά των γυναικών
σπουδάζουν, εργάζονται, καθυστερούν να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά. Το 1970, μόλις 5%
των εγκύων γυναικών ήταν άνω των 35 ετών, ενώ
σήμερα το 25% των εγκύων είναι πάνω από τα 35.
Αν λοιπόν συνεχίζαμε με την προηγούμενη τακτική,
να κάνουμε αμνιοπαρακέντηση στις γυναίκες, μόνο
και μόνο γιατί είναι πάνω από τα 35, θα υποβάλλαμε
σε αμνιοπαρακέντηση στο 1/3 των εγκύων. Σε χώρες
όπως στην Αγγλία, η βιοψία τροφοβλάστης και οι
αμνιοπαρακεντήσεις γίνονται σήμερα σε λιγότερο
από το 2,5% των εγκύων. Με τις νέες μεθόδους, με
τις οποίες εντοπίζουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια κατά
πόσο το μωρό είναι καλά ή όχι, έχουμε καταφέρει
δύο πράγματα: να ελαττώσουμε δραματικά την
ανάγκη για επεμβάσεις και να αυξήσουμε δραματικά το ποσοστό των ανωμαλιών που μπορούμε να
εντοπίσουμε. Κάνουμε δηλαδή πολύ λιγότερες αμνιοπαρακεντήσεις και εντοπίζουμε πολύ περισσότερες
ανωμαλίες, σε σχέση με το παρελθόν.
16
Η αυχενική διαφάνεια έχει παίξει πολύ
σημαντικό ρόλο σε αυτό, όμως βρεθήκατε
στην Ελλάδα για να παρουσιάσετε κάτι ακόμη
πιο νέο.
Στις πιο πρόσφατες έρευνες, παίρνοντας αίμα από τη
μητέρα, μπορείς να εξετάσεις το DNA του εμβρύου.
Όταν τα κύτταρα πεθαίνουν, απελευθερώνουν DNA
το οποίο βρίσκεται ελεύθερο μέσα στον ορό του
πλάσματος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης,
το 10% από αυτό το «ελεύθερο DNA» προέρχεται
από το έμβρυο. Αναλύοντας λοιπόν αυτό το
ελεύθερο DNA, μπορούμε με μεγάλη ακρίβεια
να προσδιορίσουμε κατά πόσο το έμβρυο έχει
σύνδρομο Down ή όχι.
Προς το παρόν, αυτές οι εξετάσεις αυτές είναι ακόμη
πολύ ακριβές –στις ΗΠΑ κοστίζουν 3.000 δολάρια.
> Life > Positive <
Όταν για πρώτη φορά είδα ότι
υπάρχει ζωή μέσα στη μήτρα,
ένα έμβρυο, μού γεννήθηκαν
χίλιες ερωτήσεις, για το πώς
σκέφτεται, το πώς μεγαλώνει,
το πώς αναπτύσσεται, το πώς
και το γιατί πηγαίνουν τα
πράγματα στραβά.
Πιστεύω όμως, ότι στους επόμενους 2-3 μήνες, το
κόστος τους θα πέσει κάτω από τα 500 δολάρια, ενώ
μέσα σε μια 5ετία, θα γίνουν τόσο φθηνές, που θα
είναι προσβάσιμες σε όλον τον πληθυσμό.
Πέρα από τη διάγνωση του συνδρόμου
Down, πού αλλού μπορεί να βοηθήσει αυτή
η εξέταση;
Ήδη βοηθά σε έναν αυξανόμενο αριθμό χρωματοσωματικών ανωμαλιών, όπως η τρισωμία 18 (σύνδρομο
Edwards), η τρισωμία 13 (σύνδρομο Patau). Με αυτήν
την εξέταση, μπορούμε επίσης να εντοπίσουμε την
ομάδα αίματος του εμβρύου. Περίπου το 10% των
γυναικών έχουν ομάδα αίματος Rh- και αν το έμβρυο
είναι Rh+, τότε η μητέρα μπορεί να δημιουργήσει
αντισώματα που καταστρέφουν τα ερυθρά αιμο-
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
συνέντευξη
Κύπρος Νικολαΐδης
>M
ΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΜΒΡΥΟΥ
«Οι πρώτες επεμβάσεις, που πραγματοποιήθηκαν το 1980, ήταν μεταγγίσεις
αίματος στο έμβρυο, για περιπτώσεις σαν της μητέρας με το Rh-, που
καταστρέφει το αίμα του μωρού της.
Μπαίναμε με μια βελόνα στον ομφάλιο
λώρο και κάναμε μεταγγίσεις αίματος
κάθε 2-3 εβδομάδες, αποφεύγοντας το
θάνατο του εμβρύου. Όταν γεννιόταν το
μωρό, ήταν τελείως φυσιολογικό, αφού
δεν υπήρχαν πια τα αντισώματα της
μητέρας να του καταστρέφουν το αίμα.
H ανεστραμμένη πυραμίδα προγεννητικής
φροντίδας που έχει προτείνει ο κ. Nικολαΐδης.
18
σφαίρια του εμβρύου, με αποτέλεσμα αυτό να πεθαίνει
στις 18-25 εβδομάδες. Παλαιότερα, έπρεπε να κάνουμε
αμνιοπαρακέντηση, να πάρουμε αίμα από το έμβρυο και να
δούμε την ομάδα αίματος.
Υπάρχουν επίσης μια σειρά από ανωμαλίες που έχουν
σχέση με το φύλο του εμβρύου- η αιμοφιλία για
παράδειγμα, είναι αρρώστια που επηρεάζει τα αρσενικά
έμβρυα. Παλιά, για να βρούμε το φύλο, απαιτείτο επίσης
αμνιοπαρακέντηση ή υπέρηχος την 16η-20ή εβδομάδα.
Με το DNA από το αίμα της μητέρας, μπορούμε σήμερα
να διαπιστώσουμε το φύλο του εμβρύου, ήδη από την 8η
εβδομάδα της εγκυμοσύνης.
Πόσο δύσκολο είναι να πεισ σε έναν γονιό ότι το
παιδί του έχει πρόβλημα;
Έχει πολύ μεγάλη σημασία, ο γιατρός να είναι κατάλληλα
εκπαιδευμένος, τόσο για να κάνει τη σωστή διάγνωση,
όσο και για να δώσει το counseling, να εξηγήσει δηλαδή
στους γονείς τι ακριβώς συμβαίνει. Δίνω ίση σημασία στο
πόσο καλός είναι κάποιος στο να κάνει τη διάγνωση και
στο πώς επικοινωνεί με τους γονείς, για να τους εξηγήσει
τι συμβαίνει και να τους βοηθήσει να φτάσουν σε σωστές
αποφάσεις για τα επόμενα στάδια.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την Ιατρική
του εμβρύου;
Κατά λάθος! Στο τελευταίο έτος της Ιατρικής στην Αγγλία,
> Life > Positive <
Στη συνέχεια, περάσαμε σε άμεσες
χειρουργικές επεμβάσεις. Η πιο
συχνή αφορούσε στις περιπτώσεις
της έμβρυο-εμβρυικής μετάγγισης,
όταν δηλαδή έχουμε δύο ομοζυγωτικά
έμβρυα (δίδυμη κύηση), που μοιράζονται την ίδια κυκλοφορία. Σε αυτές τις
περιπτώσεις, το ένα από τα δύο έμβρυα
συνήθως πεθαίνει. Βάζοντας ενδοσκόπιο στην μήτρα, εντοπίζουμε τα κοινά
αιμοφόρα αγγεία των δύο εμβρύων και
χρησιμοποιώντας λέιζερ κάνουμε τον
διαχωρισμό. Έκανα την πρώτη τέτοια
επέμβαση το 1992. Έκτοτε έχουν γίνει
χιλιάδες τέτοιες επεμβάσεις.
Οι τελευταίες επεμβάσεις που κάνουμε
–και έχουν γίνει και σε παιδιά από την
Ελλάδα- αντιμετωπίζουν τη διαφραγματοκήλη στο έμβρυο. Όταν υπάρχει
τρύπα στο διάφραγμα του εμβρύου,
το έντερο, το συκώτι κ.λπ. ανεβαίνουν
στον θώρακά του και δεν αφήνουν τους
πνεύμονες να αναπτυχθούν κανονικά.
Έτσι, το έμβρυο, που κατά τη διάρκεια
της εγκυμοσύνης παίρνει το οξυγόνο
από τον ομφάλιο λώρο, μόλις γεννηθεί
δεν μπορεί να αναπνεύσει και πεθαίνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις, περνάμε
με ένα ενδοσκόπιο, ένα μπαλονάκι
στον λαιμό του εμβρύου, στην τραχεία,
που εμποδίζει την έγχυση των υγρών
που παράγουν οι πνεύμονες προς τα
έξω. Έτσι, αυτά μένουν μέσα στους
πνεύμονες και τους φουσκώνουν, διεγείροντας την ανάπτυξή τους».
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
DNA
3 γράµµατα. Όλες οι απαντήσεις.
GEN/KTX/HANDS05/11
Η αποκωδικοποίηση του DNA ανοίγει κάθε µέρα νέους δρόµους θεραπείας.
Όσο η επιστήµη θα παράγει διαρκώς νέα γνώση, τα όρια της υγείας θα διευρύνονται. Το αδύνατο θα γίνεται κάθε µέρα πιο δυνατό.
Για εµάς στην GENESIS Pharma, η βιοτεχνολογία είναι ταυτόσηµη µε το µέλλον στο χώρο του φαρµάκου και µε την ελπίδα για την
ανθρώπινη ζωή. Γι’ αυτό επιλέξαµε να εστιάσουµε εκεί όλες µας τις δυνάµεις. Εδώ και 14 χρόνια, εργαζόµαστε καθηµερινά για να
διασφαλίσουµε στους Έλληνες ασθενείς άµεση πρόσβαση σε σύγχρονα και καινοτόµα φάρµακα βιοτεχνολογίας.
Μάθετε περισσότερα στο www.genesispharma.gr
>
συνέντευξη
Κύπρος Νικολαΐδης
>Π
ΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
«Πώς κρίνετε το επίπεδο της
προγεννητικής φροντίδας που
παρέχεται σήμερα στην Ελλάδα;», ρωτήσαμε τον κ. Νικολαΐδη.
Η απάντησή του μας εξέπληξε…
ευχάριστα! «Το επίπεδο των υπερήχων που παρέχεται σε μεγάλο
ποσοστό του πληθυσμού, στην
Ελλάδα, είναι πολύ υψηλότερο
από ό,τι στη μεγάλη πλειοψηφία
των νοσοκομείων της Αμερικής και ακόμη και της Αγγλίας.
Πιστεύω ότι τουλάχιστον το 50%
των Ελληνίδων έχουν πρόσβαση
σε πολύ καλό επίπεδο προγεννητικού ελέγχου. Για να σας δώσω
ένα παράδειγμα, γιατροί τους
οποίους εκπαίδευσα εγώ και
πήγαν στο Yale, δεν μπορούσαν
με τους υπερήχους που υπήρχαν
εκεί να κάνουν διάγνωση ανεγκεφαλίας στη 12η εβδομάδα. Και
αυτό πριν από μόλις 1,5 χρόνο!
Στις ΗΠΑ, μπορεί να υπάρχουν
νοσοκομεία που να είναι π.χ.
εξαιρετικά στην λαπαροσκοπική
χειρουργική, στην υπογονιμότητα, στις εγχειρήσεις καρδιάς. Για
την μεγάλη πλειοψηφία του λαού
της Αμερικής όμως, για τον μέσο
Αμερικάνο, το επίπεδο της υγείας
είναι πολύ πιο χαμηλό, σε σχέση
με αυτό που παρέχεται στον μέσο
Έλληνα ή στον μέσο Κύπριο. Στην
Ελλάδα υπήρχε αυχενική διαφάνεια από τη δεκαετία του 1990,
ενώ στην Αμερική εισάγεται
τώρα, και μάλιστα μόνο στις δυτικές και στις ανατολικές ακτές!
20
το πανεπιστήμιο μάς στέλνει στο εξωτερικό για 3
μήνες, για να κάνουμε το λεγόμενο «elective». Οι
περισσότεροι γιατροί αντιμετωπίζουν αυτή τη δυνατότητα σαν ευκαιρία για διακοπές και επιλέγουν να
πάνε να εκπαιδευθούν σε ...εξωτικούς προορισμούς.
Εγώ, επειδή δεν μου αρέσει το ταξίδι με αεροπλάνο,
επέλεξα να παραμείνω στο νοσοκομείο. Έτυχε, λοιπόν, τότε στο νοσοκομείο να φέρουν τους πρώτους
υπερήχους και ασχολήθηκα όλο εκείνο το τρίμηνο
με τους υπερήχους. Όταν είδα για πρώτη φορά ότι
υπάρχει ζωή μέσα στη μήτρα, ένα έμβρυο, μού
γεννήθηκαν χίλιες ερωτήσεις, για το πώς σκέφτεται,
το πώς μεγαλώνει, το πώς αναπτύσσεται, το πώς και
> Life > Positive <
το γιατί πηγαίνουν τα πράγματα στραβά, διάφορα
ηθικά θέματα, νομικά θέματα... Έτσι, αγάπησα αυτό
το κομμάτι.
Οι περισσότερες ανακαλύψεις που έχετε κάνει έχουν φέρει και αντιδράσεις. Στο τέλος
όμως βαδίζουμε στον δρόμο που εσείς
δείχνετε. Πώς αισθάνεστε για αυτό;
Στην εξέλιξη της επιστήμης είναι σημαντικό να
αμφισβητείται ο καθένας. Οι περισσότερες έρευνες
που έχω κάνει ξεκινούσαν ακριβώς από την αμφισβήτηση. Kαλείσαι να αποδείξεις κάτι που πιστεύεις
ότι είναι σωστό. Και αυτό σε βοηθά. <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
> της Bιβέττας Λαϊνιώτη
Ανέκαθεν η γυναίκα θεωρείτο ως το κατ’ εξοχήν πεδίο
της «ψυχοσωματικής ολότητας». Οι συνεχείς μεταβολές
στα επίπεδα των ορμονών φέρουν αναπόφευκτα, ψυχικές
και σωματικές αλλαγές στο γυναικείο οργανισμό. Έτσι,
δεν είναι λίγες οι φορές που σε μια γυναικεία πάθηση
εξετάζεται και ο παράγοντας... ψυχολογία!
ΓΥΝΑΙΚΑ
Προβλήματα γένους...
θηλυκού
Ε
μμηνόπαυση. Είναι
περίοδος μεγάλης ψυχοσωματικής αλλαγής για γυναίκες ηλικίας 45-54 ετών.
Τα κυριότερα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι εξάψεις, ιδρώτες, αίσθημα
καύσου και κολπική ξηρότητα. Συχνά,
παρατηρείται και αύξηση βάρους, καθώς
ο μεταβολισμός επιβραδύνεται επειδή
συμβαίνουν ορμονικές μεταβολές.
Συμπτώματα, όπως άγχος, συναισθηματική αστάθεια, υπερένταση, εύκολη
κόπωση, ευερεθιστότητα, ζαλάδες και
αϋπνία, δεν οφείλονται στις ορμονικές
μεταβολές της εμμηνόπαυσης, αλλά στη
στάση που έχει κάθε γυναίκα απέναντι
σε αυτήν την αλλαγή που συμβαίνει στη
ζωή της.
Οι γυναίκες με ιστορικό κατάθλιψης
σε νεότερη ηλικία ή στην εγκυμοσύνη,
αλλά και εκείνες που αντιμετωπίζουν
με... δέος τα «γηρατειά», εμφανίζουν
πιο έντονα ψυχολογικά προβλήματα στη
διάρκεια της εμμηνόπαυσης.
Σήμερα, συνιστάται γενικά πιο δύσκολα
η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης
για τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση,
ενώ παράλληλα, τα σκευάσματα που
περιέχουν φυτικά συστατικά όπως τα
φυτο-οιστρογόνα και το ΕΡΟ (Evening
primrose oil) κερδίζουν έδαφος.
Καλό είναι η γυναίκα στην εμμηνόπαυση
να ελέγξει την οστική της πυκνότητα για
> Life > Positive <
να γνωρίζει σε τι κατάσταση βρίσκονται
τα οστά της, ιδιαιτέρως αν έχει κληρονομικότητα στην οστεοπόρωση.
Για την κολπική ξηρότητα, στα φαρμακεία υπάρχουν πολλά εξειδικευμένα
προϊόντα.
Προεμμηνορυσιακό σύνδρομο
Το σύνδρομο είχε περιγραφεί ως «μια
απερίγραπτη ένταση 10 έως και 7 μέρες
πριν την εμμηνορρυσία. Οι ασθενείς
παραπονούνται για υπερένταση, ευερέθιστη διάθεση και παράξενες σκέψεις.
Μία με δύο ώρες μετά την έναρξη της
εμμήνου ρύσεως όλα τα συμπτώματα
υποχωρούν…».
Όπως επισημαίνει η γυναικολόγος, κυρία
Καρολίνα Κολιοπούλου, «το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο είναι πολύ συχνό,
καθώς αφορά 3 στις 4 γυναίκες. Η
εμφάνιση ενός ή μερικών από μια ομάδα
συμπτωμάτων μία έως δύο εβδομάδες
πριν από την έναρξη της περιόδου αποτελεί το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο.
Τα συμπτώματα υποχωρούν στις πρώτες
μέρες της περιόδου. Σε κάποιες γυναίκες
προκαλεί πολύ μικρή ενόχληση, ενώ
αντίθετα σε άλλες αλλοιώνει την ποιότητα της ζωής τους και επηρεάζει την
καθημερινότητά τους σε μεγάλο βαθμό.
Εξάλλου, στην ίδια γυναίκα, τα συμπτώματα κάποιους μήνες μπορεί να είναι
23
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
προβλήματα γένους... θηλυκού
Το σπιράλ παραμένει μέθοδος
κατάλληλη για
γυναίκες που
έχουν συμπληρώσει την οικογένειά τους και
δεν προγραμματίζουν άλλα παιδιά, ενώ το χάπι
για τις νεότερες
γυναίκες.
24
ιδιαίτερα έντονα και άλλους μήνες να εκδηλώνονται με πιο ήπιο
τρόπο. Όπως και να έχει, δεν πρέπει να το αφήσετε να κυριαρχήσει στη ζωή σας»!
Στα σωματικά συμπτώματα του συνδρόμου περιλαμβάνονται η
διόγκωση και το αίσθημα τάσης στους μαστούς και την κοιλιά, η
αύξηση του βάρους, το πρήξιμο στα άκρα, η εφίδρωση, η δυσκοιλιότητα και άλλα. Στα ψυχολογικά, επικρατούν το άγχος, η ευερεθιστότητα, η μείωση της συγκέντρωσης, η καχυποψία, η θλίψη και
άλλα.
Τα αίτιά του είναι άγνωστα, ωστόσο το ΠΜΣ συνδέεται με στοιχεία
της ζωής και της προσωπικότητας της γυναίκας. Τα σοβαρά διασυζυγικά προβλήματα όπως και το επιβαρυμένο ψυχολογικό ιστορικό φαίνεται ότι συμβάλλουν σημαντικά. Για τη θεραπεία έχουν
προταθεί πολλά, χωρίς ξεκάθαρα αποτελέσματα. Ίσως θα άξιζε
η δοκιμή φυτικών σκευασμάτων και βιταμίνης Β6. Το μαγνήσιο,
200mg ημερησίως στο δεύτερο μισό του κύκλου βοηθάει αρκετές
γυναίκες.
Ανοργασμία (Σεξουαλική ψυχρότητα)
Οι γυναίκες που παρουσιάζουν ανοργασμία, δεν κατορθώνουν να
φθάσουν στον οργασμό, παρόλο που έχουν ικανοποιητική σεξουαλική διέγερση. Μερικές γυναίκες απολαμβάνουν και ικανοποιούνται από το σεξ, έστω και εάν δεν επιτυγχάνουν ποτέ τον οργασμό
ή εάν τον επιτυγχάνουν σπάνια.
Τηλεοπτικές εκπομπές και περιοδικά τείνουν να αναγάγουν τον
οργασμό σε καθήκον και ιερά υποχρέωση κάθε γυναίκας, σε κάθε
επαφή. Στην πραγματικότητα, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά αφού, για παράδειγμα, οι περισσότερες γυναίκες χρειάζονται
πολύ περισσότερο χρόνο και διέγερση απ’ όσο …προσφέρουν οι
περισσότεροι άνδρες. Περίπου 3-4 στις δέκα γυναίκες χρειάζονται
άμεση κλειτοριδική διέγερση και είναι αδύνατον να έχουν οργασμό μόνο με την κολπική επαφή. Περίπου 1 στις 10 γυναίκες δεν
έχει οργασμό με κανέναν τρόπο. Αυτή είναι η κατάσταση. Πότε
χρειάζεται βοήθεια η λεγόμενη ανοργασμική (!) γυναίκα; Όταν
νιώθει η ίδια ότι την χρειάζεται και δεν μπορεί ή δεν θέλει να επικοινωνήσει ερωτικά με τον σύντροφό της.
Αντισύλληψη
Τα αντισυλληπτικά χάπια αναστέλλουν την ωοθυλακιορρηξία κι
επομένως καθιστούν αδύνατη την εγκυμοσύνη. Με τα αντισυλληπτικά παλαιότερης γενιάς, οι γυναίκες εμφάνιζαν κατάθλιψη,
αύξηση του σωματικού τους βάρους, αιμορραγίες στα ενδιάμεσα
του κύκλου, μαστοδυνία και μεταβολή της libido.
Με τα νέα χάπια, ωστόσο, όλες αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες
έχουν μειωθεί δραστικά. Σε πολλές γυναίκες μάλιστα, η libido
βελτιώνεται, αφού δεν υπάρχει ο φόβος της εγκυμοσύνης.
Το σπιράλ παραμένει μέθοδος κατάλληλη για γυναίκες που έχουν
συμπληρώσει την οικογένειά τους και δεν προγραμματίζουν άλλα
παιδιά, ενώ το χάπι για τις νεότερες γυναίκες.
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
προβλήματα γένους... θηλυκού
Συμπτώματα,
όπως άγχος, συναισθηματική
αστάθεια, υπερένταση, εύκολη
κόπωση, ευερεθιστότητα, ζαλάδες
και αϋπνία, δεν
οφείλονται στις
ορμονικές μεταβολές της εμμηνόπαυσης, αλλά
στη στάση που
έχει κάθε γυναίκα
απέναντι στην αλλαγή που συμβαίνει στη ζωή της
Οστεοπόρωση
Η λέξη «οστεοπόρωση» σημαίνει φιλολογικά «πορώδες οστούν».
Είναι μία κατάσταση, όπου ένα άτομο χάνει σταδιακά κόκαλο
(οστούν), με αποτέλεσμα τα κόκαλα να γίνονται όλο και πιο
εύθραυστα. Η οστεοπόρωση επηρεάζει συχνότερα τη σπονδυλική
στήλη, τα ισχία, την πύελο (λεκάνη) και τους καρπούς. Πιο σοβαρά όμως είναι τα κατάγματα των ισχίων. Πράγματι, το 20% των
ασθενών μπορεί να χάσει τη ζωή του από ένα τέτοιο κάταγμα, το
50% να οδηγηθεί σε μόνιμη αναπηρία, ενώ ένα ποσοστό 25% θα
χρειαστεί μακροχρόνια νοσηλεία.
Η οστεοπόρωση εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και καθώς το προσδόκιμο επιβίωσης αυξάνει, όλο και
περισσότερες προσβάλλονται από οστεοπόρωση. Το ασβέστιο
είναι απαραίτητο συστατικό των οστών και ευθύνεται σημαντικά
για την αντοχή τους. Γι΄ αυτό και όσο κι αν παρέμβει κανείς στους
ορμονικούς παράγοντες πρόκλησης της οστεοπόρωσης, η προσπάθεια θα αποβεί άκαρπη εάν δεν εξασφαλιστεί επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, δηλαδή 800 mg ημερησίως. Στην παιδική ηλικία,
στην εφηβεία, στην εγκυμοσύνη, στην περίοδο θηλασμού και
στα άτομα άνω των 60 είναι απαραίτητη σχεδόν η διπλάσια
ποσότητα. Επομένως, η πρόληψη της οστεοπόρωσης με την
ικανοποιητική πρόσληψη ασβεστίου πρέπει να αρχίζει από
την εφηβεία. Οι ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο μπορούν
να καλυφθούν με κατάλληλη διατροφή, πλούσια σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Πολύ καλή λύση, αποτελούν ωστόσο και
τα διαιτητικά συμπληρώματα ασβεστίου.
> ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
ΜΕΘΟΔΟΣ
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ
ΧάπιΦιλελεύθερες και ανεξάρτητες, αποφασιστικές, με επαγγελματικούς στόχους και αυτοπεποίθηση.
26
Σπιράλ
Προτιμούν να έχει άλλος (ο γιατρός) την ευθύνη της αντισύλληψης.
ΔιάφραγμαΌπως και οι γυναίκες που προτιμούν το χάπι, αλλά είναι ανασφαλείς όσον αφορά στη σωματική τους υγεία και αποφεύγουν το χάπι
και το σπιράλ.
Ρυθμός (γόνιμες ημέρες)Μοναχικές, θρησκευόμενες και ενοχικές, βλέπουν το σεξ περισσότερο σαν καθήκον. Είναι η αντισυλληπτική μέθοδος που αποδέχεται η καθολική εκκλησία.
Διακοπτόμενη Υπερβολικά εξαρτημένες από τους άνδρες, πιστεύουν στην τύχη
συνουσία («τράβηγμα»)και έχουν διάφορους δισταγμούς και ενοχές για τα άλλα αντισυλληπτικά μέσα.
ΠροφυλακτικόΘεωρούν ότι κάνει τον άνδρα λιγότερο απειλητικό και περισσότερο συνεπή απέναντι στη γυναίκα, αφού αναλαμβάνει κι αυτός τις
ευθύνες του για τις συνέπειες της σεξουαλικής επαφής.
ΠΗΓΗ: «Γυναικολογία και Μαιευτική», του Καθηγητή Δημήτριου Λώλη, Εκδόσεις Παρισιάνου,
Αθήνα 2004, Τόμος Α, σελ. 448-449. Συγγραφή κεφαλαίου από την Σταυρούλα Γιαννίτση.
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
προβλήματα γένους... θηλυκού
Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα είναι γένους θηλυκού! Οι γυναίκες συχνά αναφέρουν αλλαγές στη λειτουργία του
εντέρου τους κατά τις διάφορες φάσεις του κύκλου.
Έχει, επίσης, αναφερθεί ότι οι γυναίκες που πάσχουν
από σοβαρή δυσκοιλιότητα, παρουσιάζουν αυξημένη
πιθανότητα υποβολής σε γυναικολογική επέμβαση.
Όλα τα παραπάνω εγείρουν την υπόνοια ότι οι ορμονικές μεταβολές κατά τη διάρκεια του κύκλου μάλλον
σχετίζονται με τη δυσκοιλιότητα ή ευθύνονται κατά
κάποιον τρόπο για αυτήν.
Μελέτες που αξιολόγησαν τον χρόνο διέλευσης των
κοπράνων κατά την παραγωγική
και εκκριτική φάση του κύκλου 18
υγιών γυναικών, δεν διαπίστωσαν
στατιστικά σημαντική διαφορά.
Ίδια ήταν η διαπίστωση και για το
βάρος των κοπράνων. Τηλεγραφικά, αξίζει να σημειωθούν τα
εξής: όχι, δεν «δηλητηριάζεται»
από «τοξίνες» ο οργανισμός τους
δυσκοίλιου ατόμου, δεν βοηθούν
όλους τους δυσκοίλιους οι «φυτικές ίνες», η αυξημένη κατανάλωση νερού δεν διορθώνει το
πρόβλημα, δεν είναι «επικίνδυνα»
τα διεγερτικά καθαρτικά και δεν
είναι δυσκοίλιος όποιος δεν ενεργείται κάθε μέρα.
Οι περισσότεροι θεωρούν ως φυσιολογικό ρυθμό
κένωσης τη μια ημερησίως, ο ρυθμός όμως των κενώσεων, πάντα μέσα σε φυσιολογικό πλαίσιο, μπορεί να
ποικίλλει από 3 ημερησίως μέχρι 3 εβδομαδιαίως.
απώλειας. Στις γυναίκες, εμφανίζεται συνήθως
διάχυτη αραίωση στην κορυφή του κεφαλιού, αλλά
με διατήρηση της παρυφής των μαλλιών στο μέτωπο,
όπου έχουν φυσιολογική πυκνότητα. Όσο για την
αλωπεκία στις γυναίκες, δεν σημαίνει συνήθως
παθολογικά επίπεδα ανδρογόνων-σημαντικό ρόλο
παίζει η κληρονομικότητα.
Η ποιότητα των μαλλιών αντανακλά επίσης την επάρκεια της διατροφής. Τα τακτικά, πλήρη γεύματα είναι τα
καλύτερα, τόσο για το άτομο όσο και για τα μαλλιά του.
Η κατανάλωση επιπλέον πρωτεΐνης και συμπληρωμάτων με αμινοξέα δεν φαίνεται να βοηθά στην περαιτέρω ανάπτυξη των τριχών, εκτός
και αν διαπιστωθεί έλλειψη κάποιας
συγκεκριμένης ουσίας. Από την άλλη,
οι αυστηρές δίαιτες και πολύ περισσότερο οι διατροφικές διαταραχές,
όπως η νευρογενής ανορεξία, μπορεί
να έχουν δραματικές συνέπειες στο
τριχωτό της κεφαλής. Επομένως, τα
ειδικά συμπληρώματα διατροφής
έχουν θέση στις περιπτώσεις ελλειμματικής διατροφής, είτε σε ποσότητα,
είτε σε ποικιλία, καταστάσεις διόλου
σπάνιες στην εποχή μας!
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση
της τριχόπτωσης περιλαμβάνει τη χορήγηση Μινοξιδίλης, που είναι μία από τις πιο διαδεδομένες
αγωγές για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Έχει
αποτελέσματα κυρίως στην πρόληψη και καθυστέρηση έναρξης της γυναικείου τύπου ανδρογενετικού
τύπου αλωπεκίας, ειδικά στα πρώτα στάδια της
αραίωσης. Αυτό που πρέπει να τονίσουμε εδώ, είναι
ότι επιδρά αποτελεσματικά μόνο στο αρχικό στάδιο
της αραίωσης (hair miniaturization), κατά το οποίο
οι τρίχες λεπταίνουν προοδευτικά και συρρικνώνονται σε μέγεθος. Στις περιοχές όπου η τριχοφυΐα
έχει χαθεί, δεν έχει ουσιαστικά αποτελέσματα. Αν,
επομένως, μια γυναίκα επιθυμεί διατήρηση της
υπάρχουσας τριχοφυΐας της, μπορεί να περιμένει
αποτελέσματα, η αγωγή όμως δεν θα της φέρει πίσω
τις χαμένες τρίχες. Για τον λόγο αυτό, η θεραπεία με
μινοξιδίλη επιβάλλεται να ξεκινά όσο το δυνατόν πιο
νωρίς.
Η μεταμόσχευση τριχοθυλακίων (και όχι μαλλιών,
που είναι λανθασμένος όρος) είναι μια λύση για
τις γυναίκες με ανδρικού τύπου αλωπεκία. Κύριο
πρόβλημα ωστόσο παραμένει η κάλυψη της φαλακρής περιοχής με επαρκή θυλάκια τριχών, ώστε το
αποτέλεσμα να είναι ικανοποιητικό. <
Η τριχόπτωση
προκαλεί
προβληματισμό
και ανησυχία,
καθώς είναι
πρόβλημα με
έντονες αισθητικές
διαστάσεις.
28
Τριχόπτωση
Δεν αφορά μόνο τους άνδρες! Μάλιστα, στις μέρες
μας, η συχνότητα της εμφάνισής της είναι μεγαλύτερη,
σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η τριχόπτωση
αφορά περίπου το 15% των γυναικών σε κάποια
στιγμή της ζωής τους, με το 40% των περιπτώσεων να
εκδηλώνεται μετά την ηλικία των 40 ετών. Μετά τα 50,
περισσότερες από τις μισές γυναίκες αντιλαμβάνονται
αξιόλογες ενδείξεις τριχόπτωσης.
Η τριχόπτωση προκαλεί προβληματισμό και ανησυχία,
καθώς είναι πρόβλημα με έντονες αισθητικές διαστάσεις. Τα μαλλιά αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο της θηλυκότητας και της γυναικείας εμφάνισης και η διατήρηση
της ομορφιάς τους, αιτούμενο για κάθε γυναίκα.
Η απώλεια μαλλιών στις γυναίκες είναι, πάντως,
λιγότερο εμφανής, σε σχέση με τους άνδρες, ενώ
διαφέρει επίσης σημαντικά και η κατανομή της
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
>της Νεκταρίας Καρακώστα
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Γιατί «προτιμά»
τους αγχώδεις;
30
Σε σύγχρονη επιδημία αναδεικνύεται τα τελευταία χρόνια το
σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), με την οικονομική κρίση να
έχει ενισχύσει σημαντικά τον ρυθμό αύξησης των κρουσμάτων.
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
Δ
εν είναι τυχαίο ότι σήμερα έξι
στους δέκα ασθενείς που φτάνουν στο γαστρεντερολογικό ιατρείο περιγράφουν τα συμπτώματα του
συνδρόμου: μετεωρισμό, δυσκοιλιότητα ή διάρροια
και έντονους πόνους στην κοιλιακή χώρα.
«Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα για το οποίο οι ασθενείς πηγαίνουν στον γαστρεντερολόγο είναι ο έντονος μετεωρισμός, το λεγόμενο φούσκωμα. Μπορεί
επίσης να υπάρχει πόνος, που κυμαίνεται από απλή
ενόχληση μέχρι πολύ έντονο πόνο (κολικός εντέρου)
και, τέλος, διαταραχές στις κενώσεις. Κάποιοι ασθενείς έχουν δυσκοιλιότητα, άλλοι διάρροια και ορισμένοι εναλλαγές μεταξύ των δύο καταστάσεων»,
εξηγεί η γαστρεντερολόγος κυρία Άννα Γαριπίδου.
Αιτία όλων αυτών των συμπτωμάτων (και κύρια αιτία
του ΣΕΕ) είναι συνήθως το άγχος. Όχι τυχαία, το
σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου «χτυπά την πόρτα» σε άτομα που ανήκουν σε συγκεκριμένο τύπο
προσωπικότητας. Είστε ευσυνείδητος και τυπικός;
Βάζετε πάνω από όλα το καθήκον; Θέλετε να κάνετε
τα πάντα τέλεια και να τα έχετε με όλους καλά;
Αγχώνεστε και στενοχωριέστε με το παραμικρό; Τότε
είστε υποψήφιος να εμφανίσετε το σύνδρομο, αν
δεν πάσχετε ήδη από αυτό.
«Όταν ένα άτομο που ανήκει σε αυτόν τον τύπο
προσωπικότητας βιώσει έντονο στρες, το έντερό του,
το οποίο έτσι κι αλλιώς νευρώνεται από το αυτόνομο
νευρικό σύστημα και δεν υπόκειται στον έλεγχο του
νου, κάνει σπασμούς. Με τους σπασμούς αυτούς,
εγκλωβίζεται αέρας στο έντερο που κάνει το άτομο
να νιώθει έντονο μετεωρισμό, με ή χωρίς πόνο»,
τονίζει η κυρία Γαριπίδου.
Επιπτώσεις
Ανεξάρτητα από το είδος των συμπτωμάτων που επικρατούν, το σύνδρομο φαίνεται πως επηρεάζει και
υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. «Αυτήν τη στιγμή, στον δυτικό κόσμο, το ΣΕΕ
αποτελεί την πρώτη αιτία απώλειας εργατοωρών. Τα
άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο νιώθουν εξαντλημένα ή ανίκανα να εργαστούν, ενώ συχνά ο πόνος ή η διάρροια τούς δημιουργεί τέτοιο στρες, που
τα κρατά μέσα στο σπίτι», τονίζει η ειδικός. Τα άτομα
που έχουν σαν κύριο σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα,
αισθάνονται φοβερή δυσφορία και ευερεθιστότητα,
ενώ όσοι εμφανίζουν διάρροιες, διστάζουν να βγουν
από το σπίτι από φόβο μήπως δεν βρουν τουαλέτα,
τη στιγμή της ανάγκης.
Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία της 43χρονης
Κατερίνας, που ζει με το σύνδρομο από τα 30 της:
> Life > Positive <
«Μερικές φορές ο πόνος στην κοιλιά μου είναι τόσο
έντονος, που αν περπατάω, πρέπει να σταματήσω
και να καθίσω κάπου μέχρι να μου περάσει. Κι όμως,
συχνά αναγκάζομαι παρά τους πόνους να πάω στη
δουλειά μου- δεν μπορώ να λείπω συνέχεια… Εκείνες τις μέρες, πιέζομαι πολύ για να ανταποκριθώ. Το
αποτέλεσμα βέβαια, είναι τα σαββατοκύριακα να
μην μπορώ να σηκωθώ από το κρεβάτι. Αισθάνομαι
εξουθενωμένη… Και σαν να μην έφτανε αυτό, κάθε
φορά που είναι να βγω από το σπίτι ξυπνάει μέσα
μου αυτή η ανησυχία, η αγωνία ότι μπορεί να χρειαστώ τουαλέτα. Όσο για τον μετεωρισμό; Όταν κάνει
την εμφάνισή του, η κοιλιά μου πρήζεται τόσο πολύ,
που μοιάζω με έγκυο!».
«Όλα αυτά μπορεί σε κάποιον που δεν υποφέρει από
το σύνδρομο να ακούγονται τραβηγμένα, όμως είναι
ανησυχίες και πραγματικά προβλήματα που απασχολούν πολύ συχνά τους ασθενείς μας», ομολογεί η
κυρία Γαριπίδου.
Τα καλά νέα για τους πάσχοντες, είναι ότι ακόμη κι
αν δεν λάβουν θεραπεία, το σύνδρομο δεν μπορεί να
οδηγήσει σε χειρότερες καταστάσεις, όπως κάποιον
καρκίνο ή κάποια φλεγμονή. Άλλωστε, η θεραπεία
δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβάται κανείς. Η
πρώτη γραμμή άμυνας στο σύνδρομο, περιλαμβάνει
φυσικές και ήπιες παρεμβάσεις, που μπορούν να
ελέγξουν την κατάσταση και να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Διάγνωση
Δεδομένης της έντονης συσχέτισης της εμφάνισης
-και επιδείνωσης- του συνδρόμου με καταστάσεις
στρες και άγχους, «η διάγνωσή του προϋποθέτει
πολύ καλή λήψη ιστορικού, στο οποίο, εκτός από
λεπτομερή καταγραφή των συμπτωμάτων, καταγράφεται και η ψυχοσύνθεση του ατόμου», σημειώνει η
κυρία Γαριπίδου.
Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση, πρέπει να αποκλειστεί η ύπαρξη άλλων, σοβαρότερων καταστάσεων από το παχύ έντερο, με μια κολονοσκόπηση. «Οι
διαταραχές στις κενώσεις, μπορούν να είναι ένδειξη
πολύποδα, εκκολπωμάτων, ακόμη και καρκίνου. Αν
βέβαια ο ασθενής είναι νέο άτομο και παραπονείται
μόνο για μετεωρισμό, η κλινική εκτίμηση και το ιστορικό μπορούν να θέσουν τη διάγνωση, χωρίς τέτοιου
είδους εξετάσεις», διευκρινίζει η γιατρός.
Κάτι άλλο που θα πρέπει να αποκλειστεί, πριν τεθεί η
διάγνωση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου είναι
η πιθανότητα να πάσχει το άτομο από δυσανεξία
στη λακτόζη. Στους πάσχοντες από δυσανεξία στη
31
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
> Στομάχι και έντερο «καθρέπτες»
της ψυχής
λακτόζη, η κατανάλωση γάλακτος μπορεί να προκαλέσει
δυσκοιλιότητα, διάρροια ή μετεωρισμό, συμπτώματα δηλαδή παρόμοια με του ΣΕΕ. Γι’ αυτό, και η μόνη τροφή που
αποκλείεται στο ΣΕΕ είναι το γάλα.
Και μετά τη διάγνωση τι;
Ο αντικατοπτρισμός του στρες και της κακής
ψυχολογικής κατάστασης στην υγεία του πεπτικού συστήματος, αποτυπώνεται ευδιάκριτα και
στις εκφράσεις της ελληνικής γλώσσας.
32
• «Στριμμένο άντερο»: Ο δύστροπος άνθρωπος, ο εξαιρετικά σφιγμένος και νευρικός.
• «Αυτός μου κάθισε στο στομάχι»: Εκεί, απ’
ό,τι φαίνεται, δεν καταλήγουν μόνο οι τροφές
αλλά και οι εμπειρίες. Σημαίνει, ότι κάποιος
μας προκαλεί έντονη αντιπάθεια.
• «Έχω μεγάλο στομάχι»: Δείχνω μεγάλη
ανεκτικότητα.
• «Δεν μπορώ να το χωνέψω»: Έκφραση που
χρησιμοποιείται, όταν μας είναι δύσκολο να
αποδεχθούμε κάτι.
• «Ένιωσα ένα σφίξιμο/ έναν κόμπο στο
στομάχι»: Προκαλείται συνήθως από φόβο
ή όταν ακούμε μια κακή είδηση. Eκφράσεις
χαρακτηριστικές της αντίδρασης του σώματος σε αρνητικά γεγονότα.
> Life > Positive <
Τρεις είναι οι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης του συνδρόμου: Ο πρώτος και ο πιο βασικός, είναι η αλλαγή της
διατροφικής συμπεριφοράς του ατόμου. Η διατροφή του
πάσχοντα πρέπει να εμπλουτιστεί σε κυτταρίνη και να
καταναλώνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά, πολύ νερό, γιαούρτι, λαδερά και όσπρια. Επίσης,
συστήνεται η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών, όπως το
ψύλλιο και η λήψη προβιοτικών. «Αυτός είναι ο πρώτος και
ο πιο φυσικός τρόπος αντιμετώπισης των περιστατικών του
ευερέθιστου εντέρου. Τα προβιοτικά είναι μη παθογόνοι
μικροοργανισμοί, που ζουν φυσιολογικά μέσα στο έντερο
και είναι απαραίτητοι στη φυσιολογική του λειτουργία.
Προβιοτικά μπορεί να λάβει κανείς και μέσω της διατροφής, τρώγοντας γιαούρτι ή κεφίρ. Όταν όμως η πρόσληψη
μέσω της διατροφής δεν είναι επαρκής ή όταν κάποιος έχει
πολύ στρες, καπνίζει ή ασκείται πολύ, χορηγούμε προβιοτικά σε κάψουλες. Με αυτά τα δύο μέτρα, τη διατροφή και
την πρόσληψη φυτικών ινών και προβιοτικών, οι πάσχοντες
από ΣΕΕ μπορούν να ρυθμίσουν πολύ ικανοποιητικά το
σύνδρομο, αποφεύγοντας τα πολύ έντονα συμπτώματα.
Οι πάσχοντες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι, ένας πιο
φυσικός τρόπος ζωής, με μακροπρόθεσμη αλλαγή στη
διατροφή τους και με χρήση προβιοτικών, μπορεί να τους
καταστήσει ασυμπτωματικούς και να βελτιώσει την καθημερινότητά τους, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν σε
βαριά φάρμακα», τονίζει η γιατρός.
Στα άτομα που εμφανίζουν πιο έντονα συμπτώματα, χορηγούνται σπασμολυτικά, που δρουν στις λείες μυϊκές ίνες
του παχέος εντέρου, λύουν τον σπασμό και ανακουφίζουν
το άτομο από τον μετεωρισμό και τον πόνο.
Το πρόβλημα με τα φάρμακα αυτά είναι ότι, αν η λήψη
τους συνεχιστεί επί μακρόν, ο οργανισμός τα συνηθίζει και
η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται. Τα σπασμολυτικά
χορηγούνται σε οξείες φάσεις του συνδρόμου, για σύντομα χρονικά διαστήματα.
Τρίτη ομάδα φαρμάκων είναι τα αντικαταθλιπτικά. Στο σημείο αυτό γίνεται προφανής η συσχέτιση του συνδρόμου
με την ψυχοσύνθεση του ατόμου. <
i
Γαριπίδου Άννα, Γαστρεντερολόγος
Καρόλου Ντηλ 6, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310-228466
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
η
σ
ύ
λ
ι
α
ν
ί
ε
ν
ε
δ
α
ν
ά
Ηπ
Α
AΚΡΑΤΕΙ
στό, οι
ο
σ
ο
π
ό
κ
ι
ε σημαντ ς κύστης, που
σ
ν
υ
ο
ν
ώ
α
ν
ι
άθλιψη β μο υπερδραστήρι υν να οργανώνου
τ
α
κ
ι
α
κ
Άγχος ς από σύνδρο κράτεια. Τείνο λέτα, χάνουν
πάσχοντεαπό επιτακτική α ού υπάρχει τουα ιστάζουν να
ται
ς, δ
το π
συνοδεύε τους ανάλογα με ανεξαρτησία του ο φόβος του
τη ζωή γματικότητα την οποιηθούν, ενώ έση ενώπιον
στην πρα ουν ή να κοινωνικέρει σε δύσκολη θωή τους.
ταξιδέψ ς που θα τους φ τοιχειώνει» τη ζ
ο
σ
ατυχήματ ν και γνωστών, «
φίλω
Η
ακράτεια και η επιτακτική ούρηση
επιδεινώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των
ανθρώπων καθώς επηρεάζουν την κοινωνική αλλά
και επαγγελματική τους δραστηριότητα.
Για να αποφύγουν τις δυσάρεστες «εκπλήξεις» και
τις στιγμές αμηχανίας, οι πάσχοντες τείνουν να
περιορίζουν σημαντικά τις εξωτερικές τους δραστηριότητες, ενώ και η ψυχική τους υγεία επηρεάζεται
σημαντικά, με τα συναισθήματα της ντροπής, της
αμηχανίας και της χαμηλής αυτοεκτίμησης, να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς
τους. Τα στοιχεία αυτά αποκτούν ακόµη µεγαλύτερη
σηµασία, αν σκεφτεί κανείς ότι σε πολύ µεγάλο ποσοστό η επιτακτική ακράτεια αφορά ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί
άνδρες σκέφτονται ακόµη και να παραιτηθούν από
την εργασία τους, εξαιτίας του προβλήµατος, ενώ οι
νεότεροι ασθενείς φοβούνται µήπως τη χάσουν.
Από τις γυναίκες που πάσχουν, 1 στις 2 δεν φτάνει
ποτέ στον γιατρό, θεωρώντας το σύμπτωμα αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης και άρα μη αντιμετωπίσιμο. Ένα 20% των ασθενών ταλαιπωρούνται για
τουλάχιστον έναν χρόνο, πριν αναζητήσουν βοήθεια.
«Παρόλο που το σύνδροµο της υπερδραστήριας
κύστης και κατ’ επέκταση η ακράτεια είναι αρκετά
συχνή πάθηση και έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή
των ασθενών, λίγοι από τους πάσχοντες απευθύνονται στο γιατρό για να αναζητήσουν βοήθεια. Οι
λόγοι της απροθυµίας είναι πολλοί, µε σηµαντικότερο το γεγονός ότι δεν θεωρούν την ακράτεια νόσο,
αλλά φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης του
οργανισµού ή αναµενόµενο επακόλουθο των τοκετών. Κυρίως, όµως, αυτό που κάνει τους ασθενείς να
αποφεύγουν να µιλήσουν για το πρόβληµα, είναι το
αίσθηµα ντροπής», σημειώνει ο κ. Αναστάσιος Αθανασόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας,
Επιστημονικός Υπεύθυνος Μονάδας Ουροδυναμικής
Ουρολογίας του Πανεπιστηµίου Πατρών.
«Εάν υπάρχει και νυκτουρία, όπως συµβαίνει συχνά,
οι ασθενείς αισθάνονται κόπωση και υπνηλία κατά τη
διάρκεια της ηµέρας. Παράλληλα, επηρεάζεται η σεξουαλική τους ζωή, καθώς αποφεύγουν τις επαφές
µε τον σύντροφο από τον φόβο της απώλειας ούρων.
Προσθέτοντας και τα προβλήµατα υγείας που µπορεί
να προκληθούν από τη χρήση πανών, όπως οι δερµατίτιδες (αναφυλαξία, έλκη), οι ουρολοιµώξεις κ.λπ.,
> Life > Positive <
γίνεται σαφές ότι η αντιµετώπιση της ακράτειας δεν
θα πρέπει να αναβάλλεται», προσθέτει ο ίδιος.
Ο ρόλος του γιατρού
Η ελλιπής ενημέρωση για την πάθηση, οι μεγάλες προσδοκίες για την άμεση αντιμετώπιση των
συμπτωμάτων, αλλά και τα έντονα συναισθήματα
ντροπής και αμηχανίας που βιώνουν οι ασθενείς,
είναι μερικές από τις μεγάλες προκλήσεις που
καλείται να αντιμετωπίσει ο γιατρός. Τι χρειάζεται
για να αντιμετωπιστούν σωστά; Η απάντηση του κ.
Αθανασόπουλου είναι κατηγορηματική: «Συζήτηση,
συζήτηση, συζήτηση του γιατρού με τον ασθενή,
ώστε να υπάρξει η σωστή ενημέρωση και οι σωστές
προσδοκίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος».
Οι πιο σημαντικές ερωτήσεις που κάνει ο γιατρός για
να αποτιμήσει τις επιπτώσεις της υπερδραστήριας
κύστης στην ποιότητα ζωής του ασθενούς είναι οι
εξής: Φοβόσαστε να ταξιδέψετε; /Φοράτε πάνες για
να νιώθετε ασφαλής; /Νιώθετε ανασφάλεια να πάτε
σε μια συναυλία ή έναν αγώνα;/ Αποφεύγετε να
καθίσετε στις εσωτερικές θέσεις του θεάτρου;
Οικονομική επιβάρυνση
Σημαντικό είναι και το οικονομικό κόστος της πάθησης, που αγγίζει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τα 5
δισεκατομμύρια ευρώ. Πέρα από το άμεσο κόστος,
που αφορά στην αγορά πανών και την απουσία από
35
> Προσοχή στα συμπτώματα
Τα συµπτώµατα που πρέπει να οδηγήσουν έναν
ασθενή στον ουρολόγο είναι:
• Συχνουρία, δηλαδή επίσκεψη στην τουαλέτα 8
ή περισσότερες φορές το 24ωρο- το φυσιολογικό είναι 4-6 φορές.
• Ακούσια απώλεια ούρων όταν βήχετε, φταρνίζεστε κ.λπ.
• Ισχυρό αίσθηµα επιθυµίας για ούρηση, το
οποίο μπορεί να συνοδεύεται και από ακούσια
διαφυγή ποσότητας ούρων.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
την εργασία, το έμμεσο κόστος της πάθησης είναι
δυσβάστακτο. Φανταστείτε έναν ηλικιωμένο ασθενή
που τρέχει προς την τουαλέτα, να γλιστράει και να πέφτει. Σύμφωνα με έρευνες, οι ηλικιωμένοι ασθενείς με
επιτακτική ακράτεια έχουν 30% μεγαλύτερο κίνδυνο
να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο και δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν σε κάποιον οίκο
ευγηρίας, σε σχέση με τους ομηλίκους τους που δεν
πάσχουν από την πάθηση. «Στο κόστος της πάθησης,
εκτός από το κόστος της διάγνωσης και της θεραπείας, πρέπει να συμπεριληφθεί το κόστος για τις πάνες
που χρησιμοποιούν οι ασθενείς, τα κόστη νοσηλείας
και περίθαλψης που οφείλονται σε συννοσηρότητες
της υπερδραστήριας κύστης, όπως οι πτώσεις και τα
κατάγματα, που συμβαίνουν καθώς ο ασθενής τρέχει
προς την τουαλέτα, οι δερματίτιδες και οι ουρολοιμώξεις, αλλά και η διάγνωση και θεραπεία της κλινικής
κατάθλιψης που συνεπάγεται η πάθηση. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το ετήσιο κόστος της υπερδραστήριας
κύστης στα συστήματα υγείας κυμαίνεται από 255
εκατομμύρια ευρώ (Σουηδία) και μπορεί να φτάσει τα
1,4 δισεκατομμύρια ευρώ (Ιταλία). Κι όσο ο πληθυσμός
γερνά, οι αριθμοί αυτοί θα βαίνουν αυξανόμενοι»,
τονίζει ο κ. Αθανασόπουλος.
Θεραπεία
36
Στο «οπλοστάσιο» των γιατρών για την ανακούφιση
από τα ενοχλητικά συμπτώματα της υπερδραστήριας
κύστης και της επιτακτικής ακράτειας περιλαμβάνονται: συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως εκπαίδευση
της κύστης, αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. απώλεια
βάρους, διατροφικές παρεμβάσεις, μείωση της
πρόσληψης υγρών). Η θεραπεία πρώτης γραμμής για
την υπερδραστήρια κύστη περιλαμβάνει αντιμουσκαρινικούς παράγοντες, που σαν κύριο στόχο έχουν να
προσφέρουν ανακούφιση από τα συμπτώματα της
υπερδραστήριας κύστης και να βελτιώσουν την ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η θεραπεία μπορεί μάλιστα
να εξατομικευτεί, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς, τις συννοσηρότητές του και τις αλληλεπιδράσεις
με τα άλλα φάρμακα που πιθανότατα λαμβάνει.
Τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπευτικής αντιμετώπισης
ξεπερνούν το 65%, κάτι που επαναφέρει τους ασθενείς στην ομαλή και καλή ζωή. Εκτός από ποιότητα
ζωής, τα φάρμακα φαίνεται να αποτελούν και έναν πιο
οικονομικό τρόπο διαχείρισης της πάθησης. Ενώ οι πάνες αντιστοιχούν στο 63% της συνολικής δαπάνης για
τη διαχείριση της πάθησης, η θεραπεία με φάρμακα
συνηγορεί μόλις για το 7% του ετήσιου κόστους. <
> Life > Positive <
< Οι επιπτώσεις
ακράτεια
• Στη σωματική δραστηριότητα: Ο ασθενής περιορίζει ή σταματά τις σωματικές του δραστηριότητες. Επίσης, αισθάνεται κούραση μέσα στην
ημέρα, λόγω των αφυπνίσεων κατά τη διάρκεια
της νύχτας.
• Στη σεξουαλική του ζωή: Αποφεύγει την σεξουαλική επαφή και την οικειότητα με το άλλο φύλο.
Επιπλέον, οι άνδρες ασθενείς με υπερδραστήρια
κύστη έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν Στυτική Δυσλειτουργία, σε σχέση με τους
άνδρες που δεν εμφανίζουν συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης.
• Στον επαγγελματικό του βίο: Απουσία από την
εργασία, μειωμένη παραγωγικότητα, απώλεια ή
αλλαγή εργασίας, οικονομικές απώλειες.
• Ψυχολογικές επιπτώσεις: Ενοχή και κατάθλιψη,
μείωση της αυτοεκτίμησης του ατόμου, φόβος
για την έλλειψη ελέγχου στην κύστη του, δυσφορία από την υγρασία ή/και τις πιθανές οσμές,
ανησυχία ότι θα έχουν κάποιο ατύχημα, ανησυχία ότι μπορεί να έχει καρκίνο (στους άνδρες).
• Κοινωνικές επιπτώσεις: Μείωση της κοινωνικής
δραστηριότητας, απομόνωση, αποφυγή απομάκρυνσης από το σπίτι, σχεδιασμός ταξιδιών ανάλογα με τη διαθεσιμότητα τουαλέτας, ιδιαίτερη
προσοχή στο ντύσιμο.
• Στο σπίτι: Ειδικός ιματισμός και προφυλάξεις,
ειδικά προστατευτικά για το κρεβάτι.
• Στην οικογένεια του πάσχοντα: Τα συμπτώματα
της υπερδραστήριας κύστης έχουν ισχυρή συναισθηματική επίδραση και στην οικογένεια του
πάσχοντα. Περιλαμβάνουν ντροπή, άγχος, θυμό,
ανησυχία, στρες, απογοήτευση, ενόχληση και
συμπόνια. Τα συμπτώματα της υπερδραστήριας
κύστης και ειδικότερα η συχνουρία, έχουν επίσης ισχυρό αντίκτυπο όσον αφορά τον χρόνο για
τα μέλη της οικογένειας, εξαιτίας της επίμονης
και συχνά επείγουσας ανάγκης να βρεθεί μία
τουαλέτα.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β
Ο «ύπουλος»
κίνδυνος
Έχει τη φήμη της «σιωπηλής επιδημίας»
και όχι τυχαία. Η ηπατίτιδα Β μπορεί
να εξελίσσεται για χρόνια, χωρίς να
προκαλεί συμπτώματα, με αποτέλεσμα
ο ασθενής να καθυστερεί σημαντικά να
φτάσει στον γιατρό και στον απαραίτητο
έλεγχο.
Τ
ο αποτέλεσμα είναι με
την πάροδο των ετών, σε ένα ποσοστό
ασθενών να καταστρέφεται η δομή
του ήπατος και να αναπτύσσεται
κίρρωση. «Ακόμη και στις μέρες μας,
υπάρχουν ασθενείς που επισκέπτονται
τον γιατρό πρώτη φορά, λόγω της εμφάνισης ηπατοκυτταρικού καρκίνου,
σε έδαφος χρόνιας ηπατίτιδας Β, που
δεν είχε προηγουμένως διαγνωστεί»,
σημειώνει, μιλώντας στο life positive,
η Παθολόγος- Ηπατολόγος στο ΓΝΑ
Ιπποκράτειο, κυρία Μέλανι Ντόιτς.
Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις
όπου η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β δίνει
συμπτώματα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει συχνά. «Μετά από μια περίοδο
45-180 ημερών από τη μόλυνση,
<10% των παιδιών ηλικίας έως 5 ετών
και 30-50% των ενηλίκων μπορεί να
εμφανίσουν συμπτώματα οξείας ηπατίτιδας. Η οξεία ηπατίτιδα στη συμπτωματολογία της μοιάζει με ίωση, καθώς
εκδηλώνεται με ήπια αδιαθεσία
(κακουχία, ανορεξία, ναυτία, χαμηλός
πυρετός), ειδικά αν δεν συνοδεύεται
από ίκτερο. Σε σημαντικό ποσοστό
ασθενών, η οξεία ηπατίτιδα μπορεί
να είναι και πλήρως ασυμπτωματική»,
προσθέτει η κυρία Ντόιτς. Υπολογίζεται, ότι τουλάχιστον 1 στους 3 Έλληνες
έχει περάσει οξεία ηπατίτιδα Β στο
παρελθόν, οι περισσότεροι χωρίς να το
γνωρίζουν. Αυξημένη συχνότητα ηπατίτιδας Β παρατηρείται επίσης μεταξύ
των μεταναστών από την Αλβανία, τα
κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και της
πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Η οξεία ηπατίτιδα Β διαρκεί λίγες
εβδομάδες και τις περισσότερες φορές αυτοϊάται πλήρως. Ένα ποσοστό
ασθενών όμως, δεν καταφέρνει να
αποβάλει τον ιό κατά την οξεία φάση
και η λοίμωξη μεταπίπτει σε χρόνια.
Ένα μέρος αυτών των ασθενών θα
είναι οι χρόνιοι «φορείς» του ιού της
ηπατίτιδας Β. Ο χρόνιος φορέας της
ηπατίτιδας Β έχει τον ιό στο αίμα του,
αλλά σε πολύ χαμηλό επίπεδο, χωρίς
να παρουσιάζει συμπτώματα και χωρίς
να έχει παθολογικές ηπατολογικές
εξετάσεις (αυξημένες τρανσαμινάσες).
Παραμένει όμως μολυσμένος και μπορεί να μεταδώσει τον ιό σε άλλους.
Ο χαρακτηρισμός ενός ασθενούς ως
«φορέα» δεν σημαίνει ότι ο ασθενής
δεν διατρέχει πια κίνδυνο... «Οι φορείς
μπορεί να εμφανίσουν αυτόματες περιόδους ‘σιωπηλής ενεργοποίησης’, με
αποτέλεσμα την καταστροφή ηπατικού
ιστού και την εξέλιξη της ηπατικής
νόσου. Γι’ αυτό και είναι επιβεβλημένη
η στενή παρακολούθηση των ασθενών
από ειδικό ηπατολόγο, με εξετάσεις
κάθε 6 μήνες. Είναι σημαντικό ο ιατρός
να ανακαλύπτει και να προλαβαίνει τα
επεισόδια ενεργοποίησης του ιού και
να χορηγεί θεραπεία, κάθε φορά που
διαπιστώνει αυξημένα ηπατικά ένζυμα
και αυξημένο ιικό φορτίο», υπογραμμίζει η κυρία Ντόιτς.
Υπάρχει, ωστόσο, και ένα ποσοστό
ασθενών με ενεργό χρόνια ηπατίτιδα Β,
που έχουν αυξημένο πολλαπλασιασμό
του ιού και αναπτύσσουν ηπατική φλεγμονή και ακολούθως ίνωση. Η χρόνια
ηπατίτιδα μπορεί να οδηγήσει μετά από
πολλά χρόνια σε κίρρωση, επιπλοκές
κίρρωσης και ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
Ένα ποσοστό 15 -25 % των ατόμων με
χρόνια ηπατίτιδα θα πεθάνουν τελικά
από τον ιό.
Θεραπεία
Στους ασθενείς με χρόνια ενεργό ηπατίτιδα Β, πρέπει να χορηγηθεί αντιική
θεραπεία, φάρμακα δηλαδή (ιντερφερόνη άλφα, λαμιβουδίνη, διπιβαλική
αδεφοβίρη, τελβιβουδίνη, εντεκαβίρη
ή τενοφοβίρη), που μειώνουν την ποσότητα το ιού στο αίμα, ώστε να σταματήσει η εξέλιξη της νόσου. Τα δεδομένα
όσον αφορά στη θεραπεία είναι πολύ
ενθαρρυντικά και αποδεικνύουν ότι οι
απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς
επιπλοκές της νόσου μπορούν να προ-
> Life > Positive <
ληφθούν.
Η μη-αντιρροπούμενη ηπατική νόσος,
που χαρακτηρίζεται από την ανεπάρκεια του ήπατος να διατηρήσει την
λειτουργία του, λόγω της εκτεταμένης
δημιουργίας ουλών, αντιπροσωπεύει το
τελικό στάδιο της χρόνιας ηπατίτιδας.
Εμφανίζεται με ίκτερο, αιμορραγική
διάθεση, πυλαία υπέρταση, ηπατική
εγκεφαλοπάθεια και προδιάθεση
σε βακτηριακές λοιμώξεις. Σε αυτό
το στάδιο, είναι συχνά απαραίτητη
η μεταμόσχευση ήπατος, αν και τα
τελευταία χρόνια, τα αποτελέσματα
από τη χορήγηση θεραπείας ακόμη και
σε αυτούς τους ασθενείς είναι πολύ ενθαρρυντικά. «Ασθενείς που βρίσκονταν
στη ‘λίστα’ για μεταμόσχευση ήπατος
βγήκαν από αυτήν, λόγω βελτίωσης της
κλινικής τους εικόνας με την βοήθεια
της αντιικής θεραπείας», σημειώνει η
κυρία Ντόιτς.
Χωρίς θεραπεία ή επιτυχή μεταμόσχευση, ο διάμεσος χρόνος επιβίωσης των
ασθενών με μη-αντιρροπούμενη κίρρωση είναι 2-3 έτη, με μόνο το 28% των
ασθενών να επιβιώνουν για περισσότερα από 5 χρόνια.
Πρόληψη
Για την πρόληψη της ηπατίτιδας Β, από
το 1982 υπάρχει ασφαλές κι αποτελεσματικό εμβόλιο, που χορηγείται
ενδομυϊκά σε 3 δόσεις. Ο εμβολιασμός
των βρεφών και των παιδιών είναι
σήμερα υποχρεωτικός, ενώ συστήνεται
στα άτομα που ανήκουν στις λεγόμενες
ομάδες «υψηλού κινδύνου».
Αλλά σημαντικά μέτρα πρόληψης είναι:
• η αποφυγή της κοινής χρήσης βελονών ή άλλων αντικειμένων (καλαμάκια,
κ.λπ.)
• η χρήση προφυλακτικού κατά τη
σεξουαλική επαφή
• η αποφυγή της κοινής χρήσης αντικειμένων ατομικής υγιεινής, όπως ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες κ.λπ.
• η συνειδητοποίηση του κινδύνου,
όταν σκέφτεστε να κάνετε τατουάζ ή
piercing. <
>Π
ώς μεταδίδεται;
Ο ιός της ηπατίτιδας Β
βρίσκεται στο αίμα και στα
σωματικά υγρά του φορέα
και η μετάδοση γίνεται
παρεντερικά. Ο ιός της
ηπατίτιδας Β μεταδίδεται:
• με την κοινή χρήση
συρίγγων, μεταξύ των
χρηστών ενδοφλέβιων
ναρκωτικών.
• με σεξουαλική επαφή,
χωρίς χρήση προφυλακτικού, με άτομο που έχει
μολυνθεί με τον ιό.
• από μολυσμένη μητέρα
στο παιδί κατά τον τοκετό
(κάθετη μετάδοση).
• με την κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων
που μπορεί να έχουν έλθει
σε επαφή με μολυσμένο
αίμα (ξυραφάκια, οδοντόβουρτσα, νυχοκόπτες).
• με τρύπημα από μολυσμένη βελόνα ή αιχμηρό
αντικείμενο (συνήθης
τρόπος μετάδοσης σε
προσωπικό νοσοκομείου ή κατά την εκτέλεση
τατουάζ).
• εξαιρετικά σπάνια,
από μετάγγιση αίματος
ή παραγώγων του, αν
και πλέον οι σύγχρονες
τεχνικές ελέγχου έχουν
ελαχιστοποιήσει αυτήν την
πιθανότητα.
39
> Είναι σημαντικό να
σημειωθεί ότι ο ιός
της ηπατίτιδας Β
ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ με:
• νερό, τροφή
• σκεύη μαγειρικά ή
εστιάσεως
• τουαλέτες
• την κοινωνική επαφή
(χειραψία, αγκαλιά, φιλί,
βήχας, φτέρνισμα).
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
> της Νεκταρίας Καρακώστα
συνέντευξη
Gary Smith
«Προσπαθούμε να
μιμηθούμε τη φύση»
Ένα νέο σύστημα καλλιέργειας εμβρύων στο εργαστήριο, που
μιμείται πιστά τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται το έμβρυο
στη φύση, αυξάνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας της
εξωσωματικής γονιμοποίησης, παρουσίασε πρόσφατα ο
Αμερικανός Καθηγητής Μοριακής Φυσιολογίας Τμημάτων
Μαιευτικής/ Γυναικολογίας & Διευθυντής του προγράμματος
Αναπαραγωγικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν,
κ. Gary Smith, σε διημερίδα που διοργάνωσε η Μονάδα
Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΜΗΤΕΡΑ.
40
Γ
ια την έρευνά του αυτή, ο Gary Smith
έχει κερδίσει το βραβείο της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής. Μιλώντας στο Life
Positive, o καθηγητής Smith ανέλυσε πώς λειτουργεί
το νέο αυτό σύστημα: Ενώ στο παραδοσιακό, στατικό
σύστημα καλλιέργειας, το καλλιεργητικό υγρό
αλλάζεται κάθε 48 ώρες, για να τροφοδοτήσει το
έμβρυο με θρεπτικά συστατικά και να απομακρύνει
τα υποπροϊόντα του μεταβολισμού του εμβρύου
(απόβλητα), το νέο σύστημα των microfluidics, επιτρέπει τη σταδιακή και σχεδόν συνεχή αλλαγή του
καλλιεργητικού μέσου. Έτσι, με τη χρήση του νέου
συστήματος, τα έμβρυα αναπτύσσονται καλύτερα,
σε σχέση με τα έμβρυα που καλλιεργούνται σε στατική καλλιέργεια.
> Life > Positive <
Πρώτα από όλα, μιλάμε για μια νέα τεχνική
η' για μια νέα συσκευή;
Νομίζω ότι αποτελεί έναν συνδυασμό τεχνικής
και συσκευής. Πρόκειται για μια πλατφόρμα, που
έρχεται να μας προσφέρει δυνατότητες που δεν
είχαμε παλαιότερα. Γύρω από αυτήν την πλατφόρμα, αναπτύσσουμε νέες τεχνικές, νέους τρόπους
ανάπτυξης των και ανάλυσης των εμβρύων, τεχνικές
διαδικασίες που μέχρι τώρα δεν μπορούσαμε να
πραγματοποιήσουμε.
Υπήρχε κάποιο κενό στην καλλιέργεια των
εμβρύων, που έρχεται να καλύψει η συγκεκριμένη συσκευή;
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
Πάντα μιλάμε για χάσμα, όταν προσπαθούμε να
εφαρμόσουμε μία νέα τεχνολογία και να λύσουμε
τυχόν προβλήματα που υπήρχαν με τις προϋπάρχουσες τεχνικές. Στην περίπτωση της καλλιέργειας
των εμβρύων, αυτό το «χάσμα» ήταν η διαφορά
ανάμεσα στο πώς αναπτύσσεται ένα έμβρυο στο
σώμα της γυναίκας και στο πώς αναπτύσσεται στο
εργαστήριο. Μέχρι τώρα, δεν μπορούσαμε να αναπτύξουμε τα έμβρυα στο εργαστήριο το ίδιο καλά
με το πώς αναπτύσσονται στο σώμα.
Στον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς το έμβρυο
μεγαλώνει, το υγρό μέσα στο οποίο βρίσκεται,
μεταβάλλεται συνεχώς και σταδιακά. Αντίθετα,
στο εργαστήριο, όταν εκθέτουμε το έμβρυο σε ένα
διάλυμα, το κάνουμε απότομα.
Στη μέθοδο των microfluidics, όμως, για την καλλιέργεια των εμβρύων χρησιμοποιείται μια κλειστή
συσκευή, που προσομοιάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό
το φυσικό περιβάλλον της μήτρας, καθώς επιτρέπει
τη δυναμική ροή του καλλιεργητικού υλικού.
Το καλλιεργητικό μέσο ανανεώνεται κάθε 20 λεπτά, φέρνοντας θρεπτικά συστατικά για το έμβρυο,
ενώ παράλληλα απομακρύνει το υγρό που έχει ήδη
χρησιμοποιηθεί και περιέχει τα απόβλητα του μεταβολισμού του. Κι όλα αυτά χωρίς την παραμικρή
παρέμβαση από τον εμβρυολόγο.
Στην πραγματικότητα, μιλάμε για ένα microchip με
προγραμματιζόμενα κανάλια, που επιτρέπει τη ρύθμιση της κίνησης του υγρού με απόλυτη ακρίβεια
και μιμείται το ταξίδι του εμβρύου στα διαφορετικά
περιβάλλοντα, από την ωοθήκη, στις σάλπιγγες
κ.ο.κ.
Η νέα συσκευή μας επιτρέπει επίσης πράγματα που
δεν μπορούσαμε μέχρι σήμερα να κάνουμε. Για
παράδειγμα, μας επιτρέπει να μετράμε τι συστατικά καταναλώνει και τι εκκρίνει το έμβρυο, άρα
μάς δίνει πληροφορίες για την υγεία του εμβρύου.
Κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιήσει
λεπτό προς λεπτό ανάλυση του μεταβολισμού ενός
εμβρύου, τώρα όμως με τα microfluidics μπορεί
πλέον να το κάνει.
Πώς φτάσατε σε αυτήν την ανακάλυψη;
Η ιδέα της χρήσης των μικροκαναλιών για τον
έλεγχο της κίνησης του υγρού μέσα στη συσκευή,
προήλθε από έναν προπτυχιακό φοιτητή του Πανεπιστημίου μας, που άντλησε την έμπνευσή του,
από τα πληκτρολόγια Braille που χρησιμοποιούν οι
τυφλοί. Πώς λειτουργούν αυτά τα πληκτρολόγια;
Όταν ο τυφλός ακουμπά τα χέρια του πάνω στο
πληκτρολόγιο υπάρχουν ακίδες που άλλες πηγαί-
> Life > Positive <
> «Τα βλαστοκύτταρα έχουν τεράστιες
δυνατότητες»
Ένα άλλο πεδίο με το οποίο έχετε ασχοληθεί
είναι εκείνο των βλαστοκυττάρων. Πώς βλέπετε
να διαμορφώνεται το τοπίο στον συγκεκριμένο
τομέα στο μέλλον;
Θεωρώ ότι ο συγκεκριμένος τομέας, και κυρίως
τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα έχουν τεράστιες
δυνατότητες. Στο εργαστήριό μας, παίρνουμε
έμβρυα που έχουν διαγνωστεί με συγκεκριμένες
ασθένειες, τα διαφοροποιούμε και παράγουμε
από αυτά, εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Έτσι, δημιουργούμε μοντέλα μελέτης για σοβαρές ασθένειες όπως π.χ. η νόσος Huntington.
41
Παίρνουμε δηλαδή μια σειρά εμβρυϊκών
βλαστοκυττάρων που φέρει τη μετάλλαξη που
προκαλεί τη νόσο Huntington και τα διαφοροποιούμε προς νευρικά κύτταρα. Έτσι, βλέπουμε
πώς η μετάλλαξη επιδρά στην ανάπτυξή τους. Τα
μοντέλα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης, για να εξετάσουμε πώς μπορούμε να επιδιορθώσουμε το κύτταρο, ώστε να μην εκδηλώσει
την ασθένεια- π.χ. δοκιμάζοντας φάρμακα και
εμποδίζοντας την έκφραση της μετάλλαξης. Θεωρώ ότι τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, αλλά και
γενικότερα στα βλαστοκύτταρα, θα προσφέρουν
τεράστιες δυνατότητες στην Ιατρική στο μέλλον.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
συνέντευξη
Gary Smith
Στην πραγματικότητα,
μιλάμε για ένα
microchip με
προγραμματιζόμενα
κανάλια, που μιμείται
το ταξίδι του εμβρύου
στα διαφορετικά
περιβάλλοντα, από
την ωοθήκη, στις
σάλπιγγες κ.ο.κ.
νουν πάνω και άλλες κάτω και δίνουν τη δυνατότητα στον τυφλούς να διαβάσουν π.χ. το e-mail που
βρίσκεται στην οθόνη.
Σκέφτηκε λοιπόν ότι, όπως οι ακίδες αυτές μπορούν
να προγραμματιστούν στα πληκτρολόγια Braille με
ένα απλό software και να πηγαίνουν πάνω /κάτω,
θα μπορούσαμε κι εμείς να προγραμματίσουμε μια
σειρά από ακίδες, ώστε να κινούνται προς τα πάνω,
κλείνοντας το κάθε μικροκανάλι και αντίστοιχα προς
τα κάτω, με μια τέτοια αλληλουχία, ώστε να ελέγχουμε τη ροή του υγρού μέσα στο σύστημα.
Έχει χρησιμοποιηθεί η συσκευή στην ανάπτυξη ανθρώπινων εμβρύων;
Ναι- μόλις ολοκληρώσαμε την 1η φάση των κλινικών
μελετών για τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων
(FDA). Έλαβαν μέρος συνολικά 5-6 εργαστήρια από
όλο τον κόσμο και τα αποτελέσματα υπήρξαν πολύ
ικανοποιητικά: έδειξαν ότι ανάπτυξη των εμβρύων,
με χρήση της συγκεκριμένης συσκευής, είναι καλύτερη.
Έχουν γεννηθεί παιδιά από τη χρήση της
μεθόδου;
42
Η μελέτη φάσης 1 αποτιμά την ασφάλεια της μεθόδου. Παίρνει λοιπόν «αδελφά» έμβρυα τα οποία
χωρίζει σε δύο ομάδες: ομάδα συμβατικής καλλιέργειας και ομάδα microfluidics. Ο σχεδιασμός της
μελέτης, δεν επιτρέπει την εμβρυομεταφορά από τη
μία μόνο από τις δύο ομάδες. Η εμβρυομεταφορά γίνεται με μοναδικό κριτήριο την καλύτερη μορφολογία του εμβρύου, ο δε γιατρός δεν ξέρει το έμβρυο
που θα επιλέξει από ποια μέθοδο έχει προκύψει.
Έτσι, παρόλο που είμαστε σίγουροι έχουν γεννηθεί
παιδιά που ως έμβρυα μεγάλωσαν μέσα στο σύστημα των microfluidics, δεν γνωρίζουμε πόσα ακριβώς
είναι αυτά.
Μπορούν τα microfluidics να χρησιμοποιηθούν και σε άλλους τομείς, όπως π.χ. στη
θεραπεία του καρκίνου;
Ασφαλώς. Με τη βοήθεια των microfluidics, προσπαθούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις μεταστάσεις
των καρκινικών κυττάρων αλλά και διάφορες παθήσεις, όπως π.χ. η πνευμονοπάθεια. Επίσης, με τα
microfluidics μπορούμε να κάνουμε αναλύσεις DNA
–το σύστημα μας επιτρέπει να ‘τεντώσουμε’ το DNA,
ώστε να μπορέσουμε να το διαβάσουμε. <
> Life > Positive <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
Εκχύλισμα κόκκινης
αμπέλου vs φλεβικής
ανεπάρκειας:
Σημειώσατε 1!
Οι φλεβικές παθήσεις θεωρούνται «μάστιγα» της
σύγχρονης κοινωνίας. Το 50% του ενήλικου πληθυσμού
παγκοσμίως έχει κάποια μορφή φλεβικής ανεπάρκειας,
ενώ το 15% έχει κλινικά σημαντική φλεβική ανεπάρκεια
που χρήζει θεραπείας. Υπολογίζεται ότι από Χρόνια
Φλεβική Ανεπάρκεια πάσχουν περίπου ενάμισι
εκατομμύριο Έλληνες.
Π
όδια πρησμένα,
44
κουρασμένα, με αίσθημα βάρους
και πόνο είναι τα κύρια και ενοχλητικά συμπτώματα της Χρόνιας
Φλεβικής Ανεπάρκειας, η οποία
χαρακτηρίζεται από συνεχή επιδείνωση, ιδιαίτερα αν δεν αντιμετωπισθεί. Μετά τα αρχικό στάδιο,
που περιλαμβάνει πόνο, αίσθημα
τάσης, βάρους και καψίματος στα
πόδια, καθώς επίσης και κράμπες,
ακολουθούν η εμφάνιση μικρών
κιρσών ή ευρυαγγειών (μικρά
κόκκινα επιφανειακά φλεβίδια) και η εμφάνιση οιδήματος
(πρησμένα πόδια). Στα επόμενα
στάδια, αρχίζουν οι πιο σοβαρές
δερματικές αλλοιώσεις, με μια
χαρακτηριστική μελάχρωση του
> Life > Positive <
δέρματος. Μακροπρόθεσμα, υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας φλεβικού έλκους με
τις παρελκόμενες επιπλοκές
του που μπορεί να σημαίνουν
ακόμη και ακρωτηριασμό του
άκρου. H αντιμετώπιση της
Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας (ΧΦΑ) έχει μεγάλη σημασία
ιατρικά, κοινωνικά και ιατροοικονομικά.
Η έγκαιρη αναγνώριση των
συμπτωμάτων, η διάγνωση και η
θεραπεία της χρόνιας φλεβικής
ανεπάρκειας αποτελούν τους
βασικούς πυλώνες για την αντιμετώπισή της. Οι ειδικοί τονίζουν,
ότι η αντιμετώπιση της ΧΦΑ πρέπει
να διαρκεί όλον τον χρόνο και όχι
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
υγεία
Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια
>
Παράγοντες κινδύνου
Οι κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες
της ΧΦΑ είναι γενετικοί (π.χ. δομικές
βλάβες φλεβικών
βαλβίδων), η ηλικία
(αυξάνεται με την
ηλικία στους άνδρες
και στις γυναίκες)
και το γυναικείο
φύλο, αφού οι ορμονικές μεταβολές, η
κύηση και η λοχεία
46
μόνο όταν τα συμπτώματά της είναι
πιο έντονα.
Η θεραπεία περιλαμβάνει γενικά
και ειδικά μέτρα. Η απώλεια βάρους και η τακτική άσκηση είναι τα
σημαντικότερα από αυτά. Η εφαρμογή κάλτσας διαβαθμισμένης
συμπίεσης, η κινησιοθεραπεία και η
λήψη βιοφλαβονοειδών σκευασμάτων και φαρμάκων επίσης προηγούνται των επεμβατικών μεθόδων
θεραπείας. Οι επεμβατικές μορφές
θεραπείας (σκληροθεραπεία, θεραπεία με ραδιοκύματα ή laser και
χειρουργική παρέμβαση), έρχονται
να δώσουν λύση, όταν η συντηρητική θεραπεία δεν επιφέρει τα
επιθυμητά αποτελέσματα.
Τα βιοφλαβονοειδή
Η χρήση βιοφλαβονοειδών που
προέρχονται από το εκχύλισμα
των φύλλων της κόκκινης αμπέλου AS 195, όχι μόνο ανακουφίζει
από τα δυσάρεστα συμπτώματα,
όπως το αίσθημα βάρους και ο
πόνος, αλλά διατηρεί την καλή
φλεβική λειτουργία (βελτιώνει τη
μικροκυκλοφορία του αίματος και
τη διαδερμικής πίεσης οξυγόνου),
μειώνει την εμφάνιση οιδημάτων
και ενδυναμώνει τις φλέβες.
> Life > Positive <
αποτελούν ανεξάρτητους αιτιολογικούς παράγοντες.
Περίπου 20% των
γυναικών χωρίς
παιδιά παρουσιάζουν χρόνια φλεβική
ανεπάρκεια, ενώ
μετά από κύηση το
ποσοστό αυτό αυξάνεται κατά περίπου
10%.
Δευτερεύοντες
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε
από το Institute for Transfusion
Medicine, της Πανεπιστημιακής
Κλινικής Charité, στο Βερολίνο της
Γερμανίας και δημοσιεύθηκε στο
περιοδικό Drugs, έδειξε ότι η χορήγηση δισκίων που περιέχουν εκχύλισμα φύλλων κόκκινης αμπέλου AS
195 βελτιώνει τα συμπτώματα της
Χρόνια Φλεβικής Ανεπάρκειας και
αποτρέπει την επιδείνωσή της.
Η μελέτη, που παρουσιάστηκε
κατά τη διάρκεια σχετικής εκδήλωσης της Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας, ήταν μια crossover
τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή,
ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, για την οποία εξετάστηκαν
129 άνδρες και γυναίκες, ηλικίας
μεγαλύτερης ή ίσης με 18 ετών,
με ΧΦΑ σταδίου Ι ή ΙΙ.
Από αυτούς, 71 που πληρούσαν τα
κριτήρια ένταξης, τυχαιοποιήθηκαν και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα (36 άτομα)
τις πρώτες 6 εβδομάδες έλαβε AS
195 των 360mg μια φορά την ημέρα. Ακολούθησε μία περίοδος 4
εβδομάδων έκπλυσης με εικονικό
φάρμακο και, στη συνέχεια, άλλες
6 εβδομάδες αγωγής με εικονικό
φάρμακο. Η δεύτερη ομάδα (35
παράγοντες είναι
η παχυσαρκία, η
έλλειψη φυσικής
άσκησης, η παρατεταμένη όρθια ή
καθιστή στάση στην
καθημερινότητα του
ασθενούς, η έκθεση
σε υψηλές θερμοκρασίες, η δυσκοιλιότητα, οι παθήσεις
του μυοσκελετικού
συστήματος κ.ά.
άτομα) ακολούθησε ακριβώς την
αντίστροφη θεραπεία.
Μετά από 6 εβδομάδες, η πρώτη
ομάδα είχε αυξήσει τις τιμές της
μικροαγγειακής ροής του αίματος
και της διαδερμικής πίεσης
οξυγόνου, ενώ η δεύτερη ομάδα
παρουσίασε μείωση. Επιπλέον,
την ίδια περίοδο θεραπείας, στην
πρώτη ομάδα, το οίδημα στα κάτω
άκρα μειώθηκε σημαντικά, ενώ
στη δεύτερη ομάδα αυξήθηκε.
Το εκχύλισμα φύλλων κόκκινης
αμπέλου είναι ένα φυτικό, μη συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό
προϊόν, το οποίο από το 2010 έχει
εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, με τεκμηριωμένες τις παραπάνω δράσεις και καλό
προφίλ ασφάλειας. Στην Ελλάδα,
κυκλοφορεί με τη μορφή δισκίων,
ζελέ και κρέμας για μασάζ.
Τα δισκία, σε συνδυασμό με την
κρέμα, είναι ιδανικά για χρήση
όλον τον χρόνο και κατάλληλα για
τις περιπτώσεις που τα ενοχλητικά
συμπτώματα (πόνος, οίδημα, αίσθημα βάρους και κοπώσεως) είναι έντονα. Απευθύνονται κυρίως
σε χρήστες πιο μεγάλης ηλικίας,
με μεγαλύτερα ενοχλήματα στα
πόδια. <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
οδηγός
>της Νεκταρίας Καρακώστα
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γονείς, το «κλειδί»
για την επιτυχία
Εντατικό διάβασµα, ξενύχτια, καφέδες,
σοκολάτες και έντονο στρες… Οι μαθητές
δίνουν τη «μάχη» τους στα θρανία και
οι γονείς αναζητούν τρόπους για να
τους βοηθήσουν να αισθανθούν και να
αποδώσουν καλύτερα. Ωστόσο, η απόδοση
στις εξετάσεις δεν εξαρτάται μόνο από το
διάβασμα. Σημαντικό ρόλο παίζουν αφενός
οι διατροφικές επιλογές των μαθητών,
αφετέρου το πόσο αποτελεσματικά μπορούν
να διαχειριστούν το άγχος τους.
Ε
ίχα γελάσει, θυμάμαι, όταν λέγοντας ότι
πέτυχα στις Πανελλήνιες, μια γνωστή ρώτησε επίμονα τη μητέρα μου «Τι περιλάμβανε η διατροφή μου»... Κι όμως! Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, ενισχυμένο με τροφές που βελτιώνουν
τη μνήμη, αυξάνουν την αντοχή και ενισχύουν τη συγκέντρωση,
αποτελεί το «οπλοστάσιο» του υποψηφίου.
Οι τροφές που περιέχουν γλυκόζη ανήκουν σ’ αυτές, καθώς η
γλυκόζη αποτελεί το αποκλειστικό «καύσιμο» του εγκεφάλου.
Ευεργετικές ιδιότητες στη μνήμη έχουν επίσης το μέλι και η σοκολάτα. Γλυκόζη περιέχουν ωστόσο και τα φρούτα (προτιμήστε
μούρα, βατόμουρα, δαμάσκηνα και ξερά βερίκοκα), που μαζί
με τα λαχανικά συμβάλλουν στην προστασία του εγκεφάλου,
βελτιώνουν τη διαδικασία της μάθησης και τη μνήμη, κυρίως
λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχουν. Για τους ίδιους
λόγους, χρήσιμο είναι και το πράσινο τσάι, ενώ το γάλα, το γιαούρτι, αλλά και τα δημητριακά ολικής άλεσης, που περιέχουν
βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως Β12, Β6 και φολικό οξύ,
έχουν αντίστοιχες ιδιότητες για τη μνήμη.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται κυρίως σε ψάρια
όπως ο σολομός, ο τόνος, το σκουμπρί, ο κολιός και
οι σαρδέλες, προστατεύουν τον οργανισμό από την
εξασθένηση της μνήμης. Ευεργετικές είναι όμως και
όσες τροφές είναι πλούσιες σε χολίνη (αυγά, σοκολάτα, συκώτι κ.ά.), καθώς ενισχύουν τη δυνατότητα
της συγκέντρωσης.
Τέλος, απαραίτητη κρίνεται η συχνή κατανάλωση
υγρών (χυμοί, νερό), καθώς η αφυδάτωση, μειώνει
τη συγκέντρωση και μπορεί να προκαλέσει εκνευρισμό και κούραση.
Μικρογεύματα
Δώστε έμφαση στα μικρά και συχνά γεύματα, που
θα βοηθήσουν τον υποψήφιο να βρίσκεται συνεχώς
σε εγρήγορση και να αυξήσει την απόδοσή του. Τα
μεγάλα γεύματα προκαλούν υπνηλία και μειώνουν
τη συγκέντρωση και την ικανότητα σκέψης. Σαν σνακ
προτείνονται:
· Μια φρουτοσαλάτα
· Γιαούρτι με μέλι και φρούτα ή ξηρούς καρπούς
· Δημητριακά ολικής αλέσεως με γάλα light
· Μπάρα δημητριακών με φρούτα ή με σοκολάτα
· 1 κομμάτι σοκολάτα υγείας ή παστέλι
· Αποξηραμένα φρούτα
Τις ημέρες των εξετάσεων, ο μαθητής καλό είναι να
αποφεύγει το φαγητό έξω, για τον κίνδυνο τροφικής
δηλητηρίασης και να μην εγκαθιστά νέες διατροφικές συνήθειες, γιατί δεν ξέρει πώς θα αντιδράσει ο
οργανισμός του. Τέλος, θα πρέπει να… ξεχάσει τη
δίαιτα!
Και προσοχή στον καφέ και στην καφεΐνη! H τελευταία υπάρχει (σε ποσότητες που αντιστοιχούν
σε έναν καφέ) π.χ. στην κόκα- κόλα, στη μαύρη
σοκολάτα, στο τσάι και σε αρκετά συμπληρώματα
διατροφής, που προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι βελτιώνουν τις πνευματικές επιδόσεις. Ο καφές προκαλεί αυξημένη εγρήγορση, μειώνει την υπνηλία και
διώχνει την κούραση. Ωστόσο, πέρα από το νευρικό
σύστημα, η καφεΐνη διεγείρει και την υπερέκκριση
ινσουλίνης από το πάγκρεας, με αποτέλεσμα να μην
επιτρέπει στο σώμα να πέσει σε βαθύ ύπνο. Έτσι, ο
οργανισμός δεν ξεκουράζεται επαρκώς.
> Life > Positive <
Στο φαρμακείο για... εφόδια
Δεν είναι λίγοι οι γονείς που φθάνουν αυτήν την
περίοδο στο φαρμακείο, αναζητώντας ένα «καλό συμπλήρωμα διατροφής», που να βελτιώνει τη μνήμη
και να αυξάνει τη συγκέντρωση και την αντοχή του
παιδιού, στις παρατεταμένες ώρες διαβάσματος.
Πολλοί ειδικοί δεν συμφωνούν με τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής από τους εφήβους, υπό το
σκεπτικό ότι με μια σωστή, πλήρη και ισορροπημένη
διατροφή, ένας έφηβος μπορεί να προσλάβει όλα τα
θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη.
Είναι σημαντικό όμως να αναρωτηθούμε πόσο
πλήρης μπορεί να θεωρηθεί σήμερα η διατροφή
των μαθητών, όταν το fast food αποτελεί αγαπημένη
συνήθεια και όταν τα παιδιά είναι όλη την ημέρα έξω
από το σπίτι, στο σχολείο και στα φροντιστήρια. Η διατροφή των σύγχρονων εφήβων παρουσιάζει συχνά
ελλείψεις σε βασικά συστατικά, π.χ. επειδή καθημερινά καταναλώνουν ελάχιστα φρέσκα τρόφιμα.
Τι να διαλέξει λοιπόν ο γονιός από τα δεκάδες προϊόντα που θα συναντήσει στα ράφια του φαρμακείου;
Η πρότασή μας περιλαμβάνει ένα πολυβιταμινούχο
και ginseng.
Πολυβιταμίνες: Tα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα
βοηθούν μεν στην πνευματική λειτουργία, πλην
όμως ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε όσα
περιέχουν καφεΐνη, γιατί μπορεί να υπερδιεγείρουν
το νευρικό σύστημα. Συστατικά που έχουν συνδεθεί
με τη διατήρηση της μνήμης και γενικότερα την
καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία είναι η βιταμίνη C,
οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, φυλλικό
οξύ, Β6, Β12), οι βιταμίνες Α και Ε και ο σίδηρος. Η
ανεπάρκεια στις βιταμίνες Β6 και Β12 έχει συνδεθεί
με απώλεια μνήμης, σύγχυση και κατάθλιψη.
Ginseng: Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα βότανα,
γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του
ιδιότητες και την τόνωση του οργανισμού, σε όλα
τα επίπεδα. Τα πιο γνωστά είδη του, είναι το κορεάτικο, το αμερικανικό και το σιβηριανό ginseng. Όσα
αναφέρονται στις ιδιότητες του ginseng, αφορούν το
κορεάτικο. Γνωστό και ως «φυτό της ζωής», διεγείρει
τις σωματικές και πνευματικές λειτουργίες, βελτιώνει την πνευματική εγρήγορση, μειώνει το στρες
και την κούραση και αυξάνει την αντοχή του οργανισμού. Το ginseng συνιστά φυσικό «όπλο» κατά της
49
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
οδηγός
πανελλήνιες εξετάσεις
ατονίας, της κόπωσης και του άγχους, καθώς επηρεάζει την παραγωγή και την έκκριση των ορμονών των
επινεφριδίων.
Guarana: Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά διεγερτικά της προσοχής και της μνήμης. Όταν οι αντοχές του παιδιού μοιάζουν να «πέφτουν», αντί για ένα
ακόμη φλιτζάνι καφέ, μπορείτε να του προσφέρετε
ήπια, φυσική τόνωση και ενίσχυση, με μια ταμπλέτα
Guarana. Και το Guarana περιέχει καφεΐνη, όμως
απελευθερώνεται πιο αργά από ό,τι εκείνη του καφέ
και γι΄ αυτό θεωρείται λιγότερο βλαπτική. Περιέχει
επίσης θεοβρωμίνη και θεοφυλλίνη, δύο ουσίες
που υπάρχουν και στη σοκολάτα και βελτιώνουν τη
διάθεση.
Rhodiola: Έρευνες απέδειξαν ότι το συγκεκριμένο
βότανο αυξάνει την αντοχή του οργανισμού στο
πνευματικό, φυσικό και περιβαλλοντικό στρες.
Μειώνει την κούραση, σωματική και πνευματική,
και ενισχύει σημαντικά τη μνήμη, την πνευματική
απόδοση και την εγκεφαλική λειτουργία.
Συνένζυμο Q10: Μελέτες των τελευταίων χρόνων
έχουν δείξει, ότι αντιοξειδωτικές ουσίες όπως
το Q10, βελτιώνουν τη διαδικασία της
μνήμης, ενώ παράλληλα προσφέρουν
προστασία του εγκεφάλου από τις
επιθέσεις των ελεύθερων ριζών.
Passionflower: Έπειτα από ανασκόπηση 24 μελετών, που εξέτασαν την επίδραση συμπληρωμάτων διατροφής στην
αντιμετώπιση των αγχωδών
διαταραχών, αποδείχθηκε ότι
η λήψη συμπληρώματος διατροφής από passionflower,
συμβάλλει στην αποτελεσματική διαχείριση και
στην καταπολέμηση
του άγχους. <
Γονείς, «σωσίβιο»
στο πέλαγος του στρες
1
2
3
4
5
6
7
8
Οι γονείς θα πρέπει να είναι
πολύ υποστηρικτικοί, αλλά και
πολύ προσεκτικοί, απέναντι στον
στρεσαρισμένο έφηβο, την περίοδο
των εξετάσεων, αλλά και καθ΄ όλη τη
διάρκεια της προετοιμασίας του.
Ελέγξτε το δικό σας άγχος, γιατί το
μεταδίδετε στα παιδιά σας, συχνά
χωρίς να το γνωρίζετε. Pωτώντας τα π.χ.
διαρκώς αν διάβασαν και πόσες ώρες
διάβασαν, κυνηγώντας τα για να φάνε,
απαγορεύοντάς τους την έξοδο και τις
κοινωνικές συναναστροφές απλώς επιβεβαιώνετε το άγχος σας και αυξάνετε
το δικό τους.
Σταθείτε κοντά στα παιδιά, στηρίζοντάς
τα με τρόπο διακριτικό, χωρίς υπερβολές και υστερίες.
Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του
παιδιού σας με σχόλια που δείχνουν ότι
γνωρίζετε πως κατέβαλε προσπάθεια
και προετοιμάστηκε κατάλληλα.
Περάστε στο παιδί το μήνυμα πως δεν
ήρθε και το τέλος του κόσμου αν δεν τα
καταφέρει.
Εξηγήστε στο παιδί ότι δεν θα πρέπει να
αισθάνεται υποχρεωμένο απέναντί σας
για τα έξοδα που κάνατε (π.χ. σε φροντιστήρια, ιδιαίτερα), ούτε να νιώθει ότι
θα σας ντροπιάσει ή θα σας απογοητεύσει αν δεν τα καταφέρει.
Μην κάνετε υπερβολικές αλλαγές στην
καθημερινή οικογενειακή ρουτίνα (π.χ.
απόλυτη ησυχία, κλείσιμο τηλεόρασης,
απομάκρυνση φίλων και γνωστών,
υπερβολική ενασχόληση με το φαγητό
και τις ώρες μελέτης).
Μην συγκρίνετε το παιδί με άλλα παιδιά
(συγγενών, φίλων ή γειτόνων) ή με τα
μεγαλύτερα αδέλφια τους.
Ζητήστε τη βοήθεια ειδικών, αν το
άγχος των παιδιών (ή και το δικό σας)
φαίνεται να παίρνει ανεξέλεγκτες
διαστάσεις.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
ψυχολογία
> της Βιβέττας Λαϊνιώτη
Η σχέση βρήκε... τοίχο;
Η αρμονία στις σχέσεις, κυρίως τις
προσωπικές, είναι ένα ζήτημα που
απασχολεί ολοένα και περισσότερους
ανθρώπους. Δεν είναι λίγοι αυτοί που
υποστηρίζουν ότι η σύγχρονη εποχή
είναι «δύσκολη» για τις ανθρώπινες
σχέσεις, συνδέοντάς την και με την
έλλειψη ελεύθερου χρόνου. Πότε μια
σχέση βρίσκεται σε αδιέξοδο και πώς
μπορούμε να βοηθηθούμε, ώστε να
απεγκλωβιστούμε από αυτήν; Η κυρία
Μάγδα Χατζηδημήτρη, ΨυχολόγοςΨυχοθεραπεύτρια απαντάει στα
ερωτήματά μας.
Μ
ε το που γεννιόμαστε,
δημιουργούμε σχέσεις! Η πρώτη με την μητέρα και
τον πατέρα μας, αργότερα με τους συμμαθητές,
τους συνεργάτες και φίλους μας και πάει λέγοντας.
Σχέσεις που επηρεάζουν τις απόψεις μας, διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας και στηρίζουν τις
επιλογές μας.
Ωστόσο, συχνά, σε καθεμιά από αυτές τις σχέσεις,
μπορεί να αισθανθούμε ότι κάτι λείπει, ότι κάτι δεν
μας καλύπτει και να νιώσουμε ότι έχουμε παγιδευτεί
σε μια επιφανειακή ή ανύπαρκτη επικοινωνία με τα
πρόσωπα που μας ενδιαφέρουν, γεγονός που μας
γεμίζει θλίψη, απογοήτευση και θυμό. Το αποτέλεσμα είναι να βουλιάζουμε στις αρνητικές σκέψεις, να
υποφέρουμε από ένα διαρκές αίσθημα ανικανοποίητου και να αισθανόμαστε «κολλημένοι» σε καταστάσεις που είτε έχουμε συνηθίσει είτε δεν τολμούμε να
αλλάξουμε. Σταδιακά λοιπόν, οδηγούμαστε σε ένα
τέλμα προσδοκιών, συναισθηματικής απογοήτευσης
και απαισιοδοξίας για το παρόν και το μέλλον, που
εξαντλεί τις αντοχές μας και ναρκοθετεί τον τρόπο
που οριοθετούμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας με
τους άλλους.
Συναισθηματικό αδιέξοδο
Η κυρία Χατζηδημήτρη ορίζει ότι «αδιέξοδη είναι
μια σχέση που καταλήγει σε φαύλο κύκλο προβλημάτων, σχεδόν πάντα τον ίδιο, που δεν μπορούν να
επιλυθούν. Τότε, η σχέση καταλήγει να ασκεί πίεση
και να προκαλεί άγχος, σε βαθμό που ξεπερνά τα
οφέλη της και γίνεται επιζήμια, συνήθως και για τους
δύο». Σύμφωνα με την ειδικό, οι ερωτικές σχέσεις
τείνουν να χαρακτηριστούν πιο εύκολα ως αδιέξο-
> Life > Positive <
δες. Μάλιστα, οι γυναίκες είναι συχνότερα εκείνες
που εντοπίζουν πρώτες το πρόβλημα. «Ίσως γιατί
είναι πιο κοινωνικά αποδεκτό οι γυναίκες να αναλαμβάνουν τη θέση του θύματος και να παραβλέπουν τη
δική τους συμβολή στις αδιέξοδες σχέσεις. Επίσης,
οι πολλοί και αντικρουόμενοι ρόλοι που καλούνται να
αναλάβουν οι γυναίκες στην εποχή μας, τις καθιστά
ενδεχομένως πιο ευάλωτες σε θέματα σχέσεων»,
εξηγεί η ειδικός.
Ας δούμε όμως ποιοι παράγοντες πυροδοτούν την
κατάσταση. Η έναρξη της συμβίωσης, η έλευση
των παιδιών, η διαφορά ηλικίας και οι παράλληλες σχέσεις είναι λόγοι που συνήθως προκαλούν
συναισθηματικό μπλοκάρισμα σε ένα ζευγάρι. Το
ίδιο μπορεί να συμβεί όταν οι ανάγκες του ζευγαριού
παραβλέπονται, είτε γιατί ο ένας φοβάται να τις
εκφράσει, είτε γιατί ο άλλος αρνείται να τις ικανοποιήσει. Ο πιο σημαντικός γενεσιουργός παράγοντας
μιας αδιέξοδης σχέσης, σύμφωνα με την κυρία Χατζηδημήτρη είναι «η έλλειψη αυτογνωσίας. Πολλές
φορές, μην μπορώντας να αναγνωρίσουμε σε εμάς
όσα δεν αντέχουμε, "πετάμε το μπαλάκι" στον άλλο
για να το κουβαλήσει για χάρη μας. Κατηγορούμε
για παράδειγμα τον σύντροφό μας ότι ζηλεύει, ενώ
στην ουσία ζηλεύουμε εμείς. Επιπλέον, πολλά από
τα άλυτα ζητήματα του παρελθόντος- προηγούμενες
ερωτικές σχέσεις, θέματα που αντιμετωπίζουμε με
γονείς ή άλλα σημαντικά πρόσωπα- μπορεί να διεισδύσουν στη σχέση του ζευγαριού, επιβαρύνοντάς τη
σημαντικά. Η ασυνείδητη πολλές φορές επανάληψη
του τραυματικού μοντέλου των σχέσεών μας με
σημαντικά πρόσωπα, στην μετέπειτα ερωτική σχέση,
αποτελεί πολλές φορές αιτία αδιεξόδου».
53
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
ψυχολογία
η σχέση βρήκε... τοίχο;
54
Μεγάλη σημασία έχει το πόσο
ευέλικτοι είμαστε στις αλλαγές, πόσο εύκολα ή δύσκολα
μπορούμε να προσαρμοστούμε
στις νέες καταστάσεις. Για
πολλούς από εμάς, αδιέξοδο
σημαίνει ότι δεν μπορούμε να
δεχθούμε ότι τα πράγματα,
αλλά και οι άνθρωποι, αλλάζουν. Έτσι, επιμένουμε να
προσδοκούμε από τους άλλους
συμπεριφορές που θα ικανοποιήσουν τις δικές μας ανάγκες
και ανασφάλειες, χωρίς να
υπολογίζουμε τα «θέλω» του
άλλου ή το αν μπορεί τελικά
να ταιριάξει με τις δικές μας
προσδοκίες.
Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Αυτό που περιγράφουμε ως
αδιέξοδο, σίγουρα δεν είναι
μια κατάσταση που εμφανίζεται ξαφνικά. Τις περισσότερες
> Life > Positive <
Αδιέξοδη είναι μια
σχέση που καταλήγει
σε έναν φαύλο κύκλο
προβλημάτων, σχεδόν
πάντα τον ίδιο, που δεν
μπορούν να επιλυθούν.
Τότε, η σχέση καταλήγει
να ασκεί πίεση και
να προκαλεί άγχος, σε
βαθμό που ξεπερνά τα
οφέλη της και γίνεται
επιζήμια, συνήθως και
για τους δύο.
φορές, οφείλεται στο γεγονός
του ότι διατηρούμε άλυτα
–συχνά για χρόνια ολόκληρατα προβλήματα και τις δυσκολίες μιας σχέσης, θεωρώντας
ότι πως δεν συζητάς κάτι, δεν
υπάρχει. Η πραγματικότητα
όμως, έρχεται να αποδείξει ότι
το πρόβλημα, όχι μόνο υφίσταται, αλλά και διευρύνεται, σταδιακά διογκώνεται και «ξαφνικά» ερχόμαστε αντιμέτωποι με
όλα όσα ζητήματα δεν λύσαμε
στο παρελθόν! Συχνά πιστεύουμε ότι τα ελαττώματα του/της
συντρόφου θα περιοριστούν ή
θα εκλείψουν με το πέρασμα
του χρόνου ή εμείς θα τον/την
κάνουμε να αλλάξει, για να
διαπιστώσουμε τελικά, ότι τα
μειονεκτήματα εξακολουθούν
να υπάρχουν και ότι όχι μόνο
δεν καταφέραμε να αλλάξουμε
τον άλλο, αλλά μεταλλάξαμε
τη δική μας συμπεριφορά και
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
ψυχολογία
η σχέση βρήκε... τοίχο;
> Τ Α «ΛΑΘΗ» ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ
• Δεν ψάχνουμε το μερίδιο της δικής μας
ευθύνης. Αναλαμβάνουμε τον ρόλο του θύματος, αντί να δούμε πώς συμβάλλουμε εμείς στο
αδιέξοδο και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.
• Ασκούμε κριτική, ενώ δυσκολευόμαστε να
ακούσουμε την ειλικρινή γνώμη που έχει ο άλλος για εμάς, με αποτέλεσμα να μην αλλάζουμε
συμπεριφορές που πληγώνουν τη σχέση.
56
• Εθελοτυφλούμε, αντί να δώσουμε ένα τέλος
όταν πραγματικά αυτό χρειάζεται. Η γνωστή
ρήση «ό,τι δεν λύνεται, κόβεται» είναι πολλές
φορές η λύση στις αδιέξοδες καταστάσεις.
• Δεν συγχωρούμε και αρνούμαστε να βάλουμε «νερό στο κρασί μας» ή να αφήσουμε και
κάποια πράγματα να περάσουν απαρατήρητα.
• Διστάζουμε να ζητήσουμε βοήθεια από κάποιον ειδικό.
i Μάγδα Χατζηδημήτρη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια & Executive Coach
Πλουτάρχου 25, Αθήνα
τηλ. 210 701 8865
e-mail: magda@hatzidimitri.com
web: www.hatzidimitri.com
> Life > Positive <
στάση. Τότε, ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι δεν
αξιολογήσαμε σωστά ούτε την προσωπικότητα του άλλου ούτε τις δικές μας δυνατότητες,
ούτε το πόσο σημαντικές ήταν τελικά κάποιες
διαφορές που υπήρχαν από την αρχή. Σε αυτήν
την κατάσταση, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες και πολλές φορές ο τρόπος που γίνονται
διαμορφώνει και την εικόνα που έχουμε για τη
σχέση. Συχνά, τα ζευγάρια συγκρούονται για να…
συγκρουστούν. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει
πάντα η πρόθεση να βρεθεί λύση στο πρόβλημα.
Η ένταση μοιάζει πιο πολύ με έκφραση ανταγωνισμού, με προσπάθεια επιβολής μιας άποψης,
με εκτόνωση συναισθημάτων. Και τα πράγματα
γίνονται ακόμη χειρότερα, όταν οι συγκρούσεις
παραμένουν σ’ αυτό το επίπεδο και δεν προχωρούν σε ουσιαστική συζήτηση και σε εξεύρεση
μιας λύσης που να ικανοποιεί και τους δύο.
Βγαίνοντας από το αδιέξοδο
Όπως επισημαίνει η κυρία Χαζτηδημήτρη, είναι
σημαντικό «να αναγνωρίσουμε την ευθύνη των
σκέψεων, των συναισθημάτων και των πράξεών
μας. Έτσι, θα είμαστε σε θέση να μεταδώσουμε
ξεκάθαρα αυτό που μας ενοχλεί και, αντίστοιχα,
να δώσουμε χώρο και χρόνο στον άλλο να κάνει
το ίδιο. Επίσης, θα πρέπει να ζυγίσουμε καλά την
κατάσταση και να πάρουμε τις αποφάσεις μας:
αν υπάρχει ειλικρινής διάθεση και από τους δύο
για ακόμα μια προσπάθεια είναι καλό να δοθεί
μια ευκαιρία. Αν όμως δεν υπάρχει, ίσως είναι
καλύτερα να λήξει το γρηγορότερο η κατάσταση
που μας ταλαιπωρεί». Η απόφαση δεν είναι εύκολη και πολλές φορές χρειάζεται πολύς χρόνος για
να καταλήξουμε σε αυτήν.
Ας μην ξεχνάμε πως, δεν είναι λίγες οι φορές που
δεν έχουμε καν συνειδητοποιήσει αν αυτό που
ζούμε είναι προσωπική μας επιλογή ή μια κατάσταση που μας επέβαλαν! Καθοριστικός παράγοντας είναι, τέλος, «η βοήθεια από ειδικούς που
μπορούν να μας βοηθήσουν (ατομική ψυχοθεραπεία, θεραπεία ζεύγους κ.λπ.). Όσο περισσότερο
κατανοούμε τις πλευρές της προσωπικότητάς
μας, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε να
αναπτύξουμε υγιέστερους τρόπους αντιμετώπισης της σχέσης μας, με τον εαυτό μας και τους
γύρω μας». <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
¨§¥œ¢Ÿ”– š¥œ¢–œ”
–¤š–¢¤š” ”¢§¨œ¥š
”£¢¦¢§¥£¢ ¢§¥
Ÿ§« ”¤›¤«¥˜« –»³ÂÃÐƹÈÁîÅƹ¿˜½½®¶³¹%,23/86
¼Ç¼½ÁÈÁ÷±Â½°Ã¹Å·»Ã®ÂÃÁÌοÆË¿ÈÇÅ»¼ÁÏ
Ÿ³µ¿¹Å±Áǵ»³·ÀËƷû¼°·È³Ã¾Áµ°
¦³ÂÃÁÌοƳMagnesium Oils³¿³¼ÁÇȱ¸ÁÇ¿
µÃ°µÁó³ÂÎÆÁÇľÇ̼ÁÏÄÂοÁÇÄÆÁÇÄ
ÂοÁÇÄÆË¿³ÃºÃÐÅ·Ë¿¼³»Æ³ÅǾÂÆо³Æ³
Æ˿÷Ǿ³Æ»¼Ð¿Â³º°Å·Ë¿
®º·¶ÁÉ·±Á·û¯É·»PO¼³»
ÂÃÁÅȯ÷»Ê·¼³Å¾ÁÏÄ
¥¦¢§¥
” ›¤«£¢§¥
˜Ÿ¨” œ™¢§ ˜žž˜œªš
Ÿ”– š¥œ¢§
”ÂÁ¼½·»ÅÆ»¼®ÅƳȳþ³¼·±³
” £ ¢  ž ˜ œ ¥ ¦ œ ¢¥ ” ¦ œ £ ¤ ¢¥ « £ ¢¥ 0DJQHVLXPOil
ŸÇ̼¯Ä¼Ã®¾Â·Ä
£Î¿Á»ÅƻijúÃÐÅ·»Ä
œ¿Á¾Ç³½µ±³
ŸÇ̼Á±ÂοÁ»
”µË¿ÅƳ¿Æ±¿Áǟ·Æ³¾ÎÃÈËŹ7¹½)D[(PDLOLQIR#ELRSOXVJU:HEZZZELRSOXVJU
>
διατροφή
> της Νεκταρίας Καρακώστα
ΤΥΡΙ
Πρωταγωνιστεί
στο τραπέζι μας
Κυριαρχεί στο
τραπέζι μας, δίνοντας
στη χώρα μας την
ευρωπαϊκή πρωτιά
στην κατανάλωσή του.
Πλούσιο σε πρωτεΐνες,
ασβέστιο και βιταμίνες
Α, Β, C, D, E και Κ, το
τυρί αποτελεί βασικό
στοιχείο της διατροφής.
Οι παραλλαγές στη
γεύση, το άρωμα και τη
μορφή του εξαρτώνται
από το είδος του
γάλακτος από το οποίο
είναι φτιαγμένο, την
επεξεργασία του και τον
χρόνο ωρίμανσής του.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
Η
περιεκτικότητα
του τυριού σε θρεπτικά συστατικά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό
από τη μέθοδο παρασκευής
του. Οι πρωτεΐνες των τυριών
παρουσιάζουν διακύμανση από
10-30%- και είναι μάλιστα υψηλής
βιολογικής αξίας, ανώτερης
ποιότητας από του κρέατος,
ενώ τα λιπαρά τους από 0-35%.
Ακόμη και η περιεκτικότητα
των διαφόρων ειδών τυριού σε
ασβέστιο, διαφέρει ανάλογα με
την τεχνολογία παραγωγής. Είναι
μεγαλύτερη στα σκληρά τυριά
σε σχέση με τα μαλακά. "Πρωταθλήτρια" σε περιεκτικότητα σε
ασβέστιο είναι η παρμεζάνα και
ακολουθούν η γραβιέρα, η γκούντα, το κεφαλοτύρι, το κασέρι
και το ένταμ. Το τυρί κότατζ, η
μυζήθρα και το ανθότυρο μπορεί
να θεωρούνται light επιλογές και
να προτιμώνται από όσους προσέχουν τη διατροφή και τη γραμμή
τους, έχουν όμως και το λιγότερο
ασβέστιο (6-17 φορές λιγότερο
από την παρμεζάνα).
Μία μερίδα φέτα (65γρ) καλύπτει
το 40% των ημερήσιων αναγκών
ενός ενήλικου σε ασβέστιο, μια
μερίδα κεφαλοτύρι το 55%, μία
μερίδα γραβιέρα (55γρ) καλύπτει
το 68% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε ασβέστιο
(ΣΗΠ), ενώ μια μερίδα μαλακού
τυριού λίγο παραπάνω από το
30% της ΣΗΠ.
Αν και το τυρί αποτελεί πολύ
σημαντική πηγή πρωτεϊνών και
ασβεστίου για κάθε ηλικία, καλό
> Life > Positive <
είναι να αποφεύγουν την κατανάλωση τυριών όπως το brie, το
ροκφόρ, το καμαμπέρ και άλλα
μαλακά τυριά, οι γυναίκες που
βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης και οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς. Τα τυριά αυτά
φέρουν επιφανειακή ζυμοχλωρίδα, άρα και πιθανότητες να έχει
επιβιώσει το επικίνδυνο παθογόνο βακτήριο της λιστέριας.
Αγοράστε σωστά
Το τυρί φέτα πρέπει να βρίσκεται
μέσα σε καθαρά δοχεία, πάνω
στα οποία θα πρέπει να υπάρχει
η ένδειξη με την ημερομηνία
παρασκευής, την ποιότητα του
τυριού, το όνομα και την έδρα του
παρασκευαστή και τον αριθμό
έγκρισης της εγκατάστασης. Το
δε τυρί δεν θα πρέπει να φέρει κιτρινωπές κηλίδες στην επιφάνειά
του. Αυτές αποτελούν ένδειξη
μερικής αφυδάτωσης της επιφάνειας του τυριού και πιθανή αιτία
ανάπτυξης μυκήτων. Επίσης, όταν
η φέτα εξέρχεται από το δοχείο,
δεν θα πρέπει να σχηματίζονται
«σχοινιά άλμης» που αποστραγγίζονται αργά από τη μάζα του τυριού. Κάτι τέτοιο υποδεικνύει την
ύπαρξη υψηλού αριθμού κολοβακτηρίων και άλλων βακτηρίων
στην άλμη, όπου και παράγουν
παχύρρευστες ουσίες.
Τα σκληρά και ημίσκληρα τυριά
θα πρέπει να περιβάλλονται από
προστατευτικό υλικό, όπως η παραφίνη και να αναφέρουν επίσης
στην ετικέτα τους τις παραπάνω
πληροφορίες. Η επιφάνεια του
τυριού, θα πρέπει να είναι καθαρή και να μην φέρει ανώμαλους
χρωματισμούς, ρωγμές ή εστίες
μούχλας.
Η μούχλα είναι η πιο συνηθισμένη
από τις αλλοιώσεις που εμφανίζουν τα τυριά και οφείλεται
στην έκθεσή τους σε αυξημένη
υγρασία. Λόγω του κινδύνου ανάπτυξης μυκήτων και παραγωγής
μυκοτοξινών στα σκληρά τυριά,
φροντίστε να μην καταναλώνετε
ποτέ προϊόντα που εμφανίζουν
αποχρωματισμό και να μην τρώτε
ποτέ το σκληρό κηρώδες περίβλημα των τυριών.
Όλα τα τυριά πρέπει να παρασκευάζονται από παστεριωμένο
γάλα. Αν θέλετε να καταναλώσετε τυριά που προέρχονται από
νωπό γάλα, απαιτείται να έχει
προηγηθεί ωρίμανσή τους για
τουλάχιστον 3 μήνες, διότι διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης μελιταίου πυρετού.
59
Τα είδη των τυριών
Τα τυριά διακρίνονται σε διάφορα
είδη ανάλογα με:
• το ζώο από το οποίο προέρχεται
το γάλα που θα χρησιμοποιηθεί
στην παρασκευή τους: τυρί αγελάδος, πρόβειο, κατσικίσιο κ.ο.κ.
• το ποσοστό της υγρασίας που
περιέχουν και τη σύστασή τους:
διακρίνονται σε μαλακά, σκληρά
και ημίσκληρα.
• την περιεκτικότητά τους σε
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
60
λίπος: πλήρες, light, με χαμηλά
λιπαρά κ.ο.κ.
• τον τόπο παρασκευής τους.
ΜΑΛΑΚΑ ΤΥΡΙΑ: Στην κατηγορία
αυτή ανήκουν τυριά, όπως το
κατίκι, η φέτα και το γαλοτύρι.
Τα συσκευασμένα διατηρούνται
μέχρι την ημερομηνία λήξης τους,
ενώ αν τα αγοράζετε χύμα φροντίστε να καταναλώνονται εντός
7-10 ημερών από την αγορά τους.
Σε περίπτωση που τα τοποθετείτε
στην άλμη, φροντίστε να τα καλύπτει πλήρως και ελέγχετε συχνά
για μούχλα.
ΣΚΛΗΡΑ/ΗΜΙΣΚΛΗΡΑ ΤΥΡΙΑ:
Σκληρά τυριά είναι το κεφαλοτύρι, η γραβιέρα, το λαδοτύρι
και ημίσκληρα το κασέρι και τα
ολλανδικού τύπου.
Αυτά που πωλούνται σε κομμάτια στα σούπερ μάρκετ πρέπει
να καταναλώνονται εντός 15
ημερών. Σε γενικές γραμμές, όσο
πιο σκληρό είναι ένα τυρί, τόσο
περισσότερο διατηρείται. Επίσης,
τα μεγάλα κομμάτια τυριού έχουν
την τάση να διατηρούνται περισσότερο από τα τεμαχισμένα σε
μικρά κομμάτια.
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ: Εδώ
ανήκει η μυζήθρα, το ανθότυρο,
το μανούρι. Αν είναι συσκευασμένα σε κενό αέρος έχουν διάρκεια
ζωής έως 6 ημέρες μετά το
άνοιγμα.
Τυράκι από τον τόπο σου…
Με δεδομένο ότι περισσότερες
από 250.000 ελληνικές οικογένειες ζουν από την αιγοπροβατοτροφία, προτείνουμε, την επόμενη
φορά που θα πάτε στο σούπερ
μάρκετ, αντί να αναζητήσετε
ιταλική παρμεζάνα ή ρεγκάτο
Ιρλανδίας, να αφήσετε το μάτι
σας να περιπλανηθεί στις ελληνικές ετικέτες που υπάρχουν στον
> Life > Positive <
Ερωτήσεις
Απαντήσεις
&
Eρωτ.
επιλέγοντας τυρί
Πώς διατηρούνται καλύτερα τα
τυριά στο
ψυγείο;
Η θερμοκρασία
του ψυγείου
πρέπει να είναι
από 2-40C. Αν
το τυρί είναι συσκευασμένο, μετά
το άνοιγμα της συσκευασίας, καλό είναι να τοποθετηθεί σε πλαστικό δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, ώστε να διατηρήσει την υγρασία του.
Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε τη φέτα είναι σε τάπερ
με άλμη.
Η γραβιέρα, για να διατηρηθεί φρέσκια, πρέπει να φυλαχθεί
μέσα σε καλά κλεισμένο γυάλινο ή πλαστικό δοχείο, μαζί με
ένα «κυβάκι» ζάχαρης, που θα «τραβάει» την υγρασία.
Προσοχή όμως! Μην φυλάσσετε στο ίδιο δοχείο διαφορετικούς
τύπους τυριών, γιατί το ένα μεταδίδει στο άλλο τη δική του μυρωδιά, με αποτέλεσμα η γεύση και το άρωμα του κάθε τυριού
να αλλοιώνεται.
Eπίσης, μην τοποθετείτε τα τυριά στην κατάψυξη, γιατί χαλάει η
υφή τους. Μόνο μερικά σκληρά τυριά, όπως το κεφαλοτύρι ή το
τσένταρ, όταν είναι τριμμένα, μπορούν κατ’ εξαίρεση να αποθηκευτούν και στην κατάψυξη – τυλιγμένα σφιχτά μέσα σε μια
πλαστική σακούλα φαγητού – χωρίς να χάσουν τη γεύση τους.
Eρωτ.
διατροφή
Μπορώ να φτιάξω μόνος μου άλμη;
Σε 1 λίτρο νερό, προσθέτετε 70 γραμμάρια αλάτι. Ζεσταίνετε το
διάλυμα μέχρι τους 85-900C, για 30 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια, τοποθετείτε το διάλυμα στο ψυγείο για να κρυώσει. Όταν
αποκτήσει την επιθυμητή θερμοκρασία των 40C, η άλμη είναι
έτοιμη για να τοποθετήσετε τη φέτα.
Τι κάνω με το τυρί που έχει μουχλιάσει;
Eρωτ.
>
Τα τυριά που έχουν μυρίσει ή μουχλιάσει μέχρι μέσα δεν τρώγονται. Αν όμως η αλλοίωση είναι επιφανειακή, μπορείτε να
αφαιρέσετε με το μαχαίρι τη μούχλα κόβοντας το τυρί σε βάθος 2 εκατοστών από την επιφάνεια και να καταναλώσετε το
ανεπηρέαστο τμήμα του, σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Αυτό που θα πρέπει να σας θορυβήσει περισσότερο είναι ο σχηματισμός αέρα στο εσωτερικό της συσκευασίας ή του δοχείου
στο οποίο φυλάσσεται το τυρί. Σημαίνει ότι έχουν παραχθεί αέρια από μικροοργανισμούς.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
πάγκο των τυριών και να επιλέξετε ...ελληνικά. Ελληνική δεν είναι
μόνο η φέτα!
• Τουλουμοτύρι: Μοιάζει αρκετά
με τη φέτα, η διαφορά του όμως
είναι ότι μετά το αλάτισμά του
τοποθετείται μέσα σε ασκούς.
Παρασκευάζεται από γάλα προβάτου ή κατσίκας, ή από μίγμα
των δύο.
• Κοπανιστή: Είναι ένα μαλακό
τυρί, με έντονα πιπεράτη και
καυτερή γεύση, που φτιάχνουν
στα κυκλαδονήσια. Οι τρόποι για
την παρασκευή της ποικίλλουν
από νησί σε νησί. Συνήθως, η κοπανιστή γίνεται από νωπό γάλα,
που δεν έχει υποστεί θερμική
επεξεργασία (αγελαδινό ή μίγμα
αγελαδινού με πρόβειο ή κατσικίσιο), πήζει με φυσική πυτιά και
στραγγίζει σε τσαντίλες. Ωριμάζει
σε διάστημα πολλών μηνών, στη
διάρκεια των οποίων προστίθεται
κι άλλο τυρί και το μίγμα ζυμώνεται πολλές φορές.
• Σαν Μιχάλη: Συριανό πικάντικο
τυρί που διατηρείται στο λάδι.
Κατασκευάζεται αποκλειστικά
από αγελαδινό γάλα σε μεγάλα
κεφάλια.
• Μετσοβόνε: Ημίσκληρο,
καπνιστό τυρί από το Μέτσοβο,
Προστατευόμενης Ονομασίας
Προέλευσης. Καπνίζεται κρεμασμένο, τυλιγμένο σε σχοινί, ενώ
ωριμάζει επί διάστημα περίπου
τριών μηνών. Παρασκευάζεται
κυρίως από αγελαδινό γάλα ή
μίγμα αγελαδινού με πρόβειο ή
κατσικίσιο (όχι όμως πάνω από
20%). Η ιδανική εναλλακτική στο
καπνιστό ρεγκάτο.
• Μαστέλο: Προτιμήστε το αντί
για μοτσαρέλα. Το μαστέλο φτιάχνεται από αγελαδινό ή κατσικίσιο γάλα. Η λέξη μαστέλο, στην
κυριολεξία σημαίνει τον ξύλινο
> Life > Positive <
κάδο που χρησιμοποιούσαν για
τη συλλογή του γάλακτος.
• Γραβιέρα: Η γραβιέρα είναι ένα
από τα πιο γνωστά παραδοσιακά
ελληνικά τυριά ωρίμανσης, που
διακρίνεται για το απαλό ευχάριστο άρωμα και την ήπια υπόγλυκη
γεύση του. Παράγεται σε πολλές
περιοχές της χώρας, κυρίως από
πρόβειο γάλα, σε ανάμιξη 1030% με γίδινο γάλα. Οι γραβιέρες
Κρήτης, Αγράφων και Νάξου,
είναι τυριά ΠΟΠ, με τη Γραβιέρα
Νάξου να είναι η μοναδική που
φτιάχνεται με αγελαδινό γάλα.
• Κεφαλοτύρι: Πρόκειται για ένα
πολύ σκληρό τυρί, που παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο
γάλα. Υπάρχουν αρκετά είδη
κεφαλοτυριού, που διαφέρουν
μεταξύ τους σε λιποπεριεκτικότητα και σε μαλακότητα. Η υπερβολική σκληρότητα σε ένα κεφαλοτύρι, μπορεί να οφείλεται στη
χρήση αποκλειστικά κατσικίσιου
γάλακτος ή στην πολύ υψηλή
περιεκτικότητά του σε αλάτι.
• Κασέρι: Ημίσκληρο τυρί από
πρόβειο και κατσικίσιο γάλα, με
συμπαγή μάζα χωρίς τρύπες.
Έλκει την καταγωγή του από την
Ιταλία και εκτός από την Ελλάδα
απαντάται στη Ρουμανία, την
Τουρκία και τη Βουλγαρία.
• Ανθότυρο, Μυζήθρα, Μανούρι:
Είναι τα πιο γνωστά παραδοσιακά
τυριά τυρογάλακτος, που αρχικά
ήταν όλα αναγνωρισμένα ως ΠΟΠ
(Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης), σήμερα όμως διατηρείται ως ΠΟΠ μόνο το Μανούρι.
• Γαλοτύρι: Παραδοσιακό μαλακό
τυρί ΠΟΠ, που παρασκευάζεται
στις περιοχές της Ηπείρου και
Θεσσαλίας από νωπό ή παστεριωμένο πρόβειο ή γίδινο γάλα ή από
μίγματα αυτών. Συνήθως καταναλώνεται φρέσκο. <
> Tips
• Τοποθετήστε τα τυριά στα
πάνω ράφια του ψυγείου.
61
• Μην καθαρίζετε τα τυριά
που έχουν εξωτερικό περίβλημα, αν δεν πρόκειται να
καταναλωθούν άμεσα.
• Όταν αγοράζετε συσκευασμένα τυριά που διατηρούνται
σε κενό αέρος, προσέξτε η
συσκευασία τους να μην έχει
τρύπες ή σκασίματα.
• Αν παίρνετε τυρί από τον
πάγκο, αφαιρέστε το χαρτί,
και διατηρήστε το σε γυάλινο
δοχείο.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
αγορά
Lamberts CLA powder
> Αποκτήστε ιδανικό σώμα!
Το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ
(CLA) είναι ένα είδος λιπαρού
οξέος που συναντάται στη
διατροφή μας (ιδίως όταν τρώμε
μοσχάρι και γαλακτοκομικά
προϊόντα, πλήρη σε λιπαρά) και
το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, επηρεάζει τον τρόπο με
τον οποίο το σώμα αποθηκεύει
62
το λίπος.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το CLA
μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας άριστης ισορροπίας
ανάμεσα στο λίπος του σώματος
και στους σφριγηλούς μυς, όταν
χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό
με τακτική άσκηση και υγιεινή
διατροφή.
Το CLA powder της Lamberts
περιέχει Tonalin CLA, τον πιο
καλά μελετημένο τύπο CLA, ένα
φυσικά συζευγμένο λινολεϊκό
οξύ, που προέρχεται από το
ακανθοειδές φυτό safflower.
Αποκλειστικά στα φαρμακεία,
από την Green Import Ltd.
> Life > Positive <
Health Aid CranProbio
λύση στην
> Φυσική
ουρολοίμωξη
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού
είναι ιδιαίτερα συνηθισμένες για
τις γυναίκες και εκδηλώνονται
με πόνο, συχνοουρία, τσούξιμο
ή κάψιμο κατά την ούρηση και
αίσθηση βάρους στο υπογάστριο.
Το CranProbio της Health Aid
βοηθά σημαντικά στην πρόληψη
των ουρολοιμώξεων, χάρη στη
διπλή του σύνθεση, που περιλαμβάνει Kράνμπερι και προβιοτικά. Το Kράνμπερι εμποδίζει
την προσκόλληση των επιβλαβών βακτηρίων στα τοιχώματα
της κύστης, ενώ τα προβιοτικά
διατηρούν υγιή και ισορροπημένη την εντερική χλωρίδα,
δημιουργώντας μια φυσική
ασπίδα εναντίον των μυκήτων
και των βακτηρίων που προκαλούν μολύνσεις. Η σύνθεση
ενισχύεται από αντιοξειδωτικό
γκρέιπφρουτ, που δρα φυσικά
εναντίον των μυκητιάσεων και
των βακτηρίων. Στα φαρμακεία,
από τη Pharma Center.
Nature’s Plus Fat busters
> Αδυνατίστε... χωρίς άγχος
To Fat busters είναι μια
πρωτοποριακή βοτανική
φόρμουλα, που ενσωματώνει
τις τελευταίες γνώσεις της
επιστήμης και περιέχει
συστατικά που, όχι μόνο
μειώνουν το σχηματισμό λίπους ή
καίνε λίπος παράγοντας ενέργεια,
αλλά, επιπλέον, μειώνουν
το στρες και βελτιώνουν τη
διάθεση, πράγμα ουσιώδους
σημασίας σε κάθε προσπάθεια
αδυνατίσματος.
Η φόρμουλα περιέχει Coleus
forskohlii (παράγει ενέργεια,
διαλύει τα λίπη, βελτιώνει τη
διάθεση), Green tea (μειώνει
τη μετατροπή των υδατανθράκων σε λίπος, προστατεύει από
τις ελεύθερες ρίζες), Green
Orange (παράγει ενέργεια,
καταπολεμά την κατάθλιψη)
και Korean Ginseng (παράγει
ενέργεια, μειώνει το στρες).
Διατίθεται στα φαρμακεία, από
τη Natural Plus A.E.
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
SOLGAR Lipotropic factors
τον πιο
> Ξαναβρείτε
αδύνατο εαυτό σας
Το Lipotropic Factors της
Solgar έρχεται να μας
βοηθήσει να ξαναβρούμε
και να διατηρήσουμε τον πιο
καλλίγραμμο και υγιή εαυτό μας,
με τον πιο φυσικό τρόπο!
Τo Lipotropic Factors είναι ένας
συνεργιακός αποτελεσματικός
συνδυασμός τριών φυσικών
συστατικών, της χολίνης,
της ινοσιτόλης και της
L-μεθειονίνης, που συμβάλλουν
στη διάσπαση του διατροφικού
λίπους και στην απομάκρυνση
του λίπους από το ήπαρ,
επιδρούν θετικά στη μείωση της
χοληστερίνης και βοηθούν στον
έλεγχο του σωματικού βάρους.
Αποκλειστικά στα φαρμακεία,
από την ΙSO-PLUS A.E.
> Life > Positive <
Power Health Size One 6pack slim
> Το… αρσενικό αδυνάτισμα
Θέλεις να φέρεις πάλι στην
επιφάνεια τους κοιλιακούς που
κρύβεις μέσα σου; Δοκίμασε
το Size One 6pack slim. Το νέο,
ανδρικό, σούπερ αδυνατιστικό
και εξαιρετικά αποτελεσματικό
συμπλήρωμα διατροφής της
Power Health θα σε βοηθήσει
να απαλλαγείς από το αντιαισθη-
τικό «σωσίβιο» και να φτιάξεις
σώμα με μία κίνηση! Η μοναδική σύνθεσή του καίει δραστικά το λίπος, με αποδείξεις!
Κλινική μελέτη απέδειξε ότι σε
μόλις 3 εβδομάδες επιτυγχάνεται μείωση του βάρους και
της μάζας του λίπους, αύξηση
των καύσεων λίπους και των
καταναλισκόμενων θερμίδων
και ενίσχυση της γράμμωσης
των μυών. Και όλα αυτά με 1
ταμπλέτα την ημέρα! Τι περιμένεις λοιπόν; Φτιάξε σώμα
κάνοντας τη σωστή κίνηση. Από
την Power Health, στο φαρμακείο της γειτονιάς.
Vitabiotics Menopace
κατά τη διάρκεια και
> Πριν,
μετά την εμμηνόπαυση
Πριν, κατά τη διάρκεια ή ακόμα
και μετά την εμμηνόπαυση,
πολλές γυναίκες εμφανίζουν
συμπτώματα όπως εξάψεις,
εφιδρώσεις, νευρικότητα κ.ά.,
τα οποία οφείλονται κυρίως στη
διαταραχή των ορμονών, ενώ
έχουν συχνά αυξημένες ανάγκες
σε βιταμίνες και μέταλλα.
Το Menopace της Vitabiotics
είναι ένα αποτελεσματικό
συμπλήρωμα διατροφής που
βοηθά στην εξισορρόπηση
των ορμονών και ενισχύει τον
γυναικείο οργανισμό, ώστε να
αντιμετωπίσει τις επερχόμενες
αλλαγές με επιτυχία. Περιέχει
μαγνήσιο, σύμπλεγμα βιταμινών
Β, βιταμίνη D και ισοφλαβόνες
σόγιας, δηλ. φυτοοιστρογόνα
που βοηθούν στη ρύθμιση
των ορμονών και τη μείωση
των συμπτωμάτων της
εμμηνόπαυσης.
Δεν περιέχει φαρμακευτικές
ουσίες ή ορμόνες.
63
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
>
> του Γρηγόρη Λάσκαρη
τελευταία λέξη
Π
Οι εχθροί
της μπριζόλας
όσα γραμμάρια
64
κρέας φάγατε στις 18 Δεκεμβρίου
του 2009; Πόσα στις 28 Ιουνίου
του 2008; Εγώ προσωπικά δε
μπορώ να απαντήσω τι έφαγα χθες, όχι να θυμάμαι πόσο
κρέας έφαγα πριν …4 χρόνια. Και
όμως, σε τέτοιου είδους ερωτήσεις βασίστηκε η πρόσφατη
μεγάλη μελέτη, του Χάρβαρντ
παρακαλώ, που διαπίστωσε ότι
η κρεατοφαγία σκοτώνει και την
οποία αναπαρήγαγαν, με περισσή
τρομολαγνεία, όλα τα ΜΜΕ.
Για να μην παρεξηγηθούμε, δεν
υπαινισσόμαστε ότι είναι κακό να
κάνει κάποιος τέτοιου είδους μελέτες. Αρκεί να δηλώνει εξαρχής
και ξεκάθαρα τους περιορισμούς
των μεθόδων που χρησιμοποίησε.
Τονίζουμε το «ξεκάθαρα», επειδή
η ομάδα του Χάρβαρντ στο τέλος
της δημοσίευσης σχολίασε ακροθιγώς τις αδυναμίες του ερευνητικού σχεδιασμού που χρησιμοποίησε. Το πρόβλημα είναι ότι κανείς
δημοσιογράφος δεν το κατάλαβε,
μια και κανείς δε διάβασε τη
μελέτη. Όλοι βασίστηκαν στην
ανακοίνωση του γραφείου τύπου
του Πανεπιστημίου.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να
ξεκαθαριστεί είναι ότι η έρευνα
του Pan και των συνεργατών του
είναι επιδημιολογική. ΠΟΤΕ μία
τέτοιου είδους μελέτη δε μπορεί
να αποδείξει αιτιολογική σχέση
μεταξύ δύο μεταβλητών. Στην
> Life > Positive <
περίπτωσή μας, δεν αποδείχτηκε ότι το κρέας σκοτώνει, αλλά
ότι η συστηματική κρεατοφαγία
σχετίζεται με οριακά αυξημένες
πιθανότητες θανάτου. Από μόνο
του αυτό δε λέει τίποτα, ιδίως αν
ληφθεί υπόψη ότι η ανακοίνωση
βρίθει ασυνεπών ευρημάτων με
πρώτο και καλύτερο το ότι παρόλο που όσοι έτρωγαν -ή μάλλον
θυμήθηκαν ότι έτρωγαν…- περισσότερο κρέας, προσλάμβαναν,
ταυτόχρονα, και 800 θερμίδες
ημερησίως παραπάνω, Παρ’ όλα
αυτά, μετά από 22 χρόνια δεν
έβαλαν ούτε ένα κιλό περισσότερο από τους λιτοδίαιτους της
μελέτης! Αν δεν πρόκειται περί
Σύμφωνα με τους
συγγραφείς,
για κάθε μία
παραπάνω μερίδα
κόκκινο κρέας που
τρώμε, αυξάνεται
η πιθανότητα
θανάτου κατά
13%.
θαύματος, τότε …ζήτω οι μπριζόλες!
Δεύτερο και κυριότερο, η μελέτη
διαπίστωσε -ασχέτως αν όλοι προσπαθούν να το αγνοήσουν- ότι
όσο περισσότερο κρέας έτρωγε
κάποιος, τόσο χαμηλότερη ήταν
η χοληστερίνη του. Αν πάρουμε
λοιπόν τοις μετρητοίς τα ευρήματα της συγκλονιστικής αυτής
έρευνας, τότε ένας εναλλακτικός
τίτλος θα μπορούσε να ήταν
«Μεγάλη μελέτη του Χάρβαρντ
ανακάλυψε ότι το κρέας σκοτώνει
επειδή ρίχνει τη χοληστερίνη».
Αν κάποιος πιστεύει ότι η μελέτη
αυτή είναι αξιόπιστη οφείλει να
δεχθεί όλα τα συμπεράσματά
της και όχι να επιλέγει μόνο όσα
σπέρνουν τον τρόμο.
Τελευταίο αλλά όχι έσχατο. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, για
κάθε μία παραπάνω μερίδα κόκκινο κρέας που τρώμε, αυξάνεται η
πιθανότητα θανάτου κατά 13%. Το
ποσοστό αυτό σοκάρει τον αδαή!
Τι σημαίνει όμως στην πράξη; Με
λίγη μαθηματική επεξεργασία
των στοιχείων της μελέτης το 13%
μεταφράζεται ως εξής: πρέπει
286 άνθρωποι να μειώσουν την
πρόσληψη κρέατος κατά περίπου
120 γρ. ημερησίως επί 22 χρόνια
για να σωθεί η ζωή του ενός
από αυτούς. Οι υπόλοιποι 285
θα έχουν στερηθεί τις ζουμερές
μπριζόλες χωρίς λόγο και αιτία,
επί 22 χρόνια… <
AΠPIΛIOΣ 2012 # 15
…²Â¾ÂÆŽšã±ÂÃãÝ´¿´Âž¼¹æá½¾ºÞ
‹¾ÀµÂ¿Çû—èãÄãÃÇæÀÄÁæµÄµÃÇƾ¿Ç²µê¾Ç¼Ä¿Ç²µêãÀ»Äµ¼Ä»¼±êµ¾—¹¼ºê
¹»µ¿´ÂºÃº±¸»µ¼¿Àijæ㾺꿴ºúêæÀ¿Âã²¾µáÆãÄ㓵½¿±çº¡ÀãÂÀ½µÃ²µ
ĿDž¿ÃėĺÃÄ¿Çꗾ¸ÂãꗾÅÄžãÄÁ¾ãæäµ¾²èã»æáÄ»µáÅêÿ¶µ
—ÃÇæÀÄÁæµÄµÄºê“µ½¿±ç¿Çê¡ÀãÂÀ½µÃ²µêĿDž¿Ãėĺ
ßÃijÿæãá¹¼µ»Âº¸»—¹¾Åú¼µ»æãĺ¾á¾µÂ庼µÄ—½½º½ºêçãµÀã²µêæÀ¿
Âã²¾µãÀ»ÄãÇÆçã²ÄµÇijÆ¿¾µ¶ã½Ä²ÅúÄžÃÇæÀÄÅæ—Äž¼µ»ÄºêÀ¿»³ÄºÄµê
èű굽½—¼µ»À³½º·ºÄžãÀ»À½¿¼Á¾æµ¼Â¿À³çãÃæµ
¾ºæãÂÅçã²ÄãµÀ³Ä¿¾šÇ¿½³¹¿Ãµê
”ãĺ¾ÇÀ¿Ãı»åºÄºê

Τεύχος 208

PDF - Life Positive

Απρίλιος 2011

βάζει η κυβέρνηση

all about health», τευχος 8 - Δίκτυο Ψυχολογικής Υποστήριξης

Ατενίστας - Freequency

Τεύχος 3 - Εταιρεία Κλινικής Μικροβιολογίας και Εργαστηριακής

Φίλος ή εχθρός;

Δεκέμβριος 2011

Τεύχος 213 • Μάρτιος 2012